Από τον Ιωάννη Λάζιο
Στο υπόγειο της Πεσμαζόγλου 5 μετά από 68 χρόνια παρουσιάζεται το έργο η «Δωδέκατη νύχτα» του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ από τον Γιάννη Κακλέα. Ένα έργο επίκαιρο, που πραγματεύεται πώς η ρευστότητα της ταυτότητας του φύλου μπορεί να γίνει αιτία μεγάλων παρεξηγήσεων. Σήμερα που περισσότερο από κάθε άλλη εποχή μιλάμε ανοιχτά για τη σεξουαλική ταυτότητα, αλλά και για το ίδιο το δικαίωμα επιλογής του φύλου, το συγκεκριμένο έργο μπορεί να λειτουργήσει καθοδηγητικά, φωτίζοντας την αλήθεια. Την αλήθεια ότι οι βεβαιότητές μας μπορεί να είναι φαινόμενα σ’ έναν κόσμο αβέβαιο, αλλά ταυτόχρονα και την πικρή συνειδητοποίηση ότι τα λόγια γεμάτα αγάπη, πόθο και έρωτα μπορούν να αποδειχθούν φληναφήματα σε στόματα δειλών, που μπορεί να διακηρύττουν την αγάπη τους, αλλά είναι μικροί για να τη διεκδικήσουν οι ίδιοι, όπως ο Δούκας Ορσίνο.
Η απάτη στο συγκεκριμένο έργο βρίσκεται στην ευκολία, που η Βιόλα εξαπατά όλους τους άλλους και ενώ είναι γυναίκα την νομίζουν για άντρα. Αυτή η ειρωνεία είναι η λυδία λίθος του έργου. Ενώ τόσο αυστηρά η κοινωνία ορίζει τι είναι άντρας και τι γυναίκα όλοι συγχέονται με μια απλή αμφίεση. Και εδώ προκύπτει ο πρώτος προβληματισμός κάθε σκεπτόμενου θεατή: αν η εξωτερική εικόνα των ηρώων στο επίπεδο της αισθητικής είναι τέτοια, που να δηλώνει μια γενική ρευστότητα ως προς την πρόσληψη του φύλου, πού εδράζεται το εύρημα της εξαπάτησης;
Η αισθητική της παράστασης είναι αλλόκοτη, queer που θα λέγαμε στα καλά ελληνικά. Και αν και κατά την γνώμη μου δημιουργεί μια νοηματική ασυνέπεια, η ίδια είναι συνεπής με τον εαυτό της. Από την αρχή μέχρι το τέλος, από τις μικρές λεπτομέρειες έως τα μεγάλα, η αισθητική είναι αυθεντική. Μια πλήρης φαντασμαγορία σε πλήρη αρμονία. Τα εντυπωσιακά κοστούμια της Ηλένιας Δουλαδίρη αναδεικνύονται μαγικά με τους φωτισμούς της Στέλλας Κάλτσου. Όλα μελετημένα μέχρι κεραίας. Η κίνηση των ηθοποιών, που επιμελήθηκε η Αγγελική Τρομπούκη συντονισμένη με τη μουσική του Γρηγόρη Ελευθερίου. Όλα σε πλήρη αρμονία με την απόλυτη αισθητική, που επιτάσσει η ανάγνωση του έργου από τον Γιάννη Κακλέα.
Ωστόσο μια παράσταση δεν είναι μόνο αυτό που φαίνεται, αλλά είναι και το κρυφό, που καλεί τον θεατή να ανακαλύψει. Στην προκειμένη περίπτωση τον καλεί να εξετάσει τις βεβαιότητές του σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο, του γέλιου. Μιας και πρόκειται για κωμωδία σκοπός της είναι να γελάσουμε και ταυτόχρονα να συνειδητοποιήσουμε το γελοίο, που ενυπάρχει στα περισσότερα -αν όχι σε όλα- τα πράγματα. Το κωμικό στοιχείο ο Κακλέας το χτίζει με μια σχετική βραδύτητα, καθώς πρωταρχικά θέλει να παρουσιάσει το κοινωνικό κομμάτι του έργου, αναδεικνύοντας τη δυσφορία, που μπορεί να αισθάνεται ένας άνθρωπος παγιδευμένος σε λάθος σώμα. Αυτή η ριψοκίνδυνη επιλογή τον επιβεβαιώνει! Καταφέρνει μέσα από ένα μονοπάτι έντονων εικόνων να τραβήξει την προσοχή του θεατή. Κατόπιν, τον οδηγεί στην κοινωνική αφύπνιση και συνειδητοποίηση της κοινωνικής διάστασης του έργου και καταλήγει στο λυτρωτικό γέλιο. Εύγε του! Δεν πειράζει που στην προσπάθειά του να πετύχει το παραπάνω, αμελεί να μας δώσει μια εξήγηση για την επιμονή του Σερ Τόμπι να θέλει τον γελοίο και ανόητο φίλο του Σερ Άντριου για σύζυγο της ανιψιάς του.
Στη δημιουργική του προσπάθεια ο Γιάννης Κακλέας έχει συμπαραστάτες έναν ικανότατο θίασο (Κωνσταντίνος Γεωργόπουλος, Πωλ Ζαχαριάδης, Αλέξανδρος Ζουριδάκης, Αμαλία Καβάλη, Ηλιάνα Μαυρομάτη, Κωνσταντίνος Μπιμπής, Ελευθερία Παγκάλου, Παναγιώτης Παπαϊωάννου, Αλέξανδρος Σκουρλέτης, Αγγελική Τρομπούκη). Επιτρέψτε μου όμως να ξεχωρίσω την ερμηνεία του Αλέξανδρου Ζουριδάκη για την πλαστικότητά της και τον Παναγιώτη Παπαϊωάννου για την αμεσότητά του.
Η παράσταση, που παρουσιάζεται στο υπόγειο του θεάτρου τέχνης Κάρολος Κουν είναι μια πληθωρική παράσταση, που σίγουρα δεν περνάει απαρατήρητη. Μπορεί να μην ικανοποιεί πλήρως την προσδοκία και την ανάγκη του θεατή για το βάθος της αλήθειας και να εξαντλεί τον εαυτό της στην αισθητική φαινομενολογία, εντούτοις δεν είναι κενή νοήματος. Κομίζει, μ έναν ίσως παράδοξο τρόπο, έναν γόνιμο προβληματισμό που καλό θα ήταν να τον αφουγκραστούμε.
Πληροφορίες για την παράσταση: Εδώ
