Από τον Τιμόθεο Μαυρόπουλο (Υποψήφιος διδάκτωρ στο Stockholm School of Economics)
Όταν κουράζομαι από ένα βαρετό «αίσιον (ημι)τελές» στη ζωή μου, συνήθως κατηγορώ τον ίδιο τον Δημιουργό. Μα τον Σαίξπηρ; Ο «Κυμβελίνος» στη σκηνή αποκτά ζωή και ενδιαφέρον, παρά το αναμενόμενο αίσιο τέλος. Η μετάφραση του ποιητικού σαιξπηρικού λόγου από τον Αλέξανδρο Κοέν άγγιξε το απόλυτο, αφού και η σκηνοθεσία έγινε από τον ίδιο.
Ο Τάκης Βουτέρης στο ρόλο του Κυμβελίνου και η Ελένη Κρίτα – Βασίλισσα. Στο Θέατρο Εξαρχείων. Σε ένα ημιπραγματικό και ωστόσο απολύτως ρεαλιστικό μοντέλο μιας κοινωνίας γεμάτης υποκρισία, ψέμα και άξιους ανθρώπους – ούτε αγγέλους αλλά ούτε και διαβόλους, δανείζοντας τον χαρακτηρισμό από τους πρωταγωνιστές: Ιννογένη (Αντιγόνη Δρακουλάκη) και Ιάκωμο (Αντώνης Φραγκάκης). Παράσταση θεαματική με τον δικό της ξεχωριστό τρόπο. Οι ερμηνείες των ηθοποιών άψογες ενώ η σκηνική παρουσία μινιμαλιστική: γραφείο-καναπές-καρέκλα, «επιπλωμένη με λιτότητα». Όσο για τα κοστούμια, βλέπουμε ένα εύρος από τα παλιά vintage έως και τα στυλάτα outfit να διασχίζουν τον εικοστό αιώνα σε μία ώρα. Το απόσταγμα του έργου μένει στη συνείδηση του θεατή.
Η γυναίκα και η πατρίδα. Γένους θηλυκού και οι δύο. Ο Πόστουμος (Παναγιώτης Εξαρχέας) βάζει στοίχημα ότι η γυναίκα του θα είναι πιστή σε αυτόν ενώ ο ίδιος σκοπεύει να παραμένει πιστός στην πατρίδα του. Εκ κατασκευής χαμένο στοίχημα, αφού η αξία της αγάπης και αφοσίωσης... δεν αποτιμάται, όσο και να προσπαθεί να υποδυθεί την «τιμή». Χωρίς να μπούμε στα βάθη του φιλοσοφείν περί του νιτσεϊκού «ό,τι έχει τιμή δεν έχει αξία», ας περιοριστούμε στο ότι ο Πόστουμος είναι – surprise surprise – άνθρωπος. Με όλα τα ελαττώματα, ημιτελή και αυτά.
Ο πειραματισμός του Σαίξπηρ που εκφράζεται στον «Κυμβελίνο» μοιάζει με ένα παιχνίδι προσομοίωσης που παίζει ο ίδιος ο Θεός. Με το δικαιολογητικό ότι μπορεί να μην υπάρχει και ο Ίδιος, ο Αρχισκηνοθέτης μας παρουσιάζει το Έργο με μοναδικό κριτήριο ποιότητας την ακρίβεια της αντιγραφής της όποιας πραγματικότητας φανταζόμαστε. Ο «Κυμβελίνος» είναι καθρέπτης των ίδιων των εαυτών μας και των «βασιλείων» μας. Το έργο δανείζεται για ιστορικό φόντο την εποχή του Κυμβελίνου, βασιλέα της Βρετανίας, όπως αυτή περιγράφεται στα Χρονικά (1587) του Ράφαελ Χόλινσεντ και δημιουργεί το ταραγμένο πολιτικό τοπίο, όπου κινούνται οι ήρωες και συμμετέχουν σε έναν «αγώνα λόγων». «Ο Αγών τους» συνοψίζεται σε μια διαρκή λεκτική αντιπαράθεση μεταξύ του «απολύτως ορθού» και «ημίορθου» λόγου, ο οποίος τονίζει τα φωνήεντα των παθών. Η δασκάλα-κοινωνία όμως διδάσκει τη δική της γραμματική: στις συλλαβές της φράσης «αίσιον τέλος» τα φωνήεντα των παθών οριοθετούνται πάντα από τα σύμφωνα της λογικής της επιβίωσης. ‘Ετσι, για να βγαίνει νόημα.
Το κράτος χρειάζεται να έχει ένα νόημα για να δικαιολογήσει την ύπαρξή του: η λέξη «Βρετανία» και τα παράγωγά της αναφέρονται στον «Κυμβελίνο» πάνω από σαράντα φορές – περισσότερες από οποιοδήποτε άλλο έργο της εποχής. Πολλές φορές όμως στο βωμό του νοήματος θυσιάζεται ο Άνθρωπος. Όχι άγγελος. Αλλά ούτε και διάβολος.
Πληροφορίες για την παράσταση: Εδώ
