Από τη θεατρολόγο Μαρία Μαρή
Ένα ακόμα ανατρεπτικό έργο του Γιάννη Τσίρου ανεβάζει στο θέατρο Σταθμός ο Μάνος Καρατζογιάννης, καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου και σκηνοθέτης της παράστασης.
Το έργο εκτυλίσσεται σε μια μέρα, μια Κυριακή πρωί σε μια βίλα. Ένα εμφανώς εύπορο ζευγάρι απολαμβάνει το πρωινό, εκείνος με το τάμπλετ του και εκείνη με την εφημερίδα μπροστά στην πισίνα μέσα σε μια απόλυτη γαλήνη, μια ανησυχητική ηρεμία, που εγκυμονεί εντάσεις. Όλα δείχνουν απλά ήρεμα και φυσιολογικά. Ο συγγραφέας περιγράφει στο βιβλίο το σκηνικό που φιλοξενεί το έργο του : «σε έναν εξωτερικό χώρο ενός περιστοιχισμένου αστικού σπιτιού, σε μερικά τετραγωνικά γης, ένα αίθριο, μια πισίνα κι ένα κουβούκλιο φύλαξης έγιναν το πεδίο όπου προσπάθησε να συμπυκνώσει τα πάθη μιας κοινωνίας». Το περιβάλλον είναι θωρακισμένο και περιχαρακωμένο έως κλειστοφοβικό. Οι θεατές ενσωματώνονται εντελώς με αυτό το αδιέξοδο, καθώς αντικρίζουν μπροστά τους έναν τοίχο, ώστε να βιώνουν τον άρρωστο εγκλεισμό μέσα στο πολυτελές και φανερά εύρωστο περιβάλλον. Ωστόσο «κάτι βρωμάει μέσα και σε αυτό το βασίλειο.»
Ο Μάξιμος Μουμούρης, ο Ματθαίου, ο κύριος του σπιτιού, η Φαίη Ξυλά, η Ιουλία, η κυρία του σπιτιού, οι δυο τους το βασιλικό ζευγάρι, ο βασιλιάς και η βασίλισσα σε αυτό τον άνισο αγώνα σκακιού, ο Κύριος με την κυρία του. Ο άρχων του παιχνιδιού, αυτός που ορίζει την ημέρα αυτή όπως και κάθε μέρα τους ή τουλάχιστον έτσι νομίζει. Δίπλα τους ο Βασίλης Αθανασόπουλος, ο Άρης, ο νεαρός ιδιωτικός φύλακας, με αρχές, ο οποίος όμως διακατέχεται από ανασφάλεια απώλειας της εργασίας του, έτσι είναι πρόθυμος για εξυπηρετήσεις και η Αναστασία Παντούση, η Λένα, η οικιακή βοηθός, με ένα κρυφό παρελθόν. Άνθρωποι του μεροκάματου, θύματα μιας οικονομικής κρίσης , που δεν τους αφήνει και πολλές επιλογές.
Ο Άρης γυμνάζεται για να είναι πάντα έτοιμος, να προασπιστεί, να αμυνθεί. Ο Ματθαίου διαβάζει οικονομική εφημερίδα και η Ιουλία διαβάζει ένα κείμενο για την αύξηση της εγκληματικότητας. Η σωστότερη επιλογή για πρωινό Κυριακής. Η Φαίη Ξυλά και ο Μάξιμος Μουμούρης είναι και οι δυο τους εντελώς ενσωματωμένοι στις απαιτήσεις του ρόλου τους, με μια ερμηνεία, που ενώ αποτυπώνουν ένα ευτυχισμένο ζευγάρι, από την κίνησή τους και μόνο, όπως και μέσα από τις σιωπές τους διαφαίνεται η συμβατική και νωθρή πια σχέση τους και βέβαια η μεταξύ τους απόσταση. Εδώ πρόκειται για μια σύμπραξη συγγραφέα και σκηνοθέτη, μιας και η διδασκαλία του φαίνεται ότι έχει καλά αφουγκραστεί το κείμενο, έτσι από την αρχή σε αυτή την μάλλον τέλεια εικόνα ο θεατής υποψιάζεται ή μάλλον φοβάται ότι κάτι δεν πάει καλά.
Σε ένα ιλουστρασιόν περιβάλλον όλα τα δεινά και οι δυστυχίες κρύβονται έντεχνα κάτω από το νερό της πισίνας, κάτω από το χαλάκι, το γκαζόν, ή κάτω από την επιτηδευμένη ευγένεια. Ενώ όλα μοιάζουν τέλεια η οικιακή βοηθός συντονισμένη με την αφύπνιση του τηλεφώνου, έρχεται κάθε τόσο να αλείψει στην κυρία την κρέμα για την φωτοευαισθησία του δέρματος που την ταλαιπωρεί.
Χρησιμοποιούν τους υπηρέτες τους, τους θεωρούν δικά τους όργανα ενώ συνάμα δεν τους εμπιστεύονται. Ακούν φωνές από τους γείτονες και εικάζουν ότι ο άντρας χτυπά τη γυναίκα, αλλά βέβαια μένουν αμέτοχοι. Ο κηπουρός, ένας μουσουλμάνος με 3 παιδιά, τα οποία φέρνει μαζί του για να τα μάθει να κλαδεύουν, χωρίς να εμφανίζεται στην σκηνή μοιάζει με άνθρωπο, που σέβεται τη φύση και με την συμπεριφορά του, όπως αυτή αναφέρεται διδάσκει ηθική, κάτι που ενοχλεί τους κυρίους του σπιτιού. Πως θα μπορούσε να τους υποδείξει συμπεριφορά ένας ξένος και μάλιστα μουσουλμάνος; Υποβόσκουν οι βαθειά ρατσιστικές και ξενοφοβικές απόψεις τους.
Με ένα ήσυχο και συνάμα υποχθόνιο, αλλά την ίδια στιγμή πολύ ηχηρό και βαθειά δηκτικό τρόπο αντιπαραθέτει ο Γιάννης Τσίρος δυο διαφορετικούς κόσμους, αυτόν των πλουσίων, που ζουν στην κυριολεξία στον κόσμο τους και τον άλλον των ταπεινών βιοπαλαιστών. Η κυρία καταναλώνει συνεχώς αλκοόλ, για να αποφύγει έστω επιφανειακά την κατάθλιψη και την αντιμετώπιση της πραγματικότητας που δεν μπορεί να διαχειριστεί και από την άλλη και ο Κύριος, ο master of the universe, αγέρωχος, άτρωτος, θωρακισμένος κινεί απλά τα νήματα όπως επιθυμεί. Οι υπάλληλοί τους, ο Άρης, ο φρουρός (Βασίλης Αθανασόπουλος), που έχει αποστολή «να μην επιτρέπει στα έξω να εισβάλλουν στα έσω», δίνει συμβουλές εκγύμνασης στον Ματθαίου, βάζει κρέμα στην κυρία, της περιποιείται τα τραύματα, γίνεται και ο σάκος του μποξ για να επιβεβαιωθεί ο Κύριος. Η Λένα, η οικιακή βοηθός, και καμαριέρα της κυρίας (Αναστασία Παντούση), προσφέρει αφειδώς τις υπηρεσίες της, όμως η κυρία δεν την εμπιστεύεται. Ο μουσουλμάνος κηπουρός που δεν εμφανίζεται, όμως αναφέρεται, συμμετέχει καθοριστικά στην σκιαγράφηση των υπόλοιπων χαρακτήρων. Κατηγορείται ότι παίρνει πρωτοβουλίες και χωρίς την άδεια του κυρίου δεν ξοδεύει πολύ νερό για πότισμα, γιατί σέβεται λέει το περιβάλλον, ενώ ο Ματθαίου είναι βέβαιος ότι είναι τεμπέλης και δεν ποτίζει πολύ για να μην αναπτύσσονται πολύ τα χόρτα και τα κόβει κάθε τόσο.
Το ζευγάρι Μάξιμος Μουμούρης και Φαίη Ξυλά, είναι ματαιόδοξοι και οι δυο. Θέλουν να δείχνουν εύρωστοι και νέοι. Ζουν μιαν επιπόλαιη σαν σε υπνωτισμό ζωή. Η αργή κίνηση των ηθοποιών στις αλλαγές των σκηνών μαζί με τη μουσική δημιουργεί ένα περιβάλλον θρίλερ.
Κάθε ατάκα του έργου είναι μια πληρωμένη απάντηση και χτύπημα στο σύστημα που έχει καταβροχθίσει κάποιους ανθρώπους ή τους έχει μεταβάλει σε άνευρα και χωρίς συναισθήματα μαλάκια, ενώ έχει εκφοβήσει, εκμηδενίσει και τελικά χρησιμοποιήσει άλλους.
Εξαθλιώνουν τους υπαλλήλους τους, τους υποτιμούν, τους προσβάλλουν και επιβεβαιώνονται απέναντί τους. Το δηλώνουν εξάλλου λέγοντας « Ό,τι χάνουμε σε ηθική, μας επιστρέφει σε αλαζονεία»
Η μουσική της παράστασης του Γιώργου Πούλιου συνοδεύει την σκηνοθετική ματιά μαζί με το σκηνικό της Τέτας Τσαβδαρίδου, με εκείνο τον ψηλό φράχτη στο βάθος της σκηνής και την πισίνα στο μπροστινό μέρος να κυριαρχεί σκόπιμα σε όλη την παράσταση. Κομβικά σημεία απειλής, θανάτου, ενοχών, κρυψώνας από τον ίδιο τον εαυτό. Τα κοστούμια της Βασιλικής Σύρμα ακολουθούν τους ήρωες με την ταυτότητά τους και την δράση τους. Οι φωτισμοί του Άγγελου Παπαδόπουλου καταπληκτικοί στην απόδοση αυτή της διαρκούς απειλής έξωθεν και έσωθεν.
Μια παράσταση, βαθιά τομή στο κοινωνικό σύνολο, από το Γιάννη Τσίρο, με μια εμπνευσμένη σκηνοθεσία του Μάνου Καρατζογιάννη.
Πληροφορίες για την παράσταση: Εδώ
