Από τη Ναντίν Αθανασίου
Είδαμε και σας προτείνουμε την παράσταση: "Όταν έκλαψε ο Νίτσε", μια θεατρική διασκευή του μυθιστορήματος του Ίρβιν Γιάλομ, από την Ευαγγελία Ανδριτσάνου, στο θέατρο της οδού Κεφαλληνίας, σε σκηνοθεσία Ακύλλα Καραζήση και Νίκου Χατζόπουλου, με τους: Κωνσταντίνο Αβαρικιώτη, Γιάννη Κότσιφα και Θάνο Λέκκα.
Λίγα λόγια για το έργο:
Το θεατρικό έργο, που βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Ίρβιν Γιάλομ, επικεντρώνεται στη φανταστική συνάντηση του Φρίντριχ Νίτσε με τον γιατρό Γιόζεφ Μπρόιερ, τον μέντορα του Σίγκμουντ Φρόιντ. Το έργο εξερευνά τις φιλοσοφικές αναζητήσεις του Νίτσε και τον αγώνα του απέναντι στην κατάθλιψη και την απελπισία, ενώ παράλληλα εστιάζει στην εξέλιξη της ψυχανάλυσης.
Ο Νίτσε, ένας αντισυμβατικός και μοναχικός φιλόσοφος, αναζητά βοήθεια από τον γιατρό Μπρόιερ, για να αντιμετωπίσει τη συναισθηματική του πάλη και την αίσθηση του αδιεξόδου. Η σχέση μεταξύ τους χτίζεται μέσα από τις συνεδρίες, όπου, ενώ, ο Μπρόιερ προσπαθεί να "θεραπεύσει" τον Νίτσε από τους φόβους και τους πόθους του, καλείται και ο ίδιος να αναθεωρήσει τη δική του οπτική για τη ζωή και τη θεραπεία.
Σκηνοθεσία και ατμόσφαιρα:
Οι σκηνοθέτες, Ακύλλας Καραζήσης και Νίκος Χατζόπουλος, καλούνται να υπηρετήσουν ένα έργο, που είναι βαθιά φιλοσοφικό - ψυχολογικό και να δημιουργήσουν μια ατμόσφαιρα εσωτερικής έντασης και συναισθηματικής φόρτισης. Επειδή οι διαλογικές αντιπαραθέσεις είναι το κύριο στοιχείο του έργου, η σκηνοθετική προσέγγιση είναι λιτή και επικεντρωμένη στους χαρακτήρες, ώστε να αναδεικνύονται οι διανοητικές και συναισθηματικές διαδρομές τους. Οι σκηνοθέτες, έχοντας την εμπειρία, καταφέρνουν, λοιπόν, να δώσουν έμφαση στον διάλογο και την ατμόσφαιρα, χωρίς περιττά σκηνικά και υπερβολικές κινήσεις. Το εγχείρημα αυτό επιτυγχάνεται με τη δημιουργία ενός πνευματικά φορτισμένου περιβάλλοντος, όπου η ένταση ανάμεσα στους χαρακτήρες είναι διαρκώς παρούσα. Σ’ έναν σχεδόν "κλειστοφοβικό" χώρο ο θεατής συναισθάνεται και βιώνει την πίεση και την έξαψη μεταξύ των ηρώων. Σ' αυτό συντελεί και η χρήση διακριτικού φωτισμού, που τονίζει τα πρόσωπα των ηθοποιών και τις εκφράσεις τους. Επίσης οι σκηνοθέτες χρησιμοποιούν τη σωματική εγγύτητα ή την απόσταση μεταξύ του Μπρόιερ και του Νίτσε, για να αποδώσουν τη δυναμική της σχέσης τους. Ο ρυθμός είναι ισορροπημένος, καθώς οι διάλογοι χρειάζονται χώρο να αναπνεύσουν, ώστε το κοινό να μπορέσει να απορροφήσει τις φιλοσοφικές έννοιες.
Ερμηνείες:
Ο Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης ανέλαβε τον ρόλο – πρόκληση, ενσαρκώνοντας έναν από τους πιο απαιτητικούς και περίπλοκους φιλοσόφους του 19ου αιώνα. Ο Νίτσε εμφανίζεται ως ένας άνθρωπος μοναχικός και ταλαιπωρημένος από την αρρώστια. Αν και απεχθάνεται τη συμβατική θεραπεία και αρνείται να δεχτεί την ευάλωτη πλευρά του, η συνάντηση με τον γιατρό Γιόζεφ Μπρόιερ τον αναγκάζει να έρθει αντιμέτωπος με τις προσωπικές του αδυναμίες και βαθύτερες φοβίες. Ο Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης είναι ένας εξαιρετικός ηθοποιός, που αποδίδει άριστα την πνευματική ορμή του φιλοσόφου, τον θυμό του, την αυτοαμφισβήτηση του, τη θλίψη, αλλά και τη βαθιά του επιθυμία να βρει νόημα στην ύπαρξή του. Καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης κινείται με πάθος, μεταδίδοντας, όμως, την αίσθηση της απόλυτης μοναξιάς του Νίτσε. Δημιουργεί έναν χαρακτήρα, που ισορροπεί ανάμεσα στη δύναμη και την ευθραυστότητα. Ερμηνεία αυθεντική και γεμάτη ένταση, που αποδίδει τις υπαρξιακές συγκρούσεις και την εσωτερική πάλη του φιλοσόφου, με λεπτότητα και βάθος. Καταφέρνει να συλλάβει την ουσία του Νίτσε και μας μεταφέρει τον πόνο και την απόλυτη ανάγκη του να βρει μια αλήθεια, που να αξίζει να ζήσει – ή ακόμα και να πεθάνει – γι' αυτήν. Μια τέτοια ερμηνεία δίνει στο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τον Νίτσε όχι μόνο ως φιλόσοφο, αλλά ως άνθρωπο, που παλεύει με τα πάθη και τα αδιέξοδά του. Έτσι, η παράσταση μεταμορφώνεται σ' ένα ψυχολογικό και φιλοσοφικό ταξίδι, όπου το κοινό παρακολουθεί έναν μεγάλο στοχαστή να αποδομείται και να αποκαλύπτει τη βαθιά ανθρώπινη πλευρά του.
Ο ρόλος του γιατρού Γιόζεφ Μπρόιερ αποτελεί μια εξίσου απαιτητική ερμηνευτική πρόκληση για τον Γιάννη Κότσιφα. Ο Μπρόιερ είναι ένας άνθρωπος λογικός, επιστήμονας, με βαθιά γνώση και κατανόηση της ανθρώπινης ψυχής. Αρχικά, ο ίδιος βλέπει τον Νίτσε απλώς ως έναν δύσκολο ασθενή. Καθώς, όμως, η σχέση τους προχωρά, ο γιατρός οδηγείται σε μια εσωτερική διαδρομή γεμάτη αμφιβολίες και αποκαλύψεις. Συγκλονισμένος από την προσωπική του κρίση, αρχίζει να συνειδητοποιεί ότι οι εσωτερικές του συγκρούσεις δεν είναι λιγότερο σημαντικές από αυτές του Νίτσε, γεγονός που τον αναγκάζει να έρθει σε επαφή με τις πιο κρυφές πλευρές της δικής του ψυχής. Ο ηθοποιός αποδίδει πολύ εύστοχα την επιθυμία του Μπρόιερ να βοηθήσει τον Νίτσε, αλλά και τη σταδιακή του συνειδητοποίηση ότι ο ίδιος βρίσκεται αντιμέτωπος με μία υπαρξιακή κρίση. Η ερμηνεία του Γιάννη Κότσιφα είναι πολυδιάστατη – ένας συνδυασμός λογικής, κατανόησης, αλλά και ανθρώπινου πόνου. Αρχικά διακατέχεται από μια ευαισθησία, που αντικατοπτρίζει τον ανθρώπινο του χαρακτήρα. Σταδιακά, όμως, ο ηθοποιός παρουσιάζει την αποδόμηση του Μπρόιερ, από έναν ισορροπημένο και σίγουρο για τον εαυτό του γιατρό, σ’ έναν άνθρωπο γεμάτο αμφιβολίες και αντιφάσεις, που φτάνει να αναρωτιέται για την ίδια του τη ζωή. Ο θεατής βλέπει έναν Μπρόιερ, που αμφιταλαντεύεται διαρκώς και που τελικά επηρεάζεται βαθιά από τον Νίτσε. Όταν η θεραπευτική σχέση μετατρέπεται σε μια αμφίδρομη διαδικασία αλλαγής και αυτογνωσίας και για τους δύο χαρακτήρες, το έργο αποκτά μια έντονη δυναμική. Οι δύο ηθοποιοί πετυχαίνουν αυτήν την αμεσότητα και βυθίζονται σ’ έναν κόσμο συναισθηματικών και διανοητικών εντάσεων.
Ο ρόλος του Θάνου Λέκκα, ως νεαρού Σίγκμουντ Φρόιντ, προσφέρει στην παράσταση μια διακριτική, αλλά ξεχωριστή παρουσία. Αν και η συμμετοχή του Φρόιντ είναι σύντομη, έχει σημαντικό συμβολισμό, καθώς αντιπροσωπεύει την αυγή της ψυχανάλυσης και τις νέες ιδέες, που αργότερα θα μεταμορφώσουν τη θεραπεία. Ο Θάνος Λέκκας αποδίδει τον ενθουσιασμό, τη φιλοδοξία και την ευφυΐα ενός νεαρού άνδρα, που μόλις αρχίζει να διαμορφώνει τις σκέψεις του γύρω από την ανθρώπινη ψυχή. Ο Φρόιντ εμφανίζεται ως ο μαθητής του Μπρόιερ, που ενώ σέβεται τον δάσκαλό του, αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό τις κλασικές αντιλήψεις της εποχής. Μέσω του Φρόιντ, ο θεατής παίρνει μια πρόγευση για τις ανατρεπτικές ιδέες, που θα ακολουθήσουν στο πεδίο της ψυχολογίας. Η παρουσία του Φρόιντ φωτίζει τη γέννηση της ψυχανάλυσης, προσφέροντας ιστορικό βάθος στο έργο. Η ερμηνεία του Θάνου Λέκκα είναι γεμάτη δυναμισμό, αφήνοντας να διαφανούν οι φιλοδοξίες και η ευφυία του πατέρα της ψυχανάλυσης. Παρά τη "μικρή" του, σε διάρκεια, παρουσία, αφήνει το στίγμα του στη σκηνή, διότι λειτουργεί ως ένας καίριος "παρατηρητής" της εξελικτικής σχέσης Μπρόιερ - Νίτσε.
Συνολικά:
Πρόκειται για ένα μοναδικό θεατρικό βίωμα, που φέρνει τον θεατή αντιμέτωπο με τα δικά του υπαρξιακά διλήμματα και τις σιωπηλές, εσωτερικές του αναζητήσεις. Η παράσταση μεταμορφώνεται σε μια συγκινητική και πνευματική εμπειρία, που προσκαλεί το κοινό να συναισθανθεί και να σκεφτεί. Συναισθήματα "αιωρούνται" παντού και ανοίγονται πολλά ερωτήματα για την αναζήτηση του αληθινού νοήματος στη ζωή. Μην το χάσετε! Πιστέψτε με!
Πληροφορίες για την παράσταση: Εδώ
