Antigonisms | Φύλο – Νόμος – Θέατρο

οὐδὲν ἀνθρώπου δεινότερον

Σε όλη την αρχαία γραμματεία δεν υπάρχει γυναικεία μορφή που να μπορεί να σταθεί ισότιμα δίπλα στην Αντιγόνη – να πλησιάζει το ηθικό ανάστημα και το μεγαλείο εκείνης. Είναι η διάδοχος του Προμηθέα στην επικράτεια της ανθρώπινης ελευθερίας, η Κόρη που με την εθελούσια κάθοδό της στον Άδη καθαγιάζει τον κύκλο της ζωής, η Γυναίκα που αρθρώνει δικό της λόγο απέναντι στον κυρίαρχο ανδρικό.

Η τραγωδία της Αντιγόνης είναι το έδαφος όπου δοκιμάζονται εκ νέου, απέναντι στις σκληρές αντιθέσεις του καιρού μας, οι αξιακές μας βεβαιότητες. Ο τόπος όπου, «παιδιά του Οιδίποδα» κι εμείς», αναδιαπραγματευόμαστε τη νεωτερικότητά μας στις πιο κρίσιμες αξίες της: τον νόμο και την ηθική συνείδηση, την πόλη και τον ξένο, τους θεσμούς και την παραβατικότητα, τον έρωτα και τον θάνατο, την αλληλεγγύη προς τους ζωντανούς και το σέβας των νεκρών.

Γι᾽ αυτό και δεν έχει υπάρξει εποχή που να μη στάθηκε με δέος και σεβασμό, με θαυμασμό και απορία, μπροστά στη γοητεία της Αντιγόνης: στη φιλοσοφία, στην τέχνη, στη λογοτεχνία, στο θέατρο, στη μουσική.  Από τον Χέγκελ και τον Κίρκεγκωρ ως τον Ντεριντά, από τον Φήλιξ Μέντελσον ως τον Κάρλ Όρφ και τον Μίκη Θεοδωράκη, από τον Χέλντερλιν ως τον Χάινριχ Μπελ, από τον Λούντβιχ Τηκ ως τον Μαξ Ράινχαρτ, τον Μπέρτολτ Μπρέχτ, τον Ζαν Κοκτώ, τον Ζαν Ανούιγ και τον Άρη Αλεξάνδρου, από τον Φρόυντ ως τον Λακάν, στις πολλές Αντιγόνες που κατοικούν στην τέχνη αλλά και στη ζωή μας, η εμβληματική παρουσία της ηρωίδας του Σοφοκλή είναι μάρτυρας εύγλωττος και αδιάψευστος μιας βαθιάς ακατέναυστης ανησυχίας για την ανθρώπινη κατάσταση.

Η ζωντανή ταφή της Αντιγόνης είναι σπορά του μέλλοντός μας.

Το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου οργανώνει έναν κύκλο διαλέξεων και συζητήσεων, χωρισμένο σε τέσσερις θεματικές ενότητες («Αντίσταση και Φύλο»,  «Νόμος και Δίκαιο», «Ερμηνείες και ερμηνεύτριες», «Ποιήσεις και Μεταποιήσεις»), στις οποίες θα συμμετάσχουν ομιλητές από όλο το φάσμα των ανθρωπιστικών επιστημών καθώς και από τον κόσμο του Θεάτρου, των Τεχνών και των Γραμμάτων. Καθ’ όλη τη διάρκεια των σχετικών εκδηλώσεων, θα προβάλλονται μαγνητοσκοπημένες παρεμβάσεις στο διαδίκτυο, διάρκειας τριών έως πέντε λεπτών, στις οποίες επίλεκτοι καλλιτέχνες και επιστήμονες θα αναδεικνύουν επιμέρους όψεις της θεματολογίας.

Διονύσης Καψάλης

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

7 Ιουνίου «Φύλο και αντίσταση»

22 Ιουνίου «Ερμηνείες και ερμηνεύτριες»

30 Ιουνίου «Νόμος και δίκαιο»

12 Ιουλίου «Ποιήσεις και Μεταποιήσεις»