Κριτική για την παράσταση "Χάπι"

Από την Υπ. Διδάκτoρα Θεατρολογίας Σιμόνη- Μαρια Γκολούμποβιτς

Σε πανελλήνια πρώτη στο Θέατρο Σταθμός ο Μάνος Καρατζογιάννης σκηνοθέτησε το τελευταίο έργο του σύγχρονου Ιρλανδού συγγραφέα Εnda Walsh, "Χάπι" ("Medicine"). Το έργο γράφτηκε το 2021 και θεματοποιείται τις ψυχικές ασθένειες. Η ψυχική ασθένεια καθορίζεται γενικά από ένα συνδυασμό του πώς ένα άτομο αισθάνεται, ενεργεί, σκέπτεται ή αντιλαμβάνεται. Όμως, το τι θεωρείται ως ψυχική ασθένεια έχει αλλάξει με την πάροδο του χρόνου και η εννοιολογική του σημασία τείνει να διαφοροποιηθεί.

Η θεατρική μίμησις αποτέλεσε ένα μεικτό διάβημα αποτελούμενο από υποκριτικούς και εικαστικούς αγωγούς στηριζόμενη στην μετάφραση του Αντώνη Γαλέου, η οποία μέσω της εναρμονισμένης αμεσότητας και συμπύκνωσης δημιούργησε μια πλοκή σχέσεων και μηνυμάτων με επάρκεια βάθους και ενδιαφέροντος. Η διαμόρφωση του σκηνικού περιβάλλοντος, του σκηνικού βάθους της προοπτικής και των αντιδράσεων συμπληρώθηκαν από την επεξηγηματική αφήγηση, ιδιαίτερα σε θέματα εσωτερικής ψυχολογίας του ήρωα.

Η δράση του έργου εξελίσσεται σ’ ένα ψυχιατρείο (Κωνσταντίνος Χαλδαίος) με πρωταγωνιστή του έναν ασθενή, τον Τζον Κέιν (Μάνος Καρατζογιάννης), ο οποίος αποφασίζει να ακολουθήσει μια θεραπευτική μέθοδο, με βαθιά συμβολική σημασία για τον ίδιο. Στην αίθουσα ψυχαγωγίας του ιδρύματος καταφθάνουν και οι δύο Μαρίες και έκτοτε ξεκινά μια διαδικασία κατά την οποία ο ήρωας μέσω του «μύθου» του αφηγείται και αναπαριστά τις τραυματικές και δυσλειτουργικές εμπειρίες όλων των ηλικιακών σταδίων της ζωής του, η οποία χαρακτηρίστηκε από την αμεριμνησία και την αμέλεια των γονιών του -όντας βρέφος-, από το bullying που δέχτηκε κατά την εφηβική του ηλικία και από την οδυνηρή και ανυπόφορη καθημερινότητα του ψυχιατρείου όντας πλέον ενήλικος.

Ο ίδιος ανταποκρίθηκε τόσο στο σκηνοθετικό όσο και στο ερμηνευτικό ρόλο με εμφανή επιμέλεια αποδίδοντας μια καλοδουλεμένη και συγκινητική διάσταση ενός σύγχρονου έργου. Οι φωνές των ηθοποιών που επιστρατεύτηκαν σε voice off (Νένα Μεντή για τη φωνή της μάνας, Δημήτρης Καταλειφός για τη φωνή του μπαμπά, Σοφία Φιλιππίδου για τη φωνή της δασκάλας, ο Δημήτρης Ήμελλος για τη φωνή του Λίαμ, ο Γιάννης Νταλιάνης για τη φωνή του ερευνητή) πλαισίωσαν την σκηνοθετική προσέγγιση. Σημαντική η επί σκηνής παρουσία του ντράμερ Βαγγέλη Παρασκευαϊδη που σε συνδυασμό με την χαμηλότονη μουσική του Παναγιώτη Μανουηλίδη συνέβαλαν στην πραγμάτωση του έργου και στη διαρθρωτική του διάταξη. Τα κοστούμια της Βασιλικής Σύρμα και οι φωτισμοί του Άγγελου Παπαδόπουλου αναμφίβολα επέφεραν το επιθυμητό οπτικό και διακοσμητικό αποτέλεσμα.

Ο Καρατζογιάννης ερμήνευσε εξαιρετικά τον Τζον Κέιν. Εκμεταλλευόμενος το δραματικό κείμενο, τα συμφραζόμενα, τις συμβατικότητες αυτού καθώς και το κοινωνικό και πνευματικό του υπόβαθρο ανέδειξε την θεατρική του ευχέρεια. Μέσω της δημιουργικής υποκριτικής του διαδικασίας παρουσίασε χωρίς ακρότητες και υπερβολές τις διαταραχές των συναισθημάτων του ήρωα που χαρακτηρίζονταν από έντονη και παρατεινόμενη λύπη, μελαγχολία ή απόγνωση.

Οι δυο ηθοποιοί, Κρυστάλλη Ζαχαρουδιάκη και η Βέρα Μακρομαρίδου, ακολουθώντας τη σκηνοθετική διεύθυνση ανέλαβαν την πραγμάτωση όλων των διαλεκτικών μερών του έργου και ανταποκρίθηκαν εξίσου στις απαιτήσεις και στις εναλλαγές των ρόλων από το παρελθόν του Τζων. Η Κρυστάλλη Ζαχαριουδάκη - απέδωσε επαρκώς τις εκφραστικές αλλαγές της φευγαλέας της προσωπικότητας και τη ψυχοσύνθεση της συναισθηματικά νωχελικής και άκαμπτης κυνικής Μαρίας Νο 2. Ιδιαίτερη αναφορά να γίνει στην χορευτική κίνηση της ηθοποιού η οποία έδωσε στην παράσταση μια παραλλαγή μιούζικαλ. Στον αντίποδα αυτής η Βέρα Μακρομαρίδου ως άλλη Μαρία Νο 1, πιο γλυκιά και τρυφερή, αντιμετωπίζει εξίσου τις διακυμάνσεις του ρόλου της. Η ερμηνεία της στο σύνολό της χαρακτηρίστηκε από διαύγεια, αμεσότητα, και χωρίς υπερβολές κινητικότητας.

Το «Χάπι» αποτελεί μια έντεχνη και πρωτοποριακά σκηνοθετημένη αλληγορία με δομική συνοχή, που μέσω της περιγραφής ενός συγκεκριμένου θέματος κατάφερε να θίξει εμμέσως την γενικότερη αλλοτρίωση που χαρακτηρίζει τη σύγχρονη κοινωνία.

Πληροφορίες για την παράσταση: Εδώ