Από τη θεατρολόγο Μαρία Μαρή
«HAMLET & Άμλετ»,μια σπουδή στο πλέον αγαπημένο έργο του Σαίξπηρ, τον Άμλετ των ανθρώπων. «Ο Άμλετ είμαστε εμείς. Οι ερωτήσεις του είναι και δικές μας. Να είσαι ή να μην είσαι; O Σαίξπηρ «δεν ήταν μιας εποχής, αλλά όλων των εποχών!» θα πει ο Μπεν Τζόνσον. Άγγλος δραματικός και λυρικός ποιητής, θεωρούμενος ως ο σημαντικότερος δραματουργός της Ελισαβετιανής περιόδου, ύστερα από τον Σαίξπηρ. Έτσι γίνεται με τα μεγάλα έργα, είναι διαχρονικά. Τα μεγάλα ερωτήματα σχετικά με τη ζωή και τον θάνατο συναντιούνται και περιμένουν απαντήσεις.
Ένας Άμλετ για δύο ηθοποιούς, τη Ζωή Ξανθοπούλου και τον Φαίδωνα Καστρή. Και οι δυο με διαφορετικές αφετηρίες, μέσα από την ποίηση του Σαίξπηρ και μέσα από την επώδυνη διαδρομή του ήρωα – συμβόλου Άμλετ αναρωτιούνται αν κάποιος πρέπει με είναι ή να μην είναι και ό, τι και να επιλέξει με ποιον τρόπο θα επιλέξει να είναι ή να μην είναι.
Ο Άμλετ ένας απλός άνθρωπος , ένας εξ ημών, έρχεται αντιμέτωπος με τα γεγονότα της ζωής του.
Ο Άμλετ (Ζωή Ξανθοπούλου) σε έναν πάγκο παρακολουθεί τα περιστατικά της ζωής του να περιστρέφονται γύρω του σαν δορυφόροι. Είναι οι προκλήσεις για να αποκαλυφθεί τα ηθικό του παράστημα και ο χαρακτήρας του.
Ο Φαίδων Καστρής υποδύεται όλους τους άλλους ρόλους. Από τον Οράτιο που πρωτοβλέπει το φάντασμα του πατέρα του Άμλετ και εξαρχής αναφέρεται στον πυρήνα της πλοκής. Ήρθε λέει για την κηδεία του πατερά του Άμλετ, αλλά μάλλον ήρθε για τον γάμο της μητέρας του.
Ο πατέρας του, το φάντασμά του, τον κοιτά με περισσή αγάπη και στοργή και του εκμυστηρεύεται ότι ο αδελφός του και θείος του Άμλετ ο Κλαύδιος τον δολοφόνησε και έχει υφαρπάξει τον θρόνο, ενώ παντρεύτηκε τη μητέρα του. «Πρέπει να ξέρεις. ότι το φίδι πού δάγκασε τον πατέρα σου, πήρε μετά, και φόρεσε το στέμμα του…» Τον εκλιπαρεί να εκδικηθεί τον φόνο του. Πρόκειται για έναν κτηνάνθρωπο που έκοψε το νήμα της ζωής του πατέρα του και τώρα φορά το στέμμα του και μοιράζεται τη ζωή του με τη γυναίκα του.
Ο Άμλετ είναι χαμένος. Αν όμως επιλέξει να θρηνοκλαίει, αυτό δεν είναι σημάδι αντρίκιο. Κάνει σύνθημά του το « Χαίρε, χαίρε και μην με ξεχάσεις!» Έχει πια έναν μόνο σκοπό. Να εκδικηθεί.
Ο Φαίδων Καστρής περνά με μαεστρία από τον έναν ρόλο στον άλλο, από τον φίλο του Άμλετ, τον Οράτιο, στην μητέρα του, τον δολοφόνο θείο, τον Πολώνιο, την Οφηλία, τον Λαέρτη. Είναι έτσι οργανωμένη η παράσταση, που έχει τον χρόνο του για την αποσυμπίεση από τον ένα ρόλο στον άλλο και την άμεση μετάβαση, όπου χρειάζεται.
Γίνεται μια ωραία ανάγνωση και ερμηνεία του έργου του Σαίξπηρ έτσι που όλα μπαίνουν σε μια σειρά και αίφνης όλα τεκμηριώνονται.
Ο Πολώνιος σύμβουλος του κράτους, σαφώς γνώστης του ανίερου γάμου, όπως και άλλοι , που δεν τολμούν να μιλήσουν αλλά υποψιάζονται το έγκλημα, έτσι και εκείνος φροντίζει μόνο το δικό το συμφέρον, σιωπά και κολακεύει την εξουσία. Επιπλήττει την κόρη του Οφηλία να μην έχει πολλά πάρε δώσε με τον Άμλετ, πρώτον γιατί αυτός είναι βασιλόπουλο και μετά γιατί δεν είναι στα καλά του, έχει τρελαθεί.
Ο Άμλετ δεν χάνει την ευκαιρία να ξεσκεπάσει αυτόν τον βαρετό γεροξεκούτη όπως αντιλαμβάνεται και την υποκρισία των « φίλων» του Ρόσενκαντς και Γκίλντενστερν που κλήθηκαν από τον θείο του να τον συνοδεύσουν στην Αγγλία και να τον σκοτώσουν.
Η Οφηλία όταν ο Άμλετ την απορρίπτει, δέσμια και εκείνη ενός συστήματος που βρωμά, οδηγείται στην τρέλα και τέλος στην αυτοκτονία.
Εκθειάζονται οι θεατρίνοι από τον Σαίξπηρ και από τον Άμλετ λόγω της αλήθειας τους και της αυθεντικότητάς τους. Είναι και οι μόνοι σύμμαχοι του Άμλετ. Καθώς ο ίδιος λέει « οι θεατρίνοι είναι το χρονικό της εποχής». Εκείνοι αποτυπώνουν όλα τα δεινά και τα ξορκίζουν.
Στη σκηνή με τη Γερτρούδη, εμφανίζεται ο πατέρας του Άμλετ να του υπενθυμίσει ότι πρόκειται για τη μητέρα του και ο σεβασμός δεν πρέπει να παραβιαστεί.
Όλα είναι τόσο μάταια. Φόνοι για την εξουσία, κόλακες, γίνονται δείπνο των σκωλήκων, πόλεμοι χωρίς λόγο και αδικοχαμένοι στρατιώτες, επανέρχονται με την παρουσία του Φόρτινμπρας, «Τα βάσανα δεν έρχονται ένα, ένα, αλλά αθροιστικά σαν φάλαγγες»
Οι θάνατοι στο τέλος της τραγωδίας θα λέγαμε ξεπλένουν την κοινωνική σαπίλα που επικρατεί στο βασίλειο της Δανίας αφήνοντας μια ερώτηση να πλανάται μέσα από τα λόγια του Άμλετ: «Να ζεις. Να αντέχεις σωπαίνοντας μια μοίρα που σε ταπεινώνει ή να μη ζεις; Αυτή είναι η ερώτηση.»
Μια ηρωική παράσταση από δυο μεγάλους ηθοποιούς, ένα θεατρικό επίτευγμα. Ο αμόλυντος Άμλετ, ντυμένος στα λευκά (Ζωή Ξανθοπούλου), διαλέγει τον δύσκολο δρόμο, αυτόν που θα τον διαφυλάξει από την βρωμιά μιας κοινωνίας σε σήψη, ενώ ο Φαίδων Καστρής, είναι επιφορτισμένος να υποδυθεί όλους τους άλλους ρόλους, τους νεκρούς, τα φαντάσματα, τα σάπια κύτταρα αυτού του κλειστού κοινωνικού κύκλου, τα θύματά του, όλον τον θάνατο. Η ερμηνεία του Άμλετ, εντελώς φυσική, καθημερινή, αυθόρμητη, ένας ήρωας που δέχεται αδικαιολόγητα χτυπήματα, ενώ οι άλλοι ρόλοι πέρα από τον παρανομαστή της διάβρωσης και της διαφθοράς, είναι πολλοί και διαφορετικοί, με λεπτές διαχωριστικές γραμμές. Και οι δυο ερμηνείες δύσκολες, κυρίως για την απόλυτη πιστότητα που καλούνται οι ηθοποιοί να επιδείξουν σε κάθε περίπτωση. Η σκηνοθεσία, η διδασκαλία εξαιρετικά πυκνή και αυστηρή για να επιτευχθεί ένα τέτοιο εγχείρημα.
Πληροφορίες για την παράσταση: Εδώ
