Από τη θεατρολόγο Μαρία Μαρή
Η Πραξαγόρα, πανούργα, μεταμφιέζεται σε άνδρα, μαζί με όλες τις γυναίκες της Αθήνας με την πομπή τους να φτάνει ως την Εκκλησία του δήμου - στην οποία οι γυναίκες δεν είχαν δικαίωμα ψήφου – όπου και ψηφίζουν νόμο, σύμφωνα με τον οποίο η εξουσία περνά στα χέρια των γυναικών. Έχοντας φτάσει στο απροχώρητο, οι γυναίκες θέλουν να ανατρέψουν την κρατούσα κατάσταση και να εξυγιάνουν την κοινωνική και πολιτική ζωή. Είναι έτοιμες να επιβάλλουν εκτός από την περιουσιακή και την ερωτική κοινοκτημοσύνη.
Ο Σταμάτης Κραουνάκης έκανε ένα έργο τομή στην πορεία της κωμωδίας. Μαζί με τη σκηνοθέτη Μαριάννα Κάλμπαρη δημιούργησαν μια σύγχρονη οπερέτα υπηρετώντας το κωμικό στοιχείο, με έναν σύγχρονο προβληματισμό για τα πάσης φύσεως ουτοπικά προοδευτικά οράματα, χωρίς να παραβλέψουν να αναδείξουν και μια άλλη διάσταση που έχει να κάνει με τη θέση της γυναίκας ως πολιτικό ον, ή τη θέση της γυναίκας σε ένα ανδροκρατούμενο πολιτικό περιβάλλον. Πώς να αλλάξουν τα πράγματα αν δεν αφουγκραζόμαστε και την άλλη άποψη, αν δεν δίνουμε εμπιστοσύνη σε ανθρώπους, που έχουν στοιχειοθετημένα να προτείνουν κάτι διαφορετικό;
Η κωμωδία είναι γνωστή και για μια από τις μεγαλύτερες εάν όχι τη μεγαλύτερη σύνθετη λέξη που έχει εμφανιστεί στη λογοτεχνία, η οποία είναι ένα πιάτο φαγητού με μεγάλη ποικιλία εδεσμάτων και εμφανίζεται στην τελευταία επανάληψη της χορωδίας του έργου, στο σημείο όπου ο Βλέπυρος προσκαλείται στο συμπόσιο.
Ο Σταμάτης Κραουνάκης έγραψε υπέροχη μουσική όπως πάντα και μπόρεσε να εντάξει διαφορετικά μουσικά ύφη ανάλογα με το αποτέλεσμα που κάθε φορά επεδίωκε. Όπερα, ροκ, λαϊκό, τζαζ. Με τον τρόπο αυτό αναμόρφωσε τους ηθοποιούς του και βέβαια πήγε τον Αριστοφάνη ένα βήμα πιο πέρα.
Μεταμόρφωσε και τη Σοφία Φιλιππίδου, που τραγούδησε υπέροχα και χόρεψε καταπληκτικά.
Οι γυναίκες μαζεύονται για να πάνε στη Βουλή, ωστόσο υπάρχει ο φόβος: «Πειθαρχικό θα μας περάσουν, οι γυναίκες δεν πάνε στη Βουλή»
Το σκηνικό ευμετάβλητο και ευπροσάρμοστο, είναι μια προσομοίωση του κοινοβουλίου και μάλιστα με τις σημαίες του ευρωκοινοβουλίου να το πλαισιώνουν. Παντού το ίδιο χάος.
Η Πραξαγόρα (Σοφία Φιλιππίδου) κάνει όνειρα για να βελτιώσει την εικόνα της χώρας της. «Ό,τι ποθώ να κατορθώσω, πολλές πληγές να επανορθώσω, πολλές πληγές να επανορθώσω, μπορεί.[…] Την κατηφόρα θα την ισιώσουμε , μπορεί […] Κοτζάμ λαός, με τέτοια πόλη για πατρίδα, ξενιτεμένοι από ελπίδα, ζητάμε φως… παρακαλώ! […] Λαός τουρσί ξεσαλωμένοι πρωί – βράδυ, ρημαδιασμένοι σαν κοπάδι, ομαδικώς υστερικοί… […] Φονικά και προδοσίες, εμπρησμοί, λεηλασίες, στου καιρού τον καταπιώνα, όπως και πριν και πάντα» Το χορευτικό «όπως και πριν και πάντα» αποτελεί ένα έξοχο σκώμμα πάνω στα όσα συμβαίνουν με σωστή κίνηση και αριστοφανικό χρώμα. Μιλώντας για τις γυναίκες η Πραξαγόρα λέει: «Μπάζουν γκόμενο στο σπίτι μέχρι και αρχιμανδρίτη, όπως και πριν και πάντα, αυτές οι μουλωχτές» Τις προετοιμάζει, τις προπονεί. « Πώς να θυμηθούμε να σηκώσουμε ψηλά το χέρι γιατί είμαστε συνηθισμένες να σηκώνουμε ψηλά τα πόδια!» Η Πραξαγόρα τους δείχνει πως θα γίνουν μόρτες με το σακάκι ριγμένο στον ένα ώμο, να φαίνονται άντρες ώστε να ψηφίσουν και να δώσουν την εξουσία στις γυναίκες.
Σε φωνητική αντιδιαστολή ο Βλέπυρος (Χριστόφορος Σταμπόγλης), μονωδός, βαθύφωνος, βγαίνει με τη ρόμπα της γυναίκας του και το πασουμάκι, απελπισμένος γιατί θέλει να κάνει την ανάγκη του και βγαίνει με τα γυναικεία ρούχα μιας και δεν εύρισκε τα δικά του, που τα πήρε η γυναίκα του για να ντυθεί για την Εκκλησία του δήμου. Το οπερατικό τραγούδι του έχει στίχους μπουφόνικους με αποτέλεσμα ο συνδυασμός να επιτυγχάνει ένα κωμικό αποτέλεσμα.
« Πραξαγόρα! Που΄ναι η γυνή- που΄ναι η γυνή, έκανε φρρρρρτ κι έφυγε, φρρρρρτ, σαν πόρδα, φρρρρρτ, σαν πόρδα, πόρδα, πόρδα, πόρδα! Πρρρρρρρ» και παραπέρα με συνοδεία τρομπέτας που υπαινίσσεται πορδή « ο κούραδος την πόρτα μου χτυπά!» « Θα χεστώ δεν αντέχω[…] Αν χέσω μέσα στην Ερμού, αύριο θα’ μαι του συρμού» « Μυρίζομαι σκατοδουλειά […] χεζητών ο γέρων της γυναικός του υποπόδιον» εμβόλιμα ο Χορός με ρυθμό τσάμικο χορεύοντας του δίνει ένα ρολό χαρτί υγείας. «Μερσί παιδί μου. Βήχω και κλάνω, λες να πεθάνω […] Φοβερό ολίσθημα Κώλος- κράτος- σύστημα» Πολλοί οι υπαινιγμοί και οι διορθωτικές παραινέσεις αλά Αριστοφάνη. Ο Χρέμης, ο φίλος του που τον βλέπει να αφοδεύει τον πληροφορεί για τη νίκη των γυναικών στη βουλή, μιας και τους παραδόθηκε η εξουσία. « Καραδοκείς να δεις το χέσιμό μου;» Ακόμα και ο Χρέμης ψήφισε υπέρ των γυναικών. « Τι να έκανα ; Είναι το μόνο πολίτευμα που δεν έχουμε δοκιμάσει μέχρι τώρα.» Η Πραξαγόρα έρχεται δραστήρια « Κλέφτες! Εργατοπατέρες! Κομματίλα αδιάβαστη!» Ο Χορός την υποστηρίζει « κυβερνήσεις τρεις και δέκα, δώστε ψήφο στη γυναίκα![…] Οφειλέτες, οφειλέτες δώστε στο λαό κουβέρτες!» Η Πραξαγόρα τονίζει ότι «αυτή τη χώρα την έσωσαν οι πουτάνες και οι δόλιες μάνες!» Μέσω του Χρέμη, ο συνθέτης κάνει ευθέως σχόλιο για την Αριστερά που τον απογοήτευσε «Πρώτην φοράν Αριστεράν επιδράν και αποδράν». Η Πραξαγόρα θριαμβολογεί για τη νίκη των γυναικών « Νενικήκαμεν! Κράτα στης ομορφιάς τη στράτα, ξύπνα τα πρώτα νιάτα για να σου πουν που πας. […] Τώρα πιάνουμε εργασία θα μας φάει η ορθοστασία. Πρώτον θα διοριστούν όλοι οι άνθρωποί μας» Συνεχίζει διατάζοντας τις γυναίκες να μην μιλήσουν μέχρι να ορκιστούν. Γυρνώντας στο σπίτι η σκηνή είναι απολύτως κωμική, ερωτοτροπούν και ο Βλέπυρος της αποκαλύπτει ότι η εξουσία παραδόθηκε στις γυναίκες. « Μωρή σουπιά! Σ’ εσάς την πόλη δώσανε!» Τα τραπέζια των σκηνικών έχουν τοποθετηθεί έτσι που σχηματίζουν ένα ύψιλον, σαν αιδοίο. « Μην τσουρνεύειν, μην πορνεύειν ούτε πένης και φτωχός, θα υπάρχειν ζητιανεύειν - θα γαμήσει κι ο φτωχός.» Η Πραξαγόρα ανακοινώνει κοινοκτημοσύνη με ρυθμό τζαζ. « Σού’ ρθε ο ουρανός σφονδύλι;» Όλα θα είναι ολονών και όλοι θα παίρνουν από το ίδιο πορτοφόλι. Ακόμα και στον ερωτά οι νέες θα «πηγαίνουν» πρώτα με τους γέρους και μετά με τα τεκνά, το ιδιο και οι νέοι, πρώτα με τις «μιλφάρες» και μετά με μια μικρή. Τα παιδιά δε, θα είναι ολονών. Καταργεί τα δικαστήρια και τις ψευδομαρτυρίες. Το σκηνικό με τις δυο γυναίκες τη νέα και την ηλικιωμένη, με τη γριά που την έχει στημένη στο εραστή της νέας είναι αστείο με δυνατό σχόλιο . Η Ευτέρπη (Κατερίνα Λυπηρίδου) είναι η νέα, ορεξάτη και σεξουαλική, ενώ η άλλη που υποδύεται τη γριά « χαρχάλω» (Ιωάννα Μαυρέα) με το μαστίγιο στο χέρι προσφέρεται για έντονες συγκινήσεις. Είναι και οι δυο απολαυστικές. « Παλιόγρια όποιος σε δει από μακριά την εξορία θα προτιμήσει παρά να σε γαμήσει» και πιο κάτω « των τεκνών τα φουσάτα περάσαν» Η γριά σηκώνεται μέσα από το φέρετρο σε μια ροκ γκόθικ ατμόσφαιρα, που λίγο έκανε μικρή κοιλιά στο έργο για να καταλήξουν στο θρίαμβο της Αθήνας και στο υπέροχο τραγούδι « Να σμίξουν τα παράταιρα στου έρωτα την πράξη κι ας φανερώσει η Σάτιρα την πιο κρυφή αμμουδιά»
Υπέροχο το λιμπρέτο και η μουσική του Σταμάτη Κραουνάκη. Μελετημένη η σκηνοθεσία της Μαριάννας Κάλμπαρη. Εμπνευσμένα τα κοστούμια της Χριστίνας Κάλμπαρη και η χορογραφία του Θοδωρή Πανά όσον αφορά τον Χορό αλλά κυρίως την Σοφία Φιλιππίδου η οποία αποκάλυψε ακόμα μια φορά το τεράστιο ταλέντο της και την βαθιά μελέτη του ρόλου της. Απολαυστικός ο Χορός των αντρών και γυναικών με τους Χρήστο Γεροντίδη, Σάκη Καραθανάση, Κώστα Μπουγιώτη, Γιώργο Στιβανάκη, Ερατώ Αγγουράκη, Τερέζα Καζιτόρη, Πίνα Κούλογλου, Κατερίνα Λυπηρίδου, Ιωάννα Μαυρέα, Ματίλντα Τούμπουρου. Ωραίες φωνές και κίνηση όμως είναι φανερή η μαγική επιμέλεια του Σταμάτη Κραουνάκη.
Εξαιρετική η ορχήστρα με τον Βασίλη Ντρουμπογιάννης(Πιάνο), τον Βάιο Πράπα (Κιθάρα – Μπουζούκι), τον Γιώργο Ταμιωλάκη(Βιολοντσέλο- Ευφώνιο) και τον Δημήτρη Ανδρεάδη (Πλήκτρα). Φυσικά η ενορχήστρωση είναι ευθύνη του συνθέτη και της ομάδας των μουσικών.
Πληροφορίες για την παράσταση: Εδώ
