Από τη Μαρία Μαρή.
Το «Θεατρικό Φυτώριο Αίγινας» του Νίκου Καλαμό παρουσίασε στις 8,9,10 Ιανουαρίου 2016 στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, στην αίθουσα Black Box,το θεατρικό μονόπρακτο του Πάρι Τακόπουλου «Το Γαμοπίλαφο ή Περιμένοντας την Βήτα». Πρόκειται για ένα αφιέρωμα, ένας δορυφόρος τιμής στον Σάμιουελ Μπέκετ, ένα ψηφιακό μεταπλατωνικό θεατρικό συμπόσιο σε μία πράξη. Δύο «μεταμοντέρνοι» άνδρες ο Άλφα και ο Γάμα συζητούν ασταμάτητα για το παρόν, το μέλλον και το παρελθόν, ως αληθινοί απόγονοι των ηρώων του Μπέκετ, Βλαδίμηρου και Εστραγκόν, ή του Σωκράτη και του Αλκιβιάδη. Η φωνή τους χάνεται σε ψηφιακά κανάλια, ανάμεσα στις πρώτες υπάρξεις του κόσμου, και τα πιο πρόσφατα ρομπότ της εποχής μας.
«Το θέατρο του Πάρι Τακόπουλου έχει ως πράξη τον ανατρεπτικό του λόγο και τον λόγο ως ανατρεπτική του πράξη, και ανήκει τόσο στο μέλλον όσο και στο παρόν, και γι’ αυτό δεν κινδυνεύει να γίνει αναστρέψιμο παρελθόν.»( Αντικριτικά Ποταμός Αθήνα 2005)
« Ο Πάρις Τακόπουλος έχει μια ακόρεστη επιθυμία να παίζει με τη γλώσσα – δηλαδή, σε τελευταία ανάλυση, με τις ίδιες τις σκέψεις των κοινών θνητών, που όλο και περισσότερο βυθίζονται σήμερα στο χάος της ασυνεννοησίας.»
Με φόντο ένα απλό γαμοπίλαφο , «δύο άντρες κάποιου «αυριανού σήμερα» ή «σημερινού αύριο», συνδιαλέγονται παραληρηματκά και ακατάσχετα, συγχέοντας το ουσιώδες με το επουσιώδες, τα προσωπικά τους βιώματα με τα κοσμοϊστορικά γεγονότα, τις φαντασιώσεις τους με την καθημερινή πραγματικότητα, το άπειρο με το απειροελάχιστο, την κουλτούρα με την υπό - κουλτούρα της θλιβερής εποχής μας.» ( Από τον Πρόλογο της Χαράς Μπακονικόλα για το «Γαμοπίλαφο» Ποταμός, Αθήνα 2009)
Με σκηνικό δύο φρουρές ευζώνων και δύο παγκάκια. Ο ένας ήρωας, μεγαλύτερος σε ηλικία, φορά ένα μεταμοντέρνο αρχαϊκού τύπου χιτώνα και ο άλλος, ο νεώτερος φορά επί σκηνής το πάνω μέρος μιας ρωμαϊκής φορεσιάς και συμφωνούν να ξεκινήσουν την παράσταση. Ήδη από την αρχή με τα επιτυχημένα σκηνικά και τα εμπνευσμένα κοστούμια, αλλά και το εισαγωγικό «αρχίζουμε;» μπαίνουν οι πρώτες γραμμές αυτής της ιδιάζουσας παράστασης. Διαπιστώνουν ότι οι άνθρωπο γύρω τους, με τις επιλογές τους, χάνουν τη φωνή τους. Όταν μιλά ο άλλος ακούν φωνή μηχανής. Κανείς δεν αφήνει περιθώριο στον άλλο να εξηγήσει. Ο Γάμα λέει ότι αυτό συμβαίνει και με τη γυναίκα του τη Δημητρούλα, που έχει φωνή ανθρωποφάγου και να φτάσει να μιλήσει ο Άλφα για την ακατάληπτη φωνή του Θεού, στο όνομά του οποίου έγιναν τα μεγαλύτερα κρίματα. Τα αποτελέσματα της ασυνεννοησίας. Όλοι σχεδόν ακούν φωνές, άλλοι από κάτω προς τα πάνω Σχολή Αντιοχείας και άλλοι από πάνω προς τα κάτω Σχολή Αλεξανδρείας.
Ο Γάμα λέει ότι τώρα τελευταία ακούει κραυγές.
Ο Άλφα ανταπαντά « Ποια Ιερά Σύνοδος θα λύσει επιτέλους αυτό το αιώνιο μυστήριο της προέλευσης των κραυγών! Γιατί δεν έρχονται μόνον από τα γκούλανγκ και το Γκουαντάναμο.»
Καθώς συνομιλούν βρίσκονται σε μεγάλη αμηχανία. Αναρωτιούνται αν «Μιλούν αληθινά», γιατί όλοι γύρω τους, ο κόσμος όλος, έχει καταλήξει να μιλά μεταλλαγμένα, τεχνοκρατικά.
Περιμένουν μια γυναίκα, ένα είδος Ξανθίππης σύζυγος του πιο αδύναμου από τους δύο άνδρες, και η προσμονή αυτή τους ενώνει και τους χωρίζει έως το οριστικό τέλος ή ένα νέο ξεκίνημα. Ό,τι ακριβώς και στο Περιμένοντας τον Γκοντό του Μπέκετ.
« Τι σε κάνει να πιστεύεις ότι θα έρθει η Βήτα; Και γιατί η Βήτα και όχι ο Βήτα ή το Βήτα ;»
Στην ερώτηση του Γάμα στον Άλφα αν θα ήθελε να ζει ένα δισεκατομμύριο χρόνια εκείνος ανταπαντά : «Προ ή μετά Χριστόν;» […] «Και να μην πέθαινα καθόλου εν τω μεταξύ … Ε, όχι Επ’ ουδενί λόγω !». Οδηγούνται έτσι στη συζήτηση περί Θεού και πως τα καταφέρνει μόνος του, για να καταλήξουν ότι δεν είναι μόνος του, αλλά ο Διάολος θα του κάνει παρέα.
Μιλούν για τα ντι βι ντι και τις σειρές με τον Κακό Θεό και τον Καλό Διάολο, κάνοντας έμμεση αναφορά στο έργο του Σαρτρ Le Diable et le bon Dieu, και καταλήγουν ότι μας παρακολουθούν Δίας και Θεός για να μας κάνουν να νιώθουμε ένοχοι. « Γιατί όμως; Αφού εμείς δεν μιλάμε ψηφιακά, ή όπως λες, και συ, ευ-ρυ-ευζωνικά… σαν ρομπότ… Εμείς μιλάμε ζωντανά… ολοζώντανα…- δεν μιλάμε; - περιπλανητικά… σαν αρχαίοι έλληνες, σαν …»
Α : « Ευζώνους , έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες , με πρώτο τον Όμηρο , τις ωραίες κόρες με λεπτούλα μέση.»
Γ: « Τότε …η Βήτα είναι Εύζωνας !..Βζωνάκι !»
Ο λόγος έχει μια ροή και κυλά, το ένα φέρνει το άλλο και συνέχεια θίγονται με σαρκαστικό τρόπο όλα τα κακώς αλλά και τα καλώς κείμενα.
Και η ιστορία υπάρχει γα να βλέπουμε τα λάθη μας και να τα επαναλαμβάνουμε ευκολοκαλύτερα.
Ο Άλφα χαρακτηρίζεται μισογύνης και ρατσιστής από τον Γάμα, μιας και πιστεύει ότι η γυναίκα δεν μπορεί να σκεφτεί, δεν της μένει χρόνος. Οι γυναίκες συλλαμβάνουν και τίκτουν, οι άντρες γεννούν.
Υπάρχει μια άναρχη συστολή και διαστολή του χωροχρόνου και ξαφνικά θυμούνται όταν ήταν στο σχολείο και ο ένας ήταν ο Μπιμ και ο άλλος ο Μπομ, ο ένας ο Πίπης και ο άλλος ο Πόπος του και ο μεγαλύτερος δεν κορόιδευε το νεώτερο , ερωτευμένο τότε με το Βιτάκι.
Διατελούν σε μια συνεχή κίνηση και περισυλλογή αναζητώντας το λόγο, σαν να προσπαθούν να θυμηθούν τα λόγια τους και περιπαικτικά πολλές φορές, άλλες όχι και τόσο ξιφομαχούν με τον λόγο, παίζουν πινγκ πονγκ λεκτικό με διαφορά επιπέδου, αυτό του μεγαλύτερου σε σχέση με αυτό του νεώτερου.
Leitmotiv το θέμα του θεού, επανέρχεται για να καταλήξουν ότι σήμερα οι θεοί όπως και οι άνθρωποι έχουν απανθρωπιστεί. Τι είμαστε οι απάνθρωποι ήχοι μηχανής. Σείεται ο κόσμος, σεισμός τεκτονικός ή ηφαιστειογενής; Χάνουμε τη φωνή μας και την ακοή μας. « Σήμερα μόνο “τουιτς τουιτς” ανταλλάσουν άνθρωποί τε και θεοί…», Γ: « Έχουν γίνει και οι Θεοί “τουίτερς” ;
Σήμερα εν αρχή είναι ο αριθμός και όχι ο Λόγος ! Α: « Προσπαθώντας να γίνουμε Θεϊκοί δεν είμαστε ούτε από μηχανής άνθρωποι…» «Το Twitter Web Site είναι το μοναδικό πιστεύω και η …μορμόνη κα…καθολική ελπίδα που εξακολουθεί, ακόμα και σήμερα, να δίνει κουράγιο στον ορτόντοξο, κατολικό , κόσμο του Τζεχοβά !»
Μια φράση που θέλει αποκωδικοποίηση. Αυτό είναι το θέατρο του Πάρι Τακόπουλου και η φράση του συγκλονίζει για την κατάντια όλων γηγενών και αλλοδαπών, εξαρτημένων από τα τουιτς σε έναν κόσμο, που και η θρησκεία όπως και τα τουιτς λειτουργούν σαν όπιο, παραπλανώντας τον κόσμο και δίνοντάς του φρούδες ελπίδες για ανύπαρκτα μέρη. Γίνεται ακόμα πιο εριστικός όταν μιλά για τους Χιμπατζήδες που έχουν αναπτύξει εξοικείωση με το Twitter και ότι εκείνοι δεν είχαν ποτέ δικό τους Χριστό.
Μιλούν για τον Σωκράτη και το purgatorio του Dante. Ο Α ρωτά τον Γ μήπως του αρέσει η ανθρωποφαγία, τα κανιβαλικά ή τα θυέστεια δείπνα γιατί καθώς φαίνεται του αρέσει να τρώγεται σιγά σιγά από τη δική του Ξανθίππη «Monsieur Cannibal, je préfère mourir.» Γάμα μου πεινάς με βλέπεις σαν φαγώσιμο ;
Μιλούν για το Συμπόσιο του Πλάτωνα και για τη Διοτίμα, που ήταν το κύριο πρόσωπο στο Συμπόσιο και όχι ο Σωκράτης, αλλά δεν ήταν παρούσα εκεί. Όλα ένας αχταρμάς σε μια υπερπληροφόρηση, παραπληροφόρηση, αμάθεια, όπου αναζητά κανείς τον Λόγο. Και όλα αυτά μέσα σε σεισμικές δονήσεις ή θεϊκές φωνές ή ήχους ακατάληπτους από ρομπότ, για να δημιουργούν την χαοτική αυτή ατμόσφαιρα της έλλειψης επικοινωνίας.
Νομίζεις λέει στο μονόλογό του ο Α ότι ο Θεός με τον Διάολο συνομιλούν ή μάλλον ο καθένας μένει σταθερός στον μονόλογό του. Όταν δεν μπορείς να συζητήσεις, ή να μονολογήσεις… ή να ομολογήσεις…- τι κάνεις;… Δεν θα ήθελες να σκοτώσεις;… Θυμάσαι εκείνη την άρια στο Φόρτσε ντελ Ντεστίνο… στην Δύναμη του Πεπρωμένου …του Βέρντι; Τι ωραίος που είναι ο πόλεμος !»
Ο Νίκος Καλαμό στον ρόλο του Α είναι σοβαρός, αυστηρός και αυθάδης γιατί έχει ζήσει πολλά και γνωρίζει πολλά. Η ερμηνεία του , όπως όλες τις φορές είναι μνημειώδης. Στον ρόλο του ο Γ ο Στράτος Ξανθός, νέος πολύ ταλαντούχος και άρτια εκπαιδευμένος από τον δάσκαλό του Νίκο Καλαμό, παίζει καλά τον επιπόλαιο και ανώριμο, που περιμένει την Βήτα, σαν σωτηρία, σαν παλιό έρωτα και όλο θέτει ερωτήσεις και γίνεται ο αντίλογος σε ένα διάλογο περίεργου συμποσίου.
«Λες να αρχίσουν όλα από τον α’ Παγκόσμιο Παράδεισο ;» Μιλούν για το προπατορικό αμάρτημα, όπου το μήλο ήταν με ι , όχι μη η , παραπομπή στην ομιλία, για να καταλήξουν ότι ήταν παιδί του Διαβόλου, ο Διάλογος και ο Διάβολος ήταν το Φως.
Εξαιρετικά ενδιαφέρον, σύνθετο, φιλοσοφικό και πολύπλευρο κείμενο με πολλές αναφορές και αιχμές, που αποδόθηκαν υπέροχα από τους ερμηνευτές και υποστηρίχτηκαν από μια σκηνοθεσία που απέδιδε την αμήχανη αναζήτηση του Λόγου.
Πληροφορίες για την παράσταση: Εδώ
