Επιμέλεια συνέντευξης: Κωνσταντίνος Πλατής
Σκηνοθετείτε ένα έργο το οποίο έχειγράψει γυναίκα, μιλάει για τη σχέση μητέρας-κόρης και τον πρωταγωνιστικό ρόλο παίζει γυναίκα. Αυτή η συνθήκη σας δυσκόλεψε, χρειάστηκε με κάποιο τρόπο να προσεγγίσετε τη γυναικεία ψυχολογία;
Μιλώντας για γυναικεία ψυχολογία θα φέρω ένα παράδειγμα του Γιουνκγ ο οποίος έλεγε οτι ̈στο ασύνειδο του άνδρα, υπάρχει κληροδοτημένη μια ολοκληρωμένη εικόνα γυναίκας, με τη βοήθεια της ο οποίας ο άνδρας κατανοεί τη γυναικεία φύση. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και με τη γυναίκα. ̈
Σ' ένα σημείο το έργου η Αλίκη λέει χαρακτηριστικά ̈Ε λοιπόν εγώ πιστεύω πως θα μπορούσα να ερωτευτώ άνετα την αρσενική μου εκδοχή, νομίζω πως μου αξίζει μια αρσενική Αλίκη.
Δεν επικεντρώθηκα λοιπόν στο φύλο του χαρακτήρα, μιας και ο σκοπός μου ήταν να υπηρετήσω το κείμενο της εξαιρετικής συγγραφής της Τζωρτζίνας Τζήλιου, αλλά στην πολυπλοκότητα των συναισθημάτων και την οριακή φόρτιση όσον αφορά αυτήν την αέναη σύνδεση μάνας - παιδιού.
Ο ομφάλιος λόρος, αυτή είναι η πρώτη λεξη που μου ήρθε στο μυαλό όταν πρωτοδιάβασα το έργο κι έτσι κινήθηκα με βάση αυτό το ερέθισμα.
Έδωσα βάση σε λέξεις όπως ̈εξάρτηση ̈ και ̈απογαλακτισμός ̈ πράγμα το οποίο με έκανε να σκηνοθετήσω με τέτοιον τρόπο την παράσταση, ώστε να δωθεί η δυνατότητα στο ρόλο της Αλίκης να τα εξωτερικεύσει την πολυποκότητα των δεσμών αυτών μιας γυαναικείας φύσης.
Ο ρόλος της Αλίκης είναι εξωστρεφής
κι αναπηδάει απότομα από αντοδράσεις άλλοτε μιας ευαίσθητης γυναίκας καποιες φορες σμικρού παιδιού και κάποιες άλλες σε ενστικτώδεις συμπεριφορές όπως η εθύτητα ενός αρσενικού ζώου.
Η δυσκολία που αντιμετώπισα, ήταν η προσέγγιση σε αυτή τη μετάβαση.
Η Λίζυ Ξανθοπούλου, όμως, η ηθοποιός της παράστασης, έχει τη μαγική ικανότητα να πραγματοποιεί τις μεταβάσεις αυτές με τρόπο τέτοιο, που έρχεται να δώσει τη δική της πινελιά, βρίσκοντας τη χρυσή τομή μεταξύ της οργανικότητας αλλά και την κατάλληλης ρευστότητας που έχει ένας τέτοιος ρόλος.
Πως συνδέεται στο έργο η μπουφονική αισθητική με το δραματικό στοιχείο?
Η Αλίκη έρχεται μέσα από τα σκοτάδια της να ξεστομίσει πράγματα που ούτε καν η ίδια ξέρει αν θέλει να ακούσει, είτε με τρόπο ειρωνικό κι είτε με χιούμορ, αλλά και κάποιες φορές με στυγνή ωμότητα.
Θα μπορούσε να αποκαλέσει κανείς αυτόν το ρόλο σαν μια ρευστή φύση που αφήνει το υποσυνείδητό της ελευθερο να δράσει, χωρίς φίλτρο, χωρίς δεύτερη σκέψη, χωρίς κανέναν ενδοιασμό για τα λεγόμενά της.
Οι μπουφόνοι από την άλλοι, ερχόμενοι από τα σκοτεινά και άδυτα μέρη του υποσυνειδήτου μας, με ανθρώπινη μορφή αλλά grotesque αισθητική, έχουν τον ίδιο στόχο με την Αλίκη.
Να μας μιλήσουν για την αλήθεια μας, ως έχει, αυτήν που όλοι κρύβουμε βαθιά μέσα μας και πολλές φορές την κρατάμε καλά φυλακισμένη γιατί δεν έχουμε ακόμη τη δύναμη να την αντιμετωπίσουμε.
Έχετε σπουδές εκτός των άλλων και στη École Internationale de Théâtre Jacques Lecoq. Έχετε ενσωματώσει στοιχεία αυτού του είδους σωματικού θεάτρου στην παράσταση;
Ναι, η παράσταση έχει ως βάση τις τεχνικές του physical theatre αλλά δεν θα έλεγα πως αυτό δεν είναι παρα ένας άξονας ώστε να μπεί το σώμα σε λειτουργία και να έρθει να συναντήσει την ανάσα, τη φωνή, το λόγο, την εσωτερική σκέψη του ηθοποιού πάνω στη σκηνή.
Θα έλεγα οτι η παράσταση έχει μια μίξη τεχνικών του Lecoq και του Stanislavski, νομίζω όμως πως τελικά οι θεατές έρxονται να πάρουν κάτι από την παράσταση, να δουν μια ιστορία που τους αφορά κι όχι να δώσουν βάση σε τεχνικές.
Από την άλλη, λόγω σπουδών πάνω στη σκηνθεσία του κινηματογράφου, έχω επηρεαστεί πολύ κι από αυτό το ειδος τέχνης. Κάνω αυτήν την αναφορά, για να καταλήξω στο οτι η παράσταση έχει μια κινηματογραφική αισθητική αλλά κι ένα συνοθήλευμα απόρειας όλων αυτων που αντιλαμβάνομαι γύρω μου ως τέχνη και με επηρεάζει υποσυνεήδητα, είτε αυτό λέγεται ποίηση, είτε φιλοσοφία.
Γιατί, τελικά, το ποιοί είμαστε και τι δίνουμε ως τέχνη εμείς οι ίδιοι, μοιάζει πολύ με ότι έχουμε ανά τον καιρό συλλέξει και κρατήσει μέσα μας, αυτά που για κάποιο λόγο αν τα συναρμολογήσεις, τα νιώθεις δικά σου χωρίς να ξέρεις το γιατί.
Η μουσική της παράστασης από τον Νικόλας Καρίμαλη (Razastarr) πως προέκυψε;
Ο Νικόλας είναι ένας εξαιρετικός άνθρωπος κι ένας πολύ ταλαντούχος μουσικοσυνθέτης. Μας έφερε σε επαφή η ηθοποιός της παράστασης, αν και τον Νικόλα ως καλλιτέχνη τον γνωρίζω αρκετά χρόνια και τον εκτιμούσα πάντα για τις παραγωγές του.
Αφού ήρθαμε σε επαφή, κατάλαβα οτι δουλεύουμε πάνω στους ίδιους άξονες, θέλουμε κι οι δύο να αντιμετωπίζουμε την κάθε σκηνή, σαν αυτούσιο έργο. Αυτό μας βοήθησε να δουλέψουμε λεπτομεριακά πάνω στις σκηνοθετικές γραμμές που του ζήτησα αρχικά κι έπειτα ο Νικόλας παρακολουθόντας τις πρόβες και την εξέλιξή τους, δημιούργησε τις δικές του ηχητικές ατμόσφαιρες, έκανε την παραγωγή αλλά και τη σύνθεση της μουσικής της παράστασης με τρόπο τέτοιο, ώστε να δώσει το δικό του ρυθμό στο τελικό αποτέλεσμα.
Τι επίδραση επιθυμείτε να έχει η παράσταση στο κοινό;
Την ψυχική κάθαρση.
Πληροφορίες για την παράσταση: Εδώ
