Επιμέλεια συνέντευξης: Κωνσταντίνος Πλατής
Συνήθως οι σκηνοθέτες του σινεμά, και δη οι πετυχημένοι όπως εσείς, αφοσιώνονται στην έβδομη τέχνη και δεν ξενοκοιτάνε προς το θέατρο. Εσείς γιατί αποφασίσατε να απιστήσετε;
Πιστεύω πως όλες οι μορφές της τέχνης στηρίζονται στην αλήθεια. Εξάλλου δεν ανήκω σε αυτούς που ακολουθούν την φόρμα. Θέλω να πω ότι δεν είμαι εγκεφαλικός ως καλλιτέχνης, αλλά λειτουργώ πηγαία. Με αυτήν την έννοια οι δυσκολίες που υπάρχουν ανάμεσα στα δύο είδη, το θέατρο και τον κινηματογράφο, είναι μόνο τεχνικές. Η ουσία είναι πάντα το ίδιο το κείμενο, οι ερμηνείες των ηθοποιών και το νόημα που θέλει ο σκηνοθέτης να περάσει ως μήνυμα στο κοινό. Ξέρετε έχω πάρει κριτικές για τις ταινίες μου, όπως αυτή που γράφτηκε για τις «Μικρές Ελευθερίες», που γύρισα σε συμπαραγωγή της Zentropa του Λαρς φον Τρίερ (“Dogville”, «Δαμάζοντας τα κύματα»), που λέει πως: «Ο Ζάπας κατάφερε να μεταμορφώσει την ελληνική επαρχία σε ένα απέραντο θεατρικό σκηνικό». Και ανάλογα για την παράσταση “SUCK!” οι κριτικοί γράφουν ότι τρέχει με κινηματογραφική ταχύτητα. Στην πρώτη περίπτωση δηλαδή βρήκαν την θεατρικότητα μέσα στο κινηματογραφικό έργο, ενώ στην δεύτερη, τον κινηματογράφο μέσα στο θέατρο. Ο κινηματογράφος και το θέατρο είναι δύο διαφορετικές ματιές του ίδιου όμως καθρέφτη.
Υπάρχουν στοιχεία του σινεμά που προσπαθήσατε να ενσωματώσετε στην παράσταση;
Ήθελα μια παράσταση γρήγορη, με συνεχείς ανατροπές, εναλλαγές εικόνων και απόλυτο δόσιμο από τους ηθοποιούς, πράγματα που στον κινηματογράφο είναι συνήθως πιο εφικτά, μια και με το μοντάζ μπορείς να αφηγηθείς μια μακρόχρονη ιστορία σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Εκεί οι ηθοποιοί μπορούν να προετοιμαστούν καλύτερα αφού ερμηνευτικά από το γύρισμα της μιας σκηνής μέχρι την άλλη μπορεί να μεσολαβήσουν εβδομάδες. Στην παράσταση όμως έπρεπε οι ηθοποιοί να κάνουν το ίδιο πράγμα, αλλάζοντας ερμηνευτική γραμμή και κατάσταση σχεδόν σε κάθε λεπτό. Ήταν ένας άθλος για αυτούς και είμαι πολύ περήφανος που τα κατάφεραν. Το αποτέλεσμα είναι μια παράσταση που θα μπορούσε να πει κανείς ότι τρέχει με κινηματογραφική ταχύτητα.
Χρησιμοποιείτε συχνά το sex στις ταινίες σας και τώρα στο θέατρο. Είναι τόσο δυνατό "εργαλείο" ;
Αναφέρομαι στην σεξουαλικότητα, που παραμένει ένα από τα πιο δυνατά ένστικτα του ανθρώπου και ίσως η βασική ενόρμηση ζωής που έχουμε. Ανάλογα με την τρέχουσα ηθική της κάθε εποχής η ίδια η σεξουαλικότητα και η ενσωμάτωσή της στην τέχνη μπορεί ίσως να σοκάρει μια μερίδα του κοινού, όμως είναι ένα κομμάτι της ζωής μας και όχι ένα ταμπού στο οποίο πρέπει να κλείνουμε τα μάτια. Στην συγκεκριμένη περίπτωση βοηθάει πολύ που το “SUCK!” είναι μια μαύρη κωμωδία, μια και έτσι ακόμα και τραγικά πράγματα μπορούν να αποδοθούν με έναν πιο ψύχραιμο τρόπο και να περάσουν στους θεατές ακόμα και ως αστεία. Το μήνυμα όμως θα το έχουνε πάρει. Από την άλλη, το ίδιο το σεξ και ως πράξη και ως εικόνα είναι πια παντού, μια και η ίδια η βιομηχανία του θεάματος συμβάλλει σε αυτό. Όμως πια ούτε μπορεί να μας σοκάρει, ούτε να μας προκαλέσει, ούτε να μας κάνει να σκεφτούμε, αφού το έχουμε συνηθίσει τόσο πολύ και είναι τέτοια η έκτασή του που έχει καταντήσει από βαρετό έως χυδαίο. Είναι άλλο πράγμα λοιπόν να ασχολείσαι με την σεξουαλικότητα και άλλο να με το σεξ.
Η παράσταση τι μηνύματα περνάει;
Νομίζω ότι τελικά έκανα μια πολιτική παράσταση για μια…. πορνοταινία! Με αφορμή μια ληστεία τράπεζας, την μοιρασιά των χρημάτων, και την τρελή επιχειρηματική ιδέα ενός από τους ληστές να γίνουν με τα κλεμμένα χρήματα παραγωγοί πορνοταινιών, μίλησα για την ζωή αυτών των θεατρικών ηρώων, που μπορεί να μην μοιάζουν ακριβώς σε εμάς, αλλά σίγουρα τους έχουμε δει να περνάνε δίπλα μας κάποια στιγμή στη ζωή μας. Εξάλλου πολιτικό είναι αυτό που ζούμε, η καθημερινότητα που μας διαμορφώνει, οι επιλογές που κάνουμε ως άνθρωποι. Και όλα αυτά τα βλέπουμε να περνάνε αστραπιαία μπροστά μας, «κρυφοκοιτάζοντας» κατά κάποιο τρόπο, το παρελθόν, το παρόν αλλά και το μέλλον των τριών ηρώων. Το μήνυμά μου είναι πως αυτή η παράσταση είναι ένας καθρέφτης και αυτό που βλέπουμε απέναντί μας και μας κάνει να γελάμε, να κλαίμε, ή να σοκαριζόμαστε, είναι σίγουρα και ένα κομμάτι του εαυτού μας.
