Από τη θεατρολόγο Μαρία Μαρή
Η αληθινή ιστορία ενός Γάλλου διπλωμάτη στο Πεκίνο, ο οποίος κατηγορήθηκε ότι έδινε απόρρητες πληροφορίες στην Κίνα, διατηρώντας ερωτική σχέση με την Shi Pei Pu, ντίβα της Κινέζικης Όπερας για είκοσι ολόκληρα χρόνια. Η ιστορία τους θα δονήσει την κοινή γνώμη και το τέλος της θα δοθεί στα γαλλικά δικαστήρια. Στη δίκη δύο γεγονότα είδαν το φως της δημοσιότητας: μια τεράστια υπόθεση διεθνούς κατασκοπείας κάτω από τη «βιτρίνα» της ερωτικής ιστορίας και το συγκλονιστικό γεγονός πως η γυναίκα ήταν άντρας, γεγονός που ο διπλωμάτης αρνήθηκε κατηγορηματικά ότι το γνώριζε. Εντελώς τυχαία ο David Henry Hwang, διάβασε την συγκεκριμένη ιστορία στους Τimes της Νέας Υόρκης και όπως πολλοί συγγραφείς που επηρεάζονται από τα αναγνώσματά τους, έτσι κι εκείνος εμπνεύστηκε και έγραψε αυτό το έργο μεταμόρφωσης, όπως αυτή της πεταλούδας (butterfly), θέλοντας να απαντήσει σε πολλά ερωτήματα σχετικά με τον ερωτισμό και την προσωπική ευτυχία. Ποιος μπορεί να δικάσει μια τέτοια περίπτωση;
Το έργο κέρδισε το βραβείο Τony στην κατηγορία «Καλύτερο θεατρικό έργο» και ήταν υποψήφιο για βραβείο Pulitzer.
Οι επιχειρήσεις Λεμπέση, σε συνεργασία με το Θεατροκίνημα, άνοιξαν για μία ακόμα φορά το ιστορικό τους αρχείο και παρουσίασαν σε on demand προβολές στις 25, 26, 27 και 28 Μαρτίου, το εξαιρετικό Μ.Butterfly, που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Ελληνικό κοινό το 1990 στο θέατρο Ιλίσια, σε σκηνοθεσία Ανδρέα Βουτσινά, με τους Αλέκο Αλεξανδράκη στον ρόλο του Ρενέ Γκαλλιμάρ και τον Κώστα Αρζόγλου στον ρόλο της Σονγκ Λι Λινγκ .
Η παράσταση σημείωσε τεράστια επιτυχία και υμνήθηκε από κοινό και κριτικούς. Η λήψη της παράστασης πραγματοποιήθηκε από τον έμπειρο Κυριάκο Καλαματιανό με τρικάμερο. Ο ίδιος είδε την παράσταση 5 φορές και μετά προχώρησε στην λήψη της.
Ο Γάλλος διπλωμάτης Ρενέ Γκαλλιμάρ, από το κελί του, ανακαλεί στην μνήμη του την εποχή που έζησε στη Κίνα, τότε που η Σονγκ Λι-Λινγκ κέρδισε το ενδιαφέρον του και τον διεκδίκησε με ένα τρόπο μοναδικό και πρωτόγνωρο για εκείνον. Η αντίθεσή τους είναι τεράστια. Όλοι μιλούν για εκείνον και ο ίδιος και η περιπέτειά του έγιναν διεθνούς φήμης ανέκδοτο. Οι συντοπίτες του πίνουν στην υγειά του και στην διαφορετικότητα « Vive la différence!». Εκείνος λάτρης της όπερας του Πουτσίνι Μadame Βutterfly, θαυμάζοντας κυρίως αυτήν την γυναίκα που αφιέρωσε τη ζωή της στον αγαπημένο της και απαρνήθηκε τα πάντα, γνώρισε σε μια κινέζικη όπερα μια γυναίκα που υποδύονταν το ρόλο αυτό και τον σαγήνευσε. Όπως ο ίδιος λέει «γνώρισε και αγαπήθηκε από την τέλεια γυναίκα». Θυμάται τα νεανικά χρόνια με τους φίλους και τις διάφορες αισθηματικές ιστορίες, την ευκολία των γυναικών και το παιχνίδι διεκδίκησης που το χαρακτήριζε μια χυδαιότητα και ένα θράσος. Η Σονγκ Λι-Λινγκ ήταν ταπεινή, δεν μίλαγε πολύ, δεν είχε ακραίες αντιδράσεις και υποχωρούσε μπροστά του. Με τον τρόπο της του ασκούσε πίεση, που όμως εν πρώτοις δεν ήταν ορατή. Σε πρώτη ευκαιρία δήλωνε πάντα την ανωτερότητα του δικού της πολιτισμού και την ιστορία των 2000 χρόνων που κουβαλά ο κάθε κινέζος σε αντίθεση με την κενότητα, την ανικανοποίητη, αδηφάγα προσέγγιση των δυτικών και των ανικανοποίητων ονείρων, των τσακισμένων καραβιών και των κερδοσκοπικών πολέμων. Η Δύση ήρθε να γονατίσει μπροστά στην Ανατολή. Ο εξωτισμός της Ανατολής σαγήνευε πάντα τους δυτικούς και έχουν γραφεί ένα σωρό συγγράμματα. Η πειθήνια γυναίκα της Ανατολής απέναντι στον δυνατό άντρα της Δύσης. Αρχετυπικές σχέσεις, κοινωνικές προκαταλήψεις και δεσμεύσεις. Ο Γκαλλιμάρ μέσα στη φυλακή αναπολεί τη σχέση του με την Σονγκ Λι-Λινγκ, που κράτησε είκοσι ολόκληρα χρόνια και που είχε ως αποτέλεσμα να οδηγηθούν και οι δύο στις γαλλικές φυλακές με την κατηγορία της κατασκοπείας. Ο Γκαλλιμάρ χώρισε τη γυναίκα του, συνευρέθηκε με μια ερωτική, πληθωρική γυναίκα, όμως εκείνος έμενε πάντα γοητευμένος από τη Σονγκ Λι-Λινγκ, της οποίας ο αισθησιασμός της, ο μυστικισμός της, ο εσωτερισμός της, η μελαγχολία τον είχαν συνεπάρει . Η Madame Butterfly του Hwang εξελίσσεται παράλληλα με τη μουσική και το μύθο της Madama Butterfly του Puccini.
Η σκηνοθεσία του Ανδρέα Βουτσινά πολύ προχωρημένη για την εποχή της παράστασης. Η δράση μοιρασμένη σε διάφορα επίπεδα, γεγονός στο οποίο βοηθά και το καταπληκτικό σκηνικό του Νίκου Πετρόπουλου, σε άλλο επίπεδο η υπόθεση του Πουτσίνι, αλλού οι παιδικές- εφηβικές αναπολήσεις, αλλού η συνάντηση με την Σονγκ Λι-Λινγκ, αλλού η οικογενειακή του εστία, πιο πέρα οι διπλωματικές συναντήσεις και συζητήσεις, σε ένα άλλο επίπεδο ο έλεγχος από την μαοϊκή Κίνα πάνω στον εργάτη, που για να εξιλεωθεί οφείλει στο καθεστώς να κατασκοπεύει και να μην είναι βέβαια ομοφυλόφιλος, κάτι το εντελώς απαράδεκτο για το καθεστώς εκείνο, αλλού η φυλακή. Η φυλακή μάλλον είναι παντού: στον συμβατικό γάμο, στην συντηρητική κοινωνία της Κίνας που αναγκάζει έναν ομοφυλόφιλο να μετέρχεται όλων των μεθόδων για να διεκδικήσει λίγη ευτυχία, τιμωρώντας τον και θυμίζοντάς του ότι «όταν εργάζεται για το προλεταριακό τους έθνος θα σκέφτεται τον αρχηγό τους, τον Μάο!», η φυλακή της πολιτικής με όλες τις σκευωρίες και τις μεθοδεύσεις, η φυλακή του ρατσισμού, η φυλακή όλων των προκαταλήψεων, η φυλακή του ίδιου του εαυτού, που αρνείται να αποδεχτεί την ιδιαιτερότητά του.
Καταπληκτικός ο Κώστας Αρζόγλου στο ρόλο της Σονγκ Λι-Λινγκ. Η φωνή του, η ευγένεια των κινήσεων και η στάση του σώματός του σε διδασκαλία της Έρσης Πήττα, το καταπληκτικό κοστούμι, όπως και όλα της παράστασης από τον ευφάνταστο Γιάννη Μετζικώφ, ο εξαιρετικός φωτισμός του Αριστείδη Καρύδη Φουκς δημιούργησαν αυτήν την τέλεια γυναίκα, αυτόν τον τέλειο αντικατοπτρισμό του τέλους που ανέδειξε έναν Αλέκο Αλεξανδράκη, του διπλωματικού σώματος, παντρεμένος, χωρίς παιδιά, αλλά πλήρως βολεμένος σε έναν αστικό γάμο, να αγαπήσει μια γυναίκα , που μπορεί να είναι και άντρας, που ακόμα κι αν είχε την παραμικρή υπόνοια δεν θα το ερευνούσε ποτέ γιατί δεν θα μπορούσε να αντιμετωπίσει την άλλη όψη του ίδιου του εαυτού του. Ο απόλυτος άνδρας ομολογεί «ότι είναι ένας άνδρας, που αγάπησε μια γυναίκα που πλάστηκε από έναν άνδρα», ενώ στο καθρέφτισμα αυτό η Ανατολή, ενώνεται με τη Δύση, ο άνδρας με τη γυναίκα σε όποια μορφή, ο Ρενέ Γκαλλιμάρ με την Madame Butterfly.
Μια σκηνοθεσία τομή στις ανθρώπινες σχέσεις σε μια μετάφραση της Έλενας Ακρίτα με λόγο που ρέει και συνάμα προβληματίζει και απογειώνεται από τις ερμηνείες αυτών των θεατρικών ογκόλιθων.
Εξαιρετικοί στο ρόλο τους ο Γιώργος Λέφας και η Μαρία Τζομπανάκη, αλλά και οι άλλοι συντελεστές Ελευθερία Σπανού, Σάσα Κρίτση, Γιάννης Ηλιόπουλος, Αλέξανδρος Ζαχαρέας, Ξενοφών Δημητρόπουλος και Νίκος Δούλος.
Όλοι από τη μεριά τους στήριξαν την καθαρή σκηνοθετική οπτική και αυτή πέτυχε.
