ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Αριστοφάνη Αχαρνείς
Θεατρική διασκευή για ανήλικους θεατές
Βασίλης Πανόπουλος - Ζοζεφίνα Τζονάκα
Μουσική: Βασίλης Πανόπουλος
Εκδόσεις Αρμός
Παρασκευή 15 Απριλίου 2022 - ώρα 19.00
“Κήπο του Μουσείου” του Αρχαιολογικού Μουσείου (Πατησίων 44, Αθήνα)
Για το βιβλίο θα μιλήσουν:
Μαίρη Δημάκη – Ζώρα, Επίκουρη καθηγήτρια Θεατρολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών
Τάκης Τζαμαργιάς, Σκηνοθέτης, μέλος Ε.Ε.Π. του Πανεπιστημίου Αθηνών
Δημήτρης Συκιάς, Μουσικός – Καθηγητής Θεωρητικών
Γιώργος Γαλάνης, Εκπαιδευτικός, Υποψήφιος διδάκτωρ Πανεπιστημίου Πελοποννήσου
Την εκδήλωση συντονίζει η Ζέτα Μακρυπούλια, Ηθοποιός
Στο Πιάνο ο Θοδωρής Κόρακας, Εκπαιδευτικός Μουσικής – Καθηγητής πιάνου
Αποσπάσματα από το βιβλίο θα διαβάσουν οι ηθοποιοί Γιάννης Βαρβαρέσος, Βαγγέλης Ζάπας, Γιώργος Μουρούτσος
Αχαρνείς Αριστοφάνη
Είναι το πιο παλιό από τα σωζόμενα έργα του Αριστοφάνη. Παρουσιάστηκε στα Λήναια,1 το 425 π.Χ., δηλαδή έξι χρόνια μετά την έναρξη του Πελοποννησιακού Πολέμου. Αυτό το έργο, του εικοσαετή τότε Αριστοφάνη, διδάχθηκε από τον Καλλίστρατο και διακρίθηκε με το πρώτο βραβείο. Την εποχή που γράφτηκαν οι Αχαρνείς υπερίσχυε στην πολιτική η θέση να συνεχιστεί ο πόλεμος μέχρι να νικήσουν οι Αθηναίοι, γιατί υπερείχαν σημαντικά στη ναυτική δύναμη, και τα οφέλη που αποκόμιζαν από τους φόρους των συμμάχων ήταν σαφώς μεγαλύτερα από αυτά που τους προσέφερε η αττική γη με τα γεωργικά προϊόντα. Η υποχρεωτική μετακίνηση του αγροτικού πληθυσμού, με διαταγή του Περικλή, εντός των τειχών της Αθήνας και του Πειραιά, προξένησε σοβαρά προβλήματα που αφορούσαν τόσο την ενδιαίτηση των προσφύγων,2 οι οποίοι κατέκλυζαν πλέον την Αθήνα, όσο και την ερήμωση της υπαίθρου, την οποία ρήμαζαν συστηματικά οι Πελοποννήσιοι. Συγκεκριμένα, η περιοχή των Αχαρνών αποτέλεσε για τον Αρχίδαμο το ορμητήριο προκειμένου να εξαπολύει τις επιθέσεις του. Ο νεαρός Αριστοφάνης, μέσω της κωμικής μυθοπλασίας, με ύβρεις, με ειρωνεία και με αισχρολογία «περιποιείται» τους πολεμοχαρείς, τους πολεμοκάπηλους, τους αλαζόνες και τους συκοφάντες, γιατί πιστεύει ότι «ο πόλεμος συχνά διευκολύνει την εκδήλωση των βίαιων ενστίκτων τους. Τους θεωρεί εχθρούς της πόλης και του πολιτεύματος. Δεν βασιλεύει ο λαός, αλλά αυτοί που τους αφήνει να τον κυβερνούν».3 Σε αυτή τη δραματική ιστορική συγκυρία όπου, εκτός των άλλων, περισσεύουν η διαφθορά, η δημοκοπία, η κακοδικία και η δικομανία των συμπολιτών του, συλλαμβάνει την ιδέα ο Δικαιόπολης, ως ήρως σωτήρ, να αποτολμήσει και να πραγματοποιήσει ένα απίθανο και εξωπραγματικό ιδιωτικής πρωτοβουλίας ειρηνιστικό σχέδιο.
Το θέατρο για ανήλικους θεατές
Οι Βασίλης Πανόπουλος και Ζοζεφίνα Τζονάκα – εκπαιδευτικοί και συγγραφείς με μεράκι και όραμα - μετά τον Πλούτο του Αριστοφάνη προχώρησαν στην έκδοση των Αχαρνέων από τις Εκδόσεις Αρμός. Η πρωτότυπη μουσική σύνθεση η οποία συνοδεύει τις εκδόσεις είναι του Βασίλη Πανόπουλου.
Για ποιον λόγο να γίνει διασκευή για ανήλικους θεατές;Για να ανακαλύψουν τα παιδιά με δημιουργικό και καλλιτεχνικά γόνιμο τρόπο τα σημαντικότερα έργα του αρχαίου ελληνικού δράματος. Επίσης να γίνουν αποδέκτες του υψηλού ήθους και ύφους αλλά και των πανανθρώπινων αξιών που αυτά περιέχουν, με τρόπο κατανοητό και σε γλώσσα οικεία. Δύο σημερινοί ήρωες προστέθηκαν στο κείμενο της διασκευής, δύο νέα παιδιά, ο Αρίστος και ο Φάνης, στα ιντερμέδια που τους
αναλογούν, οι οποίοι σχολιάζουν, κρίνουν και προσπαθούν να αντιληφθούν τα έργα και τις ημέρες των ηρώων του έργου.
Και αφορά μόνο στους ανήλικους θεατές;
Αυτή η έκδοση, η οποία περιλαμβάνει και πρωτότυπες μουσικές συνθέσεις, απευθύνεται σε:
• θεατρολόγους
• μουσικούς
• εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης
• επαγγελματίες του θεάτρου κ.ά.
Το θέατρο για ανήλικους θεατές είναι μια σοβαρή υπόθεση των ενηλίκων, γιατί η αριστοφανική κωμωδία συμβάλλει στην κατανόηση του κόσμου, με την ανάδειξη εκείνων των στοιχείων «εξ ων ο γέλως γίγνεται».
Οι συγγραφείς
Ο Βασίλης Πανόπουλος γεννήθηκε στο Ψάρι της Κορινθίας. Είναι δάσκαλος και μουσικός. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στην πολιτική επιστήμη και κοινωνιολογία και είναι διδάκτωρ θεατρολογίας. Σήμερα είναι διευθυντής στα Ράλλεια Πειραματικά Δημοτικά Σχολεία του Πανεπιστημίου Αθηνών και συνεργάτης του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής. Συνέθεσε μουσική για έργα των Ι. Καμπανέλλη, Μπ. Μπρεχτ, Ά. Τσέχοφ, Σέξπιρ, Γρ. Ξενόπουλου και Δ. Καπετανάκη. Επίσης και για τραγωδίες του Ευριπίδη (Άλκηστις, Ορέστης) και του Αισχύλου (Πέρσες), οι οποίες παρουσιάστηκαν και στο Διεθνές Φεστιβάλ της Αβινιόν (2011, 2012 και 2014). Παράλληλα έγραψε μουσική για το θέατρο για παιδιά σε έργα Αριστοφάνη, Σέξπιρ, Ε. Τριβιζά, Στ. Μιχαηλίδου, Σ. Ζαραμπούκα και Φρ. Σταθάτου. Για τη μουσική του έχει λάβει βραβεία και διακρίσεις. Εξέδωσε την ποιητική συλλογή ή εν παραλλήλω (Όμβρος 1985) και τη μελέτη Η ποίηση στο δημοτικό σχολείο – όψις και μελοποιία (Νάκας 2005). Επίσης συμμετείχε ως συγγραφέας στο βιβλίο Στη χώρα του Τοτώρα. Θέατρο για ανήλικους θεατές (Πατάκης 2010). Έχει δημοσιεύσει άρθρα σε πρακτικά συνεδρίων και περιοδικά σχετικά με την εκπαίδευση, τη μουσική στο θέατρο και την πολιτική επιστήμη. acharneis kipos
Η Ζοζεφίνα Τζονάκα γεννήθηκε στην Αθήνα. Από τότε που θυμάται τον εαυτό της διαβάζει και σπουδάζει. Δημοτικό, γυμνάσιο, λύκειο, πολιτικές επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, παιδαγωγικά στο Ε.Κ.Π.Α. και μετεκπαίδευση στο Μαράσλειο Διδασκαλείο, μεταπτυχιακό κοινωνικής ψυχιατρικής-παιδοψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων όπου και εκπαιδεύτηκε στα παιδιά με δυσκολίες μάθησης. Αγαπάει το θέατρο, γι’ αυτό συμμετείχε σε θεατρικές ομάδες και παρακολούθησε σεμινάρια για το θέατρο στην εκπαίδευση. Εργάστηκε ως δασκάλα πολλά χρόνια και όταν μεγάλωσε έγινε διευθύντρια. Σήμερα συνεργάζεται με το Ίδρυμα Λασκαρίδη σε εθνικά και ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά προγράμματα που αφορούν την ένταξη μαθητών με αυτισμό στο γενικό σχολείο. Τις ελεύθερες ώρες της κοιτάζει το ταβάνι και ονειρεύεται
