Από την Υπ. Διδάκτoρα Θεατρολογίας Σιμόνη- Μαρια Γκολούμποβιτς
Την γλυκόπικρη κωμωδία του Εντουάρντο Ντε Φιλίππο «Φιλουμένα Μαρτουράνο» -λαμπρό δείγμα του ιταλικού νεορεαλισμού και με πρώτο ανέβασμά στη Νάπολη (1946)- σκηνοθετεί ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος στο Θέατρο Δημήτρης Χορν. Πρόκειται για ένα έργο, το οποίο επικεντρώνεται στη γυναικεία μορφή, στις άστατες οικογενειακές και κοινωνικές σχέσεις και τις προκαταλήψεις. Η ηρωίδα με τα δύσκολα παιδικά της χρόνια, κατέληξε να ζει και να δουλεύει σε οίκο ανοχής, ένα σπίτι διαφορετικό από αυτό που ονειρευόταν. Εκεί γνωρίζεται με το γόη Ντομένικο Σοριάνο, που την απομακρύνει από τον κόσμο αυτό και να την εντάσσει στις επιχειρήσεις και στο σπίτι του, όχι όμως ως μέλλουσα σύζυγο, αλλά ως αφοσιωμένη υπάλληλο και πιστή ερωμένη. Τα χρόνια περνούν και εκείνος αποφασίζει να παντρευτεί μία νεότερη κοπέλα. Η Φιλουμένα όμως, νιώθοντας προδομένη και αδικημένη, καταστρώνει ένα έξυπνο σχέδιο ώστε να τον εκδικηθεί και να εξασφαλίσει το μέλλον των τριών γιων της, εκ των οποίων ο ένας είναι παιδί του Ντομένικο. Τον αφήνει όμως με την απορία για την ταυτότητα του συγκεκριμένου νεαρού μέχρι να πετύχει τον απώτερο σκοπό της, που είναι η εξασφάλισή τους και η απομάκρυνση από τη φτώχεια.
Ο Παπασπηλιόπουλος συνέθεσε μια άρτια μελοδραματική ηθογραφία εποχής, όπου σε συνδυασμό με τη μετάφραση της Ειρήνης Μποζοπούλου, διατήρησε την στοχαστική οξύτητα του κειμένου και τη προσάρμοσε μέσω των δραματουργικών προσθηκών στα μέτρα των σύγχρονων έργων. Συνεπώς η γλώσσα του κειμένου οπτικοποιήθηκε, με αρκετές σκηνές να παραπέμπουν σε κινηματογραφική ταινία, γεγονός που αφαιρούσε μεν την έννοια της θεατρικότητας, επεισήγαγε δε ενεργητικότητα και φυσικότητα. Φόρμα και τύπος συνενώθηκαν στην παραγωγή της συγκεκριμένης θεατρικής δημιουργίας, η οποία κατέστησε τους θεατές ταυτόχρονα κοινωνούς της ιστορίας αλλά και παρατηρητές.
Οι πλούσιες σκηνικές επιλογές και οι φωτισμοί (Ηλένια Δουλαδίρη/ Σοφία Αλεξιάδου) υπηρέτησαν την ατμόσφαιρα του έργου. Το σκηνικό παρέπεμπε στο σπίτι του Ντομένικο με χρωματικούς συνδυασμούς και υφές της δεκαετίας του 50 αποτελούμενο από έπιπλα εποχής, εντυπωσιακούς σχεδιαστικούς λαμπτήρες μαζί με ξύλινα έπιπλα και vintage ταπετσαρίες στους τοίχους. Οι μουσικές και ενδυματολογικές επιλογές (Πάνος Γκίνης/ Ηλένια Δουλαδίρη ) ήταν πετυχημένες και συνάδαν με το γενικό πνεύμα του έργου.
Όλοι οι ηθοποιοί εξέφρασαν τον ρόλο τους επιτυχώς και με διαφορετικούς τρόπους, αποκαλύπτοντας έναν ιδιαίτερο δυναμισμό. Η Μαρία Ναυπλιώτου ενσάρκωσε τη Φιλουμένα, μία γυναίκα- σύμβολο μάνας και ερωμένης, με βροντερό ταμπεραμέντο, πάθος, ευθύτητα και ενίοτε οξύ συναισθηματισμό στην έκφραση συναισθημάτων τρυφερότητας, θλίψης ή νοσταλγίας της. Ζευγάρι της στη σκηνή ο Μελέτης Ηλίας, ιδανικός στο ρόλο του Ντομένικο Σοριάνο. Ο ηθοποιός με εκφραστικότητα και τεχνική του σώματος και της φωνής μορφοποίησε μια ενότητα στη διάρκεια του έργου. Εξαιρετική ερμηνευτικά η τελευταία σκηνή τους με τη σταδιακή αποδόμηση του λειτουργικού σκηνικού που στο τέλος επέρχεται η ευτυχία στις καρδιές τους.
Η Πηνελόπη Μαρκοπούλου απέδωσε μία πολύ επιτυχημένη Ροζαλία Σολιμένε, πιστής οικονόμου με μπρίο και σκέρτσο· ομοίως οι Κωνσταντίνος Γαβαλάς και Νεφέλη Μαϊστράλη ενσάρκωσαν με δυναμισμό και καθαρή φωνή τους ρόλους του Αλφρέντο και της Λουτσίας. Η Ιωάννα Τζίκα διέθεσε δροσιά, φρεσκάδα και κωμική χροιά ως Ντιάνα, μέλλουσα σύζυγο του Ντομένικο. Όμως υπήρχαν στιγμές που μέσω της έντονης ερμηνείας της δημιουργούσε έναν παρατεταμένο θόρυβο που επισκίαζε την πληθώρα των ηθοποιών που βρίσκονται ταυτόχρονα στο σανίδι μαζί της και απομόνωνε κατ’ αυτόν τον τρόπο τη δραματική ύπαρξή της.
Ο υπόλοιπος θίασος κινείται σε ένα ερμηνευτικό πλαίσιο που ενέτεινε το σύνολο των ψυχολογικών και ηθικών συνθηκών του χώρου δράσης. Ήπιων τόνων με τις αξιόλογες οι ερμηνείες των τριών «γιων» Ουμπέρτο, Ρικάρντο και Μικέλε, οι Βασίλης Μηλιώνης, Βασίλης Ντάρμας και Βαγγέλης Δαούσης αντιστοίχως.
Συμπερασματικά, πρόκειται για μια παράσταση η οποία μέσω του σκηνοθετικού συνδυασμού της ευθυμίας και της τραγωδίας εστίασε στο συναίσθημα και μεταλαμπάδευσε τα πολυεπίπεδα μηνύματα με απλό και ανεπιτήδευτο τρόπο χωρίς υπερβολές.
Πληροφορίες για την παράσταση: Εδώ
