Κριτική για την παράσταση "Βούβα"

Βούβα.

Το νέο θεατρικό έργο της Ελένης Γκασούκα, μιας δημιουργού, που κάθε φορά μας εντυπωσιάζει με τις προσεγμένες και πρωτότυπες δουλειές της.

Ένα κοινωνικό ψυχογράφημα, που θίγει τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Η συνάντηση δύο ανθρώπων από διαφορετικούς κόσμους και η προσπάθεια τους για συνύπαρξη θα ξυπνήσει όλους τους εφιάλτες τους. Εφιάλτες (βραχνάδες και μόρες), που ζωντανεύουν στη θεατρική σκηνή. Φαντάσματα του παρελθόντος και συναισθήματα, που παίρνουν ανθρώπινη μορφή, βουβές σκέψεις, που θέλουν να ακουστούν, φωνές, που δεν σωπαίνουν… Έχουν πέσει πάνω τους και σαν Μόρες*, τους πίνουν το αίμα, ρουφώντας λίγο λίγο τη ζωή τους.

Οι ήρωες του έργου ψάχνουν διαρκώς αλλού την ευτυχία... Κάπου, σε κάποιο μέρος, που σίγουρα δεν είναι εκεί, που βρίσκονται οι ίδιοι. Ο παράδεισος του ενός είναι η κόλαση του άλλου!

Θέλουν να ξεφύγουν, αλλά δε μπορούν, γιατί οι ίδιοι καλούν τους δυνάστες τους. Πάσχουν, κατά κάποιον τρόπο, από το σύνδρομο της Στοκχόλμης, μία μορφή τραυματικής προσκόλλησης, παρά την όποια κακοποίηση έχουν υποστεί. Έντονοι ισχυροί συναισθηματικοί δεσμοί αναπτύσσονται μεταξύ των ηρώων - θυμάτων και των φαντασμάτων τους – θυτών.

Τα «φαντάσματα» ενσαρκώνουν επιτυχώς η Μαρία Αντουλινάκη, ως μητέρα της Φωτούλας (Νάντιας Κοντογιώργη), που μας χαρίζει μία αυθεντική, δυνατή ερμηνεία, ο Κωνσταντίνος Καϊκής, ως συνεργάτης του Θωμά, εκπροσωπώντας με τον ρόλο του την ανελέητη πίεση, που προέρχεται από τον επαγγελματικό χώρο, ο Κρις Ραντάνοφ, ο παντρεμένος εραστής της Φωτούλας, ρόλος που τονίζει την υποκρισία στις ανθρώπινες σχέσεις, ο Χρήστος Γεωργαλής, ως πρόσφυγας, ξεχωρίζει με το ταμπεραμέντο και τη ζωντάνια του, σατυρίζοντας την φρικτή πραγματικότητα των ανθρώπων με αβέβαιο μέλλον, χωρίς πατρίδα, η Καίτη Ιωαννίδου, ως κόρη του Θωμά, η Αναστασία Μανιάτη το αερικό ονόματι «Θεία Βγενούλα» και ο Γιώργος Κωτσίνης, που παίζει μουσική επί σκηνής.

Ολόκληρο το έργο κινείται με μαεστρία ανάμεσα στο τραγικό και το αστείο. Συνδυάζει το σοβαρό με το γκροτέσκο. Γίνεται μια θηλιά στο λαιμό, που άλλοτε σφίγγει και άλλοτε χαλαρώνει, αλλά δεν παύει να μας απειλεί.

Η Νάντια Κοντογιώργη, ως Φωτούλα, μένει σε μία μικρή επαρχιακή πόλη, όπου ο χρόνος μένει κολλημένος. Οι άνθρωποι εμμένουν στις παραδόσεις και προτιμούν να υποκρίνονται, παρά να κριθούν από τον περίγυρο τους. Σώπαινε! Βούβα! Αυτή είναι η συμβουλή της μάνας της. Πιστεύει πως θα σωθεί αν φύγει και μείνει στην Αθήνα. Άψογη η Νάντια Κοντογιώργη τόσο στις δραματικές, όσο και στις κωμικές εκφάνσεις του ρόλου της, πολύ γλυκιά και αληθινή, αποδεικνύει για μία ακόμη φορά το πολύπλευρο ταλέντο της.

Ο Νίκος Αρβανίτης, ως αστός πρωτευουσιάνος, πνίγεται από τους ρυθμούς της πόλης και θέλει να ζήσει στην επαρχία, σ' ένα μέρος, που να μην χρειάζεται αντικαταθλιπτικά για να κοιμηθεί... Τα οικονομικά και τα οικογενειακά του θέματα ένα βάρος στους ώμους του. Ορμητικός και παθιασμένος ερμηνευτής δίνει ιδιαίτερη δυναμική στον χαρακτήρα, που υποδύεται.

Το σκηνικό και τα κοστούμια του Κωνσταντίνου Ζαμάνη εξαιρετικά εύστοχα. Μας μεταφέρουν σ’ ένα παρατημένο, αλλά καθαρό σπίτι στην επαρχία. Μου έκανε εντύπωση ο σκεπασμένος καθρέπτης λόγω πένθους, κάτι πολύ σύνηθες στην ελληνική επαρχία. Βέβαια στο έργο ο καθρέφτης είναι σκεπασμένος τα τελευταία δέκα χρόνια, με σκοπό να τονίσει τη στασιμότητα στον τόπο και τον χρόνο.

Οι φωτισμοί της Μελίνας Μάσχα τονίζουν τις στιγμές, ανάμεσα στην πραγματικότητα και τις φαντασιώσεις των δύο ηρώων.

Ευφυής, άμεση και ρεαλιστική η σκηνοθεσία της Ελένης Γκασούκα! Το μήνυμα του έργου είναι η συνύπαρξη, το μοίρασμα του πόνου, που απαλύνει τις πληγές. Οι εφιάλτες γίνονται τρομακτικοί, όταν τους κουβαλάς μια ζωή, ο πόνος γιγαντώνεται όσο τον θρέφεις. Βούβα! Μη μιλάς! Σώπα... Όχι! Εκφράσου! Νιώσε! Απελευθερώσου, σπάζοντας τη σιωπή.

Ένα έργο καθημερινό, μα συνάμα ποιητικό, μεστό μηνυμάτων, που συνδυάζει τον ρεαλισμό και το υπερφυσικό, το πραγματικό και το φαινομενικό, το δράμα και την κωμωδία. Ένα έργο, που φεύγοντας από θέατρο, θα θυμάσαι για καιρό.

* η Μόρα ή "βραχνάς", στην ελληνική παράδοση, ή "εφιάλτης" στα αρχαία χρόνια, είναι μια τρομακτική εμπειρία, που συμβαίνει κατά τη διάρκεια του ύπνου. Στην ελληνική παράδοση παρουσιάζεται πότε σαν γερόντισσα και πότε σαν αερικό ή γριά μάγισσα, που συνήθως έχει δαιμονική όψη. Μπορεί να είναι μία σκιά, που μας πλακώνει και δε μπορούμε να αναπνεύσουμε…

Πληροφορίες για την παράσταση: Εδώ