Από τη θεατρολόγο Μαρία Μαρή
Στη βίλλα του Αλέξανδρου Ιόλα στην Αγία Παρασκευή έγινε η παράσταση του Χριστοφόρου Αντωνιάδη για την πολυτάραχη ζωή αυτού του διάσημου μαικήνα της τέχνης.
Μια θεατρική παράσταση βασισμένη πάνω στο βιβλίο του Νίκου Σταθούλη «Ιόλας».
Η Βίλλα Ιόλα της οποίας τον σχεδιασμό και την διακόσμηση είχαν αναλάβει ο Δημήτρης Πικιώνης, ο Γιάννης Τσαρούχης και Παύλος Καλατζόπουλος ανήκει στον Δήμο της Αγίας Παρασκευής. Σύντομα θα αρχίσουν οι εργασίες για αυτό το πολιτιστικό κέντρο και την ανακαίνισή της με μια προσπάθεια να αναβιώσει όλη αυτή η ζωή που φιλοξενήθηκε εκεί μέσα, καθώς και τα έργα τέχνης.
Παντού σε όλο τον κόσμο αντίστοιχα κτίρια αξιοποιούνται προωθώντας τον πολιτισμό. Για παράδειγμα ο κήπος Μαζορέλ στο Μαρακές στο Μαρόκο. Αποτελείται από μια όαση με φοινικόδεντρα, κάκτους, βουκαμβίλιες, λίμνες και σιντριβάνια, που κατασκεύασε ο Γάλλος ζωγράφος Ζακ Μαζορέλ και αργότερα αγόρασε ο σχεδιαστής μόδας Υβ Σαιν-Λωράν. Διαθέτει επίσης ένα μικρό Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης, με εκθέματα για τη κουλτούρα των Βέρβερων ιθαγενών της Βόρειας Αφρικής και όλοι οι επισκέπτες στο Μαρακές θα περάσουν οπωσδήποτε από εκεί.
Καθώς βρέθηκα στο χώρο αυτό της βίλλας αυθόρμητα ήρθε στη μνήμη μου η ταινία Η Τέλεια Ομορφιά (ιταλ. Lagrandebellezza) η δραματική κομεντί παραγωγής 2013 σε σκηνοθεσία και σενάριο Πάολο Σορρεντίνο. Ο Τζουζέπε Τζεπ Γκαμπαρντέλλα (Τόνι Σερβίλλο), είναι δημοσιογράφος, κριτικός θεάτρου και θαμώνας νυχτερινών κέντρων που συγκεντρώνουν την ελίτ της ρωμαϊκής κοινωνίας. Η μνήμη με παρέπεμψε στη Γλυκιά ζωή (LaDolceVita) του Φεντερίκο Φελλίνι. Μια κοσμική ζωή, ένας ολόκληρος πολιτισμός, ήθη, τέχνη, χοροί ήταν σαν να αναβίωναν ξαφνικά μέσα από την ερμηνεία του Χριστοφόρου Αντωνιάδη. Μια ξεχωριστή εμπειρία επί σκηνής, που μας παρότρυνε να εξερευνήσουμε τον χώρο και να διαπιστώσουμε την ομορφιά του και δυστυχώς την εγκατάλειψη του.
Το όνομα αυτού Κωνσταντίνος Κουτσούδας.Αλεξανδρινός, γιος του βαμβακέμπορα άφησε στα δεκαοκτώ του, το 1926, την οικογένειά του, παίρνοντας μαζί του δέκα χρυσές λύρες, τρεις συστατικές επιστολές του Κωνσταντίνου Καβάφη (για τον Παλαμά, τον Σικελιανό και τον Μητρόπουλο), μια υπέρμετρη φιλοδοξία και όνειρα μεγαλείου. Eκπάγλου καλλονής, πανέξυπνος, ταλαντούχος, κοσμοπολίτης, δεν χρειάστηκε πολύ για ν’ αναδειχτεί ως πρώτος χορευτής, απολαμβάνοντας συγχρόνως όλη εκείνη την τρέλα και την ελευθεριότητα του Μεσοπολέμου.Το 1940 συνδέθηκε με τη Θεοδώρα Ρούσβελτ, εγγονή του Αμερικανού Προέδρου, η οποία τον «βάφτισε» Αλέξανδρο Ιόλα. Έστησαν ένα μπαλέτο κι έφυγαν για περιοδεία στη Βραζιλία. Έμειναν μαζί μέχρι το 1943 και λίγο μετά αποφάσισε να εγκαταλείψει τον χορό.Μια αλλαγή ονόματος και το παραμύθι της ζωής του ξεκινά.Αλέξανδρος Ιόλας: Ένα όνομα – μια ιστορία. Μια ζωή. Μια πολυτάραχη ζωή, ομοφυλοφιλία που ποτέ δεν έκρυψε, πάρτι, απολαύσεις, τέχνη, συζητήσεις. Όλα μέσα σε αυτή τη βίλλα, βγαλμένη σαν από παραμύθι.
Στα πάρτι του Ιόλα ο «καλός κόσμος» συνωστίζονταν. Χρειάζονταν πέντε μέρες προετοιμασιών. Για τη διακόσμηση έρχονταν φορτηγά από την Ολλανδία γεμάτα λευκές, ροζ και φούξια παιώνιες. Στον κήπο υπήρχε ένα πιάνο με ουρά και ένα κουαρτέτο που έπαιζαν κλασική μουσική. Το χαβιάρι και οι σαμπάνιες έρεαν άφθονα.
Ο κόσμος άρχισε να μιλά για όργια. Ο Τύπος τον κακοποίησε, η πολιτεία τον αγνόησε και οι συμπατριώτες του τον απογοήτευσαν.
Στον επάνω όροφο της βίλλας βρίσκονταν σάλες με γλυπτά, αλλά και οι σουίτες με τα μπάνια και τις γκαρνταρόμπες των Rudol fNureyev και Andy Warhol. Όταν έρχονταν στην Ελλάδα, έμεναν στο σπίτι του Ιόλα». Πάμπλο Πικάσο, Τζόρτζιο Αρμάνι, Αριστοτέλης Ωνάσης, Σταύρος Νιάρχος, Ανδρέας Παπανδρέου, Σταύρος Ξαρχάκος, Βασίλης και Ελίζα Γουλανδρή και Μελίνα Μερκούρη ήταν μόλις μερικοί από εκείνους που δείπνησαν στη βίλλα του Ιόλα, την οποία ο ίδιος επέμενε να αποκαλεί «Μουσείο», και πράγματι ήταν.
Η παράσταση εκτυλίσσεται ένα βράδυ γύρω από ένα μοναστηριακό τραπέζι στον κήπο με φόντο τις υστεροβυζαντινές κολώνες και τις επιτύμβιες πλάκες.
Ο Ιόλας(Χριστόφορος Αντωνιάδης) οικοδεσπότης μιας άκρως σουρεαλιστικής βραδιάς.Καλεσμένοι του οι άνθρωποι που σημάδεψαν ανεξίτηλα τη ζωή του. Η πορεία του ξεδιπλώνεται μέσα σε 12 εικόνες, με τους ανθρώπους σταθμούς για εκείνον και την εξέλιξή του. Αρχικά ο Κωνσταντίνος Καβάφης μετά η Μαρίκα Κοτοπούλη,η Γκρέτα Γκάρμπο, η Θεοδώρα Ρούσβελτ οι γυναικείοι ρόλοι ερμηνευμένοι από την Αδαμαντία Θεοφιλάκου, με μια εξαιρετική κίνηση και υπέροχο χορό με πανιά. Από την άλλη ο Μαξ Έρνστ, ο ΆντιΓουόρχολ, ο Ζαν Κοκτώ, όλοι ερμηνευμένοι αριστοτεχνικά από τον Χριστόφορο Αντωνιάδη και βέβαια η αδελφή του Νίκη (ΕβελίναΕμβαλωμένου), ένα πρόσωπο που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη ζωή του, που του κράτησε κακία γιατί δεν ήρθε να την πάρει από την Αίγυπτο, παρά την άφησε μόνη της να τα βγάλει πέρα με τις δυσκολίες που αντιμετώπισε. Η αλήθεια είναι ότι η σχέση αγάπης και μίσους τους χαρακτήρισε. Το πρόσωπο αυτό μάλλον ανέκφραστο δεν φάνηκε πολύ στην παράσταση μιας και το ζητούμενο ήταν το πρόσωπο του Ιόλα και μόνο, ωστόσο επιβαλλόταν μια αναφορά στο πρόσωπό της.
Η ερμηνεία των ηθοποιών προσαρμοζόταν σε κάθε περίπτωση στο ρόλο. Ο Χριστόφορος Αντωνιάδης υποδύονταν την κίνηση του Μαξ Έρνστ, του Κοκτώ και του Γουόρχολ, όπως βέβαια τη φωνή τους και την συμπεριφορά τους.
Όλοι έκαναν αποκαλύψεις και φανέρωναν κρυμμένα μυστικά αλλά και πράξεις που άλλαξαν το ρου της τέχνης του 20ου αιώνα.
Ωστόσο δεν άργησε να τον απογοητεύσει η Ελλάδα. Ίσως να ήταν και η έπαρσή του μεγάλη, όμως κατόρθωσε να συγκρουστεί με το σύστημα δηλώνοντας ότι “H Ελλάδα έχει ανάγκη από αλλαγή”.
Μια βραδιά χωρίς κανόνες, χωρίς προκαταλήψεις, μια βραδιά στο θαυμαστό κόσμο του Ιόλα.
