Επιμέλεια συνέντευξης: Κωνσταντίνος Πλατής
Μιλήστε μας για το δύσκολο αυτό εγχείρημα της σύμπραξης τριών θεάτρων από διαφορετικές χώρες σε μία παράσταση. Ποιος είναι ο σκοπός σας;
Η παράσταση «ΔΡΟΜΟΙ ΤΟΥ ΧΙΟΝΙΟΥ» έχει κάποια στοιχεία στη διαδικασία δημιουργίας του που το κάνει να διαφέρει από άλλα. Στηρίχθηκε σε μία σε βάθος έρευνα, όπου χρειάστηκε να επεκταθούμε και στη μεταναστευτική εμπειρία και άλλων χωρών. Έτσι, απευθυνθήκαμε σε συγγενείς θεατρικούς οργανισμούς. Aπό το στάδιο της έρευνας ακόμη και όταν ήρθαμε σε επαφή μαζί τους, φάνηκε ότι οι δυο θεατρικοί οργανισμοί έχουν πολλά να συζητήσουν και να ανταλλάξουν μαζί μας, δεδομένου ότι έχουν τα ίδια ενδιαφέροντα. Έτσι κάπως αποφασίσαμε να συνεργαστούμε με το Teatr Krzyk της Πολωνίας και την AIDA Fondazzione της Ιταλίας, με σκοπό να εξελίξουμε μία ήδη ολοκληρωμένο δουλειά και έρευνα με θέμα τη μετανάστευση, τον ξεριζωμό της οικογένειας, τον αποχωρισμό μέσα από τη σκηνική φόρμα του θεάτρου-ντοκουμέντου. Το θέμα καίει πάρα πολύ ολόκληρη την Ευρώπη και ας προσπαθούν να το κρύψουν. Μέσω του Ευρ. Προγράμματος FAIDRA, το οποίο έκανε μία πιλοτική παράσταση στο θέατρο Ρεματιάς Χαλανδρίου και στη συνέχεια παρουσιάστηκε στην Βουλγαρία και Σουηδία με τίτλο «Passport ένα πράσινο κουμπί», έγινε μία έρευνα σε βάθος και με ένα χρονικό ορίζοντα 70 χρόνων, από το 1945 μέχρι το 2010. Έρευνα σε αρχεία, αλλά και έρευνα με συνεντεύξεις σε πραγματικούς μετανάστες α’ και β’ γενιάς. Ο τελικός μας σκοπός ήταν να αναδείξουμε τα στοιχεία της μετανάστευσης της κάθε χώρας, με κοινό παρονομαστή τον άνθρωπο, του οποίου η ζωή αλλάζει ανάλογα με τις ιστορικές και οικονομικές συνθήκες. Το προσωπικό δράμα εν τέλει, γίνεται πανανθρώπινο.
Τι αλλάζει σχετικά με το μεταναστευτικό ζήτημα σε κάθε μια από τις τρεις χώρες που συμμετέχουν στην παράσταση;
Στα ανθρώπινα συναισθήματα δεν αλλάζει τίποτα. Αυτό που αλλάζει πολλές φορές είναι οι λόγοι της μετανάστευσης. Για παράδειγμα, κατά μέσο όρο, οι άνθρωποι που έφυγαν από την Πολωνία έφυγαν με σκοπό να αλλάξουν τη ζωή τους κι όχι επειδή δεν είχαν καλυμμένες τις βασικές τους ανάγκες, όπως πολλοί άλλοι συνάνθρωποί μας. Στη Ρουμανία και Βουλγαρία , όπως και στην Ουκρανία, Μολδαβία τα ‘χάσαν όλα. Τις οικονομίες τους, την αξία της όποιας περιουσίας τους, ζωή και αγώνα χρόνων που προσπαθούσαν να φτιάξουν κάτι. Οι οικογένειες είχαν μικρά παιδιά που έπρεπε να ζήσουν και έτσι, η ξενιτιά ήταν ο μόνος δρόμος για να μπορέσουν να επιβιώσουν.
Μετά από τρία χρόνια έρευνας και προετοιμασίας άλλαξε κάτι στον τρόπο που αντιμετωπίζετε το ζήτημα της μετανάστευσης;
Φυσικά. Πάντα μετά από μία παράσταση νιώθουμε πιο πλούσιοι και πιο έμπειροι, πιο φιλοσοφημένοι. Στην προκειμένη περίπτωση, ένιωσα περισσότερη ανθρωπιά και κατανόηση για τους ανθρώπους. Λέω περισσότερη, διότι εμείς οι άνθρωποι του θεάτρου- και ας μην φανεί σαν κομπασμός αυτό- καταλαβαίνουν τους ανθρώπους περισσότερο από τους άλλους, επειδή έχουν να κάνουν με ρόλους και άρα ανθρώπους και ανθρώπινες καταστάσεις. Στο θέμα της μετανάστευσης αυτό γίνεται ακόμη περισσότερο. Κατάλαβα δε, πάνω απ’όλα, ότι το φαινόμενο αυτό θα υπάρχει πάντα. Η ιστορία γυρίζει και πάντα οι άνθρωποι ανεξαρτήτως θρησκείας ή εθνικότητας θα αναγκάζονται να ξενιτεύονται. Μην πάτε μακριά. Έλληνες φεύγουν συνέχεια στο εξωτερικό τα τελευταία 7 χρόνια. Η μεταναστευτική εμπειρία είναι πιο πλούσια στους Ελληνες από οποιονδήποτε άλλο λαό της Ευρώπης. Υπήρξαμε επανειλημμένως μετανάστες και πρόσφυγες, ενώ δεχθήκαμε και κύματα μεταναστών στη χώρα μας.
Τι είναι αυτό που σας δίνει αισιοδοξία στην καθημερινότητα σας;
Λίγα πράγματα. Δυστυχώς. Ένα από αυτά ότι ακόμη και μέσα στους ζοφερούς καιρούς που ζούμε βλέπω ανθρώπους να νοιάζονται για τον άλλον. Να συμπάσχουν. Ανθρώπους που αξίζει να λέγονται άνθρωποι. Έχω στο μυαλό μου αυτούς του Πακιστανούς που πήγαν στην Μάνδρα και βοηθούσαν ομαδικά τους ανθρώπους να καθαρίσουν τις λάσπες από τα σπίτια τους. Είναι συνταρακτικό. Πολύ περισσότερο που υπάρχουν κάποιοι άλλοι (όχι απαραίτητα αλλοδαποί) που στην ίδια περιοχή ‘κάναν πλιάτσικο. Κανείς δεν μου λέει ότι αυτοί οι Πακιστανοί δεν είναι οι ίδιοι άνθρωποι που σε κάποια στιγμή ‘φάγαν ξύλο από διάφορα φασιστοειδή επειδή πουλούσαν χαρτομάντιλα σε κάποια λαϊκή της Αττικής. Η παράσταση μας τελειώνει με την φράση «Μην το ψάχνεις μακριά τον ξένο, είναι μέσ’ στους καθρέπτες, τον κοιτάς σε κοιτάει»
Πληροφορίες για την παράσταση: Εδώ
