24ο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας

Καλώς ήρθατε στην παρουσίαση του προγράμματος του 24ου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, που είθισται να φιλοξενείται στο Υπουργείο Πολιτισμού.

Ευχαριστούμε πολύ την Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού Λυδία Κονιόρδου για τη φιλοξενία της σημερινής εκδήλωσης και για το δικό της καλωσόρισμα, τον Δήμαρχο Καλαμάτας Παναγιώτη Νίκα για την αμέριστη υποστήριξή του προς το Φεστιβάλ και ευχαριστούμε θερμά τον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομίας και Ανάπτυξης Αλέξη Χαρίτση για την εξασφάλιση της χρηματοδότησης του φετινού και των δύο επόμενων Φεστιβάλ.

Με την ευκαιρία της σημερινής παρουσίασης θα ήθελα, πολύ σύντομα, να μοιραστώ μαζί σας το όραμά μου για το Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας.

Ανέλαβα τη θέση της καλλιτεχνικής διευθύντριας παραμένοντας ενεργή χορεύτρια, χορογράφος και δασκάλα σύγχρονου χορού. Και με βάση ακριβώς αυτές τις ιδιότητες προσπάθησα να συνθέσω, μαζί με τους συνεργάτες μου και την υποστήριξη του εξαιρετικού δυναμικού της ΦΑΡΙΣ, το φετινό πρόγραμμα. Και ως προς το καλλιτεχνικό του σκέλος και ως προς το εκπαιδευτικό.

Το Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας έχει μακρά πορεία στη χώρα μας και έχει συνδεθεί βεβαίως με το έργο της Βίκυς Μαραγκοπούλου, της οποίας την προσφορά θεωρώ ανεκτίμητη. Κατόπιν, το Φεστιβάλ ευτύχησε να γνωρίσει τη φροντίδα και την πολύ σκληρή δουλειά της επίσης άξιας Κατερίνας Κασιούμη, που ήταν ο άνθρωπος που σήκωσε το βάρος αυτής της ιστορικής διαδοχής.

Είχα άριστες προκατόχους και αυτό με γεμίζει ευθύνη αλλά και περηφάνια για την εμπιστοσύνη στο πρόσωπό μου για τη συνέχιση του έργου ενός τόσο σημαντικού θεσμού. Ο χορός έχει πολλά να προσφέρει στο ελληνικό κοινό, και θεωρώ ότι το Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας ήταν και θα είναι η κορυφαία συνάντηση καλλιτεχνών του χορού της χώρας μας.

Πιστεύω στον χορό ως βασική ανθρώπινη ανάγκη, και το Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας μου δίνει τη δυνατότητα να μοιραστώ την απέραντη αγάπη μου γι’ αυτή την τέχνη. Στόχος μου είναι ένα Φεστιβάλ δυναμικό και ανοιχτό στη διεθνή κοινότητα, στο κοινό όλων των ηλικιών, στις τέχνες, στις συνεργασίες, αφοσιωμένο στην εκπαίδευση και την έρευνα, δοτικό στους καλλιτέχνες και τους δημιουργούς.

Πιστεύω σε ένα Φεστιβάλ που θα αναδεικνύει τον ανεξάντλητο διάλογο του χορού με όλες τις μορφές της τέχνης και θα προωθεί το στοχασμό και την ενασχόληση με το ανθρώπινο σώμα και την κίνηση σε όλα τα επίπεδα: πρακτικό, φιλοσοφικό, καλλιτεχνικό, εκπαιδευτικό.

Επίσης, πιστεύω σε ένα Φεστιβάλ με δράσεις σε όλη τη διάρκεια του έτους και με υποδομές που θα μπορούν να φιλοξενούν σεμινάρια, residencies, ανταλλαγές καλλιτεχνών, διαλέξεις, εκθέσεις, προβολές, συναυλίες, ώστε το δεκαήμερο του καλοκαιριού να είναι, ας πούμε, η γιορτή της εντατικής δουλειάς του χειμώνα.

Φέτος είναι η πρώτη φορά που το Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας παρουσιάζει τόσο νωρίς το πρόγραμμά του, κάνοντας μια μεγάλη προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση. Θέλαμε να συμβαδίζουμε με τα υπόλοιπα Φεστιβάλ της χώρας αλλά και του εξωτερικού. Και θα γίνει μια αντίστοιχη προσπάθεια να οριστεί η προθεσμία για την κατάθεση προτάσεων την επόμενη χρόνια, πολύ νωρίς το φθινόπωρο, για τον ίδιο λόγο.

Φέτος, επίσης, το Φεστιβάλ αποκτά για πρώτη φορά εικαστική ταυτότητα και στρατηγική οπτικής επικοινωνίας, υπεύθυνος για τις οποίες είναι ο graphic designer Mike Rafail.

Ο σχεδιασμός βασίστηκε στο αρκτικόλεξο του Φεστιβάλ με σκοπό να τονιστεί ο γλωσσικός χαρακτήρας του χορού και να υπάρχει δυνατότητα για πλήθος δυναμικών εφαρμογών. Τα γράμματα του λογότυπου τα αντιμετωπίζουμε όπως το ανθρώπινο σώμα: μπορούν να κινηθούν, να πιεστούν, να μεταμορφωθούν, χωρίς να χάνουν το νόημα που φέρουν. Δηλαδή το λογότυπο μπορεί να αλλάζει χρώματα, υφές, μέγεθος αλλά το περιεχόμενό του να είναι σταθερό και να διατηρεί την αναγνωρισιμότητά του.

H φετινή χρονιά, όπως θα δείτε, είναι αφιερωμένη στους πολύπλευρους δημιουργούς και δασκάλους και τους μεγάλους ερμηνευτές που δοκιμάζουν τα όρια του ανθρώπινου σώματος. Αυτό, πιστεύω, έχει για όλους μεγάλη σημασία διότι, για να στηρίξουμε τις νέες γενιές χορευτών και θεατών, θεωρώ ότι πρέπει να τους δείξουμε σπουδαία παραδείγματα δημιουργών και ερμηνευτών που μπορούν να εμπνεύσουν, να προβληματίσουν και να συγκινήσουν.

Το πρόγραμμά μας έχει εντατικό χαρακτήρα. Θέλουμε από τις 13 έως τις 22 Ιουλίου ο χορός να μονοπωλήσει το ενδιαφέρον των κατοίκων και επισκεπτών της πόλης και φυσικά όλοι να έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν τους χορευτές του Φεστιβάλ. Ωστόσο, το εκπαιδευτικό κομμάτι του Φεστιβάλ ξεκινά μια βδομάδα νωρίτερα, με ένα ειδικό σεμινάριο για παιδιά, και η παρουσίαση της δουλειάς τους θα λειτουργήσει ως καλωσόρισμα του καλλιτεχνικού προγράμματος.

Έτσι το πρόγραμμα διαμορφώνεται ως εξής:

• Το κυρίως πρόγραμμα παραστάσεων στο Μέγαρο Χορού με 14 παραγωγές, 7 στην Κεντρική Σκηνή και 7 στο Στούντιο
• 8 υπαίθριες παραστάσεις χορού στην Κεντρική Πλατεία της πόλης, κάθε μέρα την ίδια απογευματινή ώρα (στις 19:00) με ελεύθερη είσοδο
• Μία έκθεση φωτογραφίας στο φουαγιέ του Μεγάρου και μία μουσική βραδιά επίσης με ελεύθερη είσοδο
• Δύο σεμινάρια χορού και ένα masterclass για χορευτές, ένα εργαστήρι για παιδιά και ένα για ΑμεΑ

Ως προς το πρόγραμμα της Κεντρικής Σκηνής και του Στούντιο στο Μέγαρο Χορού, θα δούμε συνολικά 14 παραστάσεις από 11 πολύ σπουδαίες ομάδες του εξωτερικού και 3 εξαιρετικές ελληνικές ομάδες. Εκτός από τέσσερις ξένες ομάδες, όλες οι υπόλοιπες δεν έχουν παρουσιάσει ποτέ ξανά το έργο τους στην Ελλάδα. Για τις δύο ελληνικές ομάδες, και κινούμενοι στο πλαίσιο της τόνωσης των συνεργασιών του Φεστιβάλ, προχωρήσαμε σε μία συμπαραγωγή με τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και μία με το Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου. Η τρίτη ελληνική ομάδα, είναι μια συμπαραγωγή με το Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας και παρουσιάζει το έργο της σε παγκόσμια πρεμιέρα. Επίσης, φέτος, θέλαμε να εντάξουμε στο πρόγραμμα χορό για όλες τις ηλικίες, έτσι φιλοξενούμε στην Κεντρική Σκηνή, για πρώτη φορά, μια παράσταση για όλη την οικογένεια, δηλαδή για παιδιά άνω των 6 ετών και τους συνοδούς τους.

Οι ξένοι καλλιτέχνες και οι ομάδες του φετινού προγράμματος προέρχονται από Γαλλία, Ηνωμένες Πολιτείες, Ισπανία, Βέλγιο, Μοζαμβίκη, Ελβετία, Σλοβακία, Ιταλία, Ισραήλ, Σουηδία και Ιρλανδία. Πρόκειται για πολύ ιδιαίτερες περιπτώσεις καλλιτεχνών, με πολύπλευρη δραστηριότητα, αλλά και για παραστάσεις που συνδυάζουν διαφορετικά είδη τεχνών: ποίηση, γλυπτική, σύγχρονο τσίρκο, ακροβατικά, street dance.

Επί της ουσίας αναπτύξαμε δύο βασικούς θεματικούς άξονες: τους δάσκαλους και καλλιτέχνες με πολύπλευρη δραστηριότητα, από τη μια, και τους ερμηνευτές που εξερευνούν τα όρια και τις δυνατότητες του ανθρώπινου σώματος τόσο ατομικά όσο και μέσω της ομάδας, από την άλλη.

Ξεκινώντας από τους πρώτους, θα έχουμε τη μεγάλη τιμή να δούμε στο Φεστιβάλ τον εικαστικό και περφόρμερ Οlivier De Sagazan [Ολιβιέ ντε Σαγκαζάν]. Ξεκινάω ανορθόδοξα, με έναν μη χορευτή, για να σας πω ότι ο Olivier De Sagazan είναι μια πολύ ξεχωριστή περίπτωση καλλιτέχνη, που δεν κατατάσσεται εύκολα, όμως από το παράδειγμά του έχουμε πολλά να διδαχθούμε. Με σπουδές στη βιολογία και εικοσαετή καλλιτεχνική δραστηριότητα, ο ίδιος ομολογεί ότι είναι τουλάχιστον εξωφρενικό το πόσο αδιαμαρτύρητα δέχονται οι άνθρωποι το γεγονός της ύπαρξής τους, χωρίς να τους κάνει καμία ιδιαίτερη εντύπωση. Κάθε παράσταση γι’ αυτόν αποτελεί μια χειρονομία ζωτικής σημασίας, που του δίνει τη δυνατότητα να αναλογιστεί την παρουσία του στον κόσμο.

Η παράστασή του λέγεται Transfiguration και είναι ένα έργο που μιλά για την αγωνιώδη προσπάθεια του δημιουργού να δώσει ζωή στο δημιούργημά του. Κατά τη διάρκεια της περφόρμανς, o Sagazan καλύπτει το κεφάλι του και όλα του τα χαρακτηριστικά με πηλό, και αρχίζει να μεταμορφώνεται συνεχώς δημιουργώντας ένα ζωντανό γλυπτό.

Ένας ακόμη σπουδαίος καλεσμένος μας είναι ο Wim Vandekeybus [Βιμ Βαντεκέυμπους] με την Ultima Vez. Ο Wim Vandekeybus είναι μια περίπτωση καλλιτέχνη, με πολλές ιδιότητες. Πρωτοπόρος του σύγχρονου χορού, χορογράφος, σκηνοθέτης ταινιών και φωτογράφος με μια λαμπρή πορεία 30 ετών, θα μας δείξει το τελευταίο του έργο Go Figure Out Yourself, που κάνει πρεμιέρα στις 22 Μαρτίου 2018 στο θέατρο Les Brigittines των Βρυξελλών. Σε μια παράσταση όπου χορευτές και κοινό συνυπάρχουν επί σκηνής σε μια ανορθόδοξη τελετή ερωτήσεων με διφορούμενες ή και καθόλου απαντήσεις, οι θεατές καλούνται να παραδοθούν σε αυτό που συμβαίνει μπροστά τους.

Περνάμε κατόπιν στον επίσης πολυδιάστατο Josef Nadj [Γιόζεφ Νατζ], χορογράφο, χορευτή, φωτογράφο, εικαστικό και σήμερα Διευθυντή του Εθνικού Κέντρου Χορογραφίας της Ορλεάνης. Μέσα από το έργο του, ο Νadj μοιράζεται το ποιητικό του πάθος για την ανθρωπότητα. Είναι ένας καλλιτέχνης άνευ ορίων και άνευ όρων. Έρχεται με την παράσταση χορού Penzum και την έκθεση φωτογραφίας με τίτλο Inhancutilitatem. Το Penzum είναι ένα έργο φόρος τιμής στον Αττίλα Γιόζεφ –έναν από τους πιο εμβληματικούς ποιητές της Ουγγαρίας– και συνδυάζει λόγο, ζωντανή μουσική και σχέδιο. Μαζί του στο Penzum θα είναι η παγκοσμίου φήμης Jöelle Léandre [Ζοέλ Λεάντρ], συνθέτις και κοντραμπασίστα. Το έργο είναι αυτοσχεδιασμός πάνω στην ποίηση του Αττίλα Γιόζεφ και λειτουργεί για τους δύο περφόρμερ ως έμπνευση και οδηγός. Η έκθεση φωτογραφίας Inhancutilitatem θα είναι ανοιχτή καθ’ όλη τη διάρκεια του Φεστιβάλ στο Φουαγιέ του Μεγάρου Χορού με ελεύθερη είσοδο. Πρόκειται για έκθεση φωτογραφίας με θέμα την κυανοτυπία, προδρόμου της φωτογραφίας, και τη μυστικιστική υπόσταση των αποχρώσεων του μπλε, του χρώματος του ουρανού.

Εστιάζοντας στη θεματική των δυνατοτήτων του ανθρώπινου σώματος μέσα από τη συλλογική συνύπαρξη, το Φεστιβάλ ανοίγει το πρόγραμμα με τον Sharon Fridman [Σάρον Φρίντμαν] και το έργο Free Fall. Πρόκειται για μια πολύ ιδιαίτερη πρεμιέρα, αφού στην παράσταση συμμετέχουν εκτός από τους έξι χορευτές της ομάδας και 20 εθελοντές από την Ελλάδα, που θα ενταχθούν μέσω σεμιναρίου στη δημιουργική διαδικασία των προβών. Με δεδομένο ότι η αστάθεια και η ανισορροπία είναι το κυρίαρχο στοιχείο της φύσης και της ιστορίας, ο Fridman μιλάει με το Free Fall για την ανθρώπινη επιβίωση με οδηγό τη δημιουργία σχέσεων.

Στο ίδιο πλαίσιο κινείται και η παράσταση των Les SlovaKs με τίτλο Journey Home, μια πολυφωνική παράσταση πέντε φίλων που τραγουδούν και χορεύουν από καρδιάς και υπό τους ήχους του βιολιού του Simon Thierrée. Οι πέντε μοναδικοί περφόρμερ, μέσα από μια ασταμάτητη εναλλαγή σκηνών, μας υπενθυμίζουν τη δύσκολη αλλά γεμάτη ικανοποίηση εμπειρία της συλλογικής δημιουργίας και διαβίωσης.

Στις ομάδες της θεματικής αυτής εντάσσεται επίσης η ομάδα του Anton Lachky [Άντον Λιάχκυ] με το Cartoon, ένα έργο για όλη την οικογένεια, στο οποίο συμβαίνουν διάφορα ευτράπελα και απίθανες παλαβομάρες. Επιθυμούμε μέσα από την παράσταση αυτή να αρχίσει να προβάλλεται περισσότερο ο χορός σε όλες τις ηλικίες, με στόχο τη δημιουργία νέων γενεών θεατών σύγχρονου χορού στην Ελλάδα.

Μιλώντας για τους καλλιτέχνες που δοκιμάζουν τα όρια του ανθρώπινου σώματος, φιλοξενούμε φέτος δύο παραστάσεις ακροβατικών / σύγχρονου τσίρκου: τους ανατρεπτικούς Svalbard από τη Σουηδία με το έργο All Genius All Idiot και τους ριψοκίνδυνους Circoncentrique από τη Γαλλία με το Respire! Πρόκειται για βραβευμένες ομάδες ακροβατών με εξαιρετικές ικανότητες. Το έργο των Svalbard, προκλητικό και παράλογο, αμφισβητεί κάθε περιορισμό. H παράσταση των Circoncentrique μιλά για τον τρόπο που η ανάσα τροφοδοτεί τα γεγονότα, τα συναισθήματα και τις ανθρώπινες σχέσεις. Και στις δύο παραστάσεις κυριαρχεί η υποβλητική ατμόσφαιρα και η ζωντανή μουσική.

Στην θεματική των σπουδαίων ερμηνευτών φιλοξενούμε δύο εξαιρετικά σόλο: το Tears του αυτοδίδακτου Edivaldo Ernesto [Εντιβάλντο Ερνέστο], προσκεκλημένου δασκάλου του Φεστιβάλ, και το έργο Etna της αποκαλυπτικής Thi-Mai Nguyen [Τι-Μάι Ενγκοϊγέν], χορεύτριας του Wim Vandekeybus και του James Thiérrée.

Το Tears είναι ένα έργο για το διαρκές και επίπονο αίτημα για ελευθερία, και το έργο Etna αφηγείται την ιστορία μιας άστεγης που αγωνίζεται ενάντια στην απώλεια του εαυτού.

Δεν θα ήταν δυνατόν να λείπουν από ένα πρόγραμμα αφιερωμένο στις δυνατότητες του ανθρώπινου σώματος εκπρόσωποι της street dance. Ο σύγχρονος χορός και οι δυναμικές της κίνησης έχουν επηρεαστεί βαθιά από το είδος, και θεωρώ πως ένα φεστιβάλ σύγχρονου χορού, στις μέρες μας, πρέπει οπωσδήποτε να αφιερώνει ένα μέρος του στην παρουσίαση του έργου των σπουδαίων αυτών καλλιτεχνών, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι αυτοδίδακτοι.

Έχουμε τη μεγάλη χαρά να φιλοξενούμε, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, από τις ΗΠΑ, τους Marquese Scott [Μαρκίζ Σκοτ] και Poppin John [Πόππιν Τζον]. Για κάποιους ίσως δεν χρειάζονται συστάσεις, καθώς έχουν εκατομμύρια προβολές στο ΥouΤube.

Αυτοί οι σύγχρονοι μάγοι του χορού, εκτός από την Κεντρική Σκηνή, δίνουν και μία παράσταση στη σκηνή της Κεντρικής Πλατείας της Καλαμάτας ως κατεξοχήν εκπρόσωποι του street dance και dubstep, δείχνοντάς μας τον αστείρευτο πλούτο και τη γνήσια έκφραση της κουλτούρας που πάλλεται εδώ και χρόνια στους δρόμους των μεγαλουπόλεων.

Το πρόγραμμα των παραστάσεων Μεγάρου Χορού ολοκληρώνεται με τη συμμετοχή των τριών ελληνικών παραγωγών:

 To In case of Loss των Kόkakepanu / Κωνσταντίνα Ευθυμιάδου & Παναγιώτης Μανουηλίδης, μια συμπαραγωγή με το Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας σε παγκόσμια πρεμιέρα.

Το The Art of Dying της Χριστίνας Γουζέλη & του Paul Blackman / Jukstapoz Company, σε συμπαραγωγή με το Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου.

Το Ανώνυμο της Tζένης Αργυρίου, σε συμπαραγωγή με τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση.

Εκτός από το πρόγραμμα του Μεγάρου Χορού (Κεντρική Σκηνή και Στούντιο), στήνουμε μια μεγάλη σκηνή στην κεντρική και πιο πολυσύχναστη πλατεία της Καλαμάτας, στην Πλατεία Βασιλέως Γεωργίου, και δίνουμε ένα σταθερό απογευματινό ραντεβού με όλο το κοινό για να δούμε χορό καθ’ όλη τη διάρκεια του Φεστιβάλ. Κάθε μέρα στις 19:00 το απόγευμα, στη σκηνή που θα μείνει στημένη στην Κεντρική Πλατεία της πόλης για δέκα μέρες, θα παρουσιάζονται εξαιρετικές 30λεπτες παραστάσεις με ελεύθερη είσοδο, ώστε όλοι να έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν έργα του Φεστιβάλ.

Το πρόγραμμα των υπαίθριων απογευματινών παραστάσεων περιλαμβάνει οκτώ παραστάσεις και μια βραδιά με ζωντανή μουσική. Τα έργα που παρουσιάζονται είναι:

Noos των γάλλων ακροβατών Frédéri Vernier και Justine Berthillot.

Home του Ισπανού Akira Yoshida

18 του Peter Jasko, προσκεκλημένου δασκάλου του Φεστιβάλ και μέλος των Les SlovaΚs

Οn a Tangent της ιρλανδής χορεύτριας με την μοναδική θεατρικότητά Liadain Herriot

Glitches των Edivaldo Εrnesto και Luis García López

99 γωνίες ενός πιθανού εαυτού της Αθανασίας Κανελλοπούλου

Water του Tom Weksler

Marquese Scott και Poppin John

Σε συνεργασία με το Ωδείο Καλαμάτας, το προαύλιο του Μεγάρου Χορού Καλαμάτας θα φιλοξενήσει μια μουσική βραδιά λάτιν τζαζ με την μπάντα El Violin Latino του πολυβραβευμένου συνθέτη και βιολονίστα Gregor Huebner, που αποτελείται από τους Klaus Mueller (πιάνο), Veit Huebner (μπάσο) και Jerome Goldschmidt (κρουστά).

Περνώντας, στη συνέχεια, στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Φεστιβάλ, θα ήθελα να τονίσω ότι φέτος ο σχεδιασμός είχε κύριο στόχο οι σπουδαστές να αποκτήσουν ολοκληρωμένη εμπειρία ως προς το θέμα του Φεστιβάλ. Τα δύο βασικά σεμινάρια διεξάγονται από τους Peter Jasko και Edivaldo Εrnesto. Επίσης διοργανώνεται ένα δίωρο masterclass από τους Marquese Scott και Poppin John, που όπως είπαμε έρχονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα.

Οι θεματικές των δύο σεμιναρίων και του masterclass είναι σε συμφωνία με το θέμα του Φεστιβάλ και αφορούν τρόπους διεύρυνσης των προσωπικών ορίων και των δυνατοτήτων του σώματος.

Επίσης, η Βιτόρια Κωτσάλου δίνει ένα σεμινάριο για παιδιά με τίτλο «Η Χαμένη Κάλτσα». Η δουλειά των παιδιών θα αποτελέσει και την εναρκτήρια δράση του Φεστιβάλ.

Τέλος, η Σοφία Δρούμπαλη δίνει, μαζί με τις Sue Curtis και Juliet Diener, ένα διεθνές, διεπιστημονικό σεμινάριο για άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, με τίτλο «Χορεύοντας με τον δικό μου τρόπο». Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο πολύμηνο πρότζεκτ που άρχισε πέρυσι και ενθαρρύνει τη δημιουργική έκφραση ανθρώπων με αναπηρία.

Είμαστε πολύ χαρούμενοι που θα έχουμε όλους αυτούς τους εξαιρετικούς προσκεκλημένους στο φετινό Φεστιβάλ και σας περιμένουμε όλους στην Καλαμάτα σε αυτή την πολύ ξεχωριστή διοργάνωση.