Σκηνοθέτης: Ιόλη Ανδρεάδη
Σκηνογραφία: Δήμητρα Λιάκουρα
Κοστούμια: Δήμητρα Λιάκουρα
Φωτισμοί: Στέβη Κουτσοθανάση
Ερμηνεύουν:
Διανομή:
Αφηγήτρια / Νικόλαος Σκουφάς / Ελλάς: Νεφέλη Κουρή
Εμμανουήλ Ξάνθος: Αγησίλαος Μικελάτος
Αθανάσιος Τσακάλωφ: Κώστας Νικούλι
Αλέξανδρος Υψηλάντης: Δέσποινα Σαραφείδου
Σχετικά
Θεατρική παράσταση από το ΠΙΟΠ
Πρεμιέρα 15 Ιουλίου 2021
Το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ), στο πλαίσιο των Επετειακών Δράσεων της Τράπεζας Πειραιώς για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821, παρουσιάζει τη θεατρική παράσταση «Φιλική Εταιρεία. Η Αδελφότητα πίσω από την Επανάσταση» σε σκηνοθεσία Ιόλης Ανδρεάδη. Πρόκειται για πρωτότυπο κείμενο της Ιόλης Ανδρεάδη και του Άρη Ασπρούλη, το οποίο έχει βασιστεί σε έρευνα των δύο συγγραφέων-ερευνητών.
Στο δωδέκατο θεατρικό έργο τους οι δύο συγγραφείς, συνδυάζοντας ιστορικά γεγονότα με μυθοπλασία, ξετυλίγουν επί σκηνής το μελαγχολικό νήμα από το οποίο διέπονται οι ζωές των ιδρυτών της Φιλικής Εταιρείας, από το τρελό και παθιασμένο όραμα της εθνικής ανεξαρτησίας ως το σκληρό και μοναχικό βίωμα της προσωπικής προδοσίας.
Η παράσταση, η οποία παρουσιάζεται με δωρεάν είσοδο για το κοινό, κάνει πρεμιέρα στις 15 Ιουλίου στο Μουσείο Περιβάλλοντος Στυμφαλίας. Στη συνέχεια θα περιοδεύσει στους ανοιχτούς χώρους των Μουσείων του Δικτύου Μουσείων ΠΙΟΠ, για να καταλήξει τον Σεπτέμβριο στο Ιστορικό Αρχείο του Ιδρύματος στην Αθήνα. Η παράσταση θα παρουσιαστεί και εκτός συνόρων, καθώς έχει προσκληθεί στη Νέα Υόρκη για να ανέβει στο θέατρο THE TANK στο Μανχάταν, τον Απρίλιο του 2022, για τρεις βραδιές με αγγλικούς υπέρτιτλους.
Το κείμενο της παράστασης κυκλοφορεί από το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς και την Κάπα Εκδοτική, σε πρόλογο του Αν. Καθηγητή του τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γρηγόρη Ιωαννίδη.
Λίγα λόγια για την παράσταση
Στη σκηνή ριγμένες φουστανέλες. Ο χώρος γεμίζει σιγά σιγά με καπνό και χώμα, δημιουργώντας το απόκοσμο και σιωπηλό τοπίο που σχηματίζεται στην πλευρά των ηττημένων, ύστερα από μια μάχη που έχει χαθεί. Τέσσερις ηθοποιοί, ντυμένοι με ευρωπαϊκή ενδυμασία, στέκονται όρθιοι. Αθανάσιος Τσακάλωφ, Εμμανουήλ Ξάνθος και Νικόλαος Σκουφάς κοιτάζουν τους θεατές. Στο κέντρο της σκηνής δεσπόζει μια ανθρώπινη φιγούρα με την πλάτη στραμμένη στο κοινό. Φοράει πανωφόρι και κρατάει ένα μπαστούνι αριστοκρατικό στο αριστερό χέρι, για να μπορεί να στηρίζεται. Δεξί χέρι δεν έχει.
Συνδυάζοντας ιστορικές μελέτες, αναλύσεις, άρθρα και τεκμήρια με μυθοπλασία, προσθέτοντας θραύσματα του Ρήγα, του Βαλαωρίτη, του Μπάιρον, του Σεφέρη και του Ιερολοχίτη Γεωργίου Λασσάνη και εμπνεόμενο από μουσικές και οπτικές αναφορές της εποχής, το νέο θεατρικό έργο «Φιλική Εταιρεία. Η Αδελφότητα πίσω από την Επανάσταση», αναζητά κάτω από τα επίσημα ιστορικά αφηγήματα και παράλληλα με το πλούσιο μυστικιστικό πέπλο που καλύπτει τη δράση της Φιλικής Εταιρείας, το σιωπηλό ερώτημα που στέκεται μετέωρο πίσω από τις ζωές των ανθρώπων που την εμπνεύστηκαν. Αναζητά την ανθρώπινη διάσταση των ιστορικών προσώπων, πίσω από τα άψυχα κάδρα της συλλογικής μας μνήμης και των στερεοτυπικών τους αναπαραστάσεων. Αναζητά το πώς γεννάται μια ηρωική προσωπικότητα, πώς σμιλεύεται μέσα σε έναν άνθρωπο η τεράστια δύναμη που χρειάζεται για να εναντιωθεί στον δυνάστη του με κάθε κόστος.
Απόσπασμα από τον πρόλογο του Γρηγόρη Ιωαννίδη
Η ενδελεχής έρευνα και η μανιακή κατάδυση των δύο συγγραφέων, Ιόλης Ανδρεάδη και Άρη Ασπρούλη, στα κείμενα, στην αλληλογραφία και την μακρά βιβλιογραφία της Επανάστασης, δεν έφερε στο φως μόνο τον βίο των τριών Φιλικών, αλλά κάτι βαθύτερο, αγνότερο και ουσιαστικότερο, κάτι που δεν αφορά μόνο τους συγκεκριμένους, αλλά μπορεί να απλωθεί και στους άλλους αγωνιστές, μέχρι να ερμηνεύσει το ανερμήνευτο κέντρο της Επανάστασης. Τι είναι αυτό; Πρόκειται για τον «Ιερό Έρωτα», μια έννοια ρομαντικής ενόρασης παρμένη αρχικά από τον Υψηλάντη, που διαχέεται σε όλους τους μύστες του Αγώνα. Αποκλειστικά στους δύο συγγραφείς οφείλουμε την ανάδυση της συγκλονιστικής αυτής ιδέας από τα πνευματικά υπόγεια του έθνους μας στην επιφάνεια της θεατρικής μας ζωής.
Κατασκευή σκιών: Γιάγκος Ανδρεάδης
Βοηθός Σκηνοθέτη / Καλλιτεχνική Συνεργάτις: Πηνελόπη Ασλάνογλου
Stage Manager: Αριόν Βεΐζι
Κατασκευή Κοστουμιών: Δάφνη Τσακότα
Φωτογραφίες Παράστασης: Κική Παπαδοπούλου
Εκτέλεσης παραγωγής: Ένα συν Ένα ίσον Ένα
Πρόγραμμα παραστάσεων
Μουσείο Περιβάλλοντος Στυμφαλίας - 15/7
Μουσείο Ελιάς και Ελληνικού Λαδιού, Σπάρτη - 17/7
Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης, Δημητσάνα - 19/7
Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας Ν.&Σ. Τσαλαπάτα, Βόλος - 24/7
Μουσείο Αργυροτεχνίας, Ιωάννινα - 26/7
Μουσείο Μαρμαροτεχνίας, Τήνος - 31/7
Μουσείο Μετάξης, Σουφλί- 4/8
Μουσείο Μαστίχας Χίου - 9/8
Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας Λέσβου - 11/8
Ιστορικό Αρχείο ΠΙΟΠ, Ταύρος, Αθήνα - 3/9
Ώρα έναρξης παραστάσεων
-
στα Μουσεία του Δικτύου ΠΙΟΠ στις 19:30 & στις 21:30
-
στο Ιστορικό Αρχείο ΠΙΟΠ στις 21:00
Απαραίτητη η κράτηση θέσης. Για πληροφορίες και κρατήσεις:
Μουσείο Περιβάλλοντος Στυμφαλίας
200 16, Στυμφαλία Κορινθίας
Τ: 27470 22296
Μουσείο Ελιάς και Ελληνικού Λαδιού
Όθωνος-Αμαλίας 129, 231 00 Σπάρτη
Τ: 27310 89315
Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης
Κεφαλάρι Αϊ-Γιάννη, 22007 Δημητσάνα
Τ.: 27950-31630
Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας Ν. & Σ. Τσαλαπάτα
Πολυχώρος Τσαλαπάτα - Νότια Πύλη, 38334 Βόλος
Τ: 24210 29844
Μουσείο Αργυροτεχνίας
Ακρόπολη Ιτς Καλέ, Κάστρο Ιωαννίνων
Τ: 26510 64065
Μουσείο Μαρμαροτεχνίας
Πύργος, 842 01, Πάνορμος Τήνου
Τ: 22830 31290
Μουσείο Μετάξης
Ελευθερίου Βενιζέλου 73, Σουφλί 684 00
Τ.: 25540 23700
Μουσείο Μαστίχας Χίου
Πυργί, Θέση Ράχη (Τεπέκι), 821 02 Χίος
Τ: 22710 72212
Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας Λέσβου
Αγία Παρασκευή, 811 02 Λέσβος
Τ: 22530 32300
Ιστορικό Αρχείο ΠΙΟΠ
Δωρίδος 2 & Λεωφόρος Ειρήνης 14, 17778, Ταύρος
Τ.: 210 3418051
*Λόγω των ειδικών συνθηκών, και έχοντας ως προτεραιότητα τη δημόσια υγεία, οι παραστάσεις θα πραγματοποιηθούν σύμφωνα με τα προβλεπόμενα μέτρα.
Από τον Κωνσταντίνο Πλατή
Η νέα σκηνοθετική δουλειά της Ιόλης Ανδρεάδη είναι και αυτή καρπός της συνεργασίας της , στο κείμενο, με τον Άρη Ασπρούλη, ένα δίδυμο που φαίνεται ότι έχει αποκτήσει την ικανότητα να μεταφέρει σημαντικά ιστορικά γεγονότα στη σκηνή, όχι μόνο ως απεικόνιση αλλά και ως ποιητική προέκταση λέξεων και εννοιών που τα χαρακτηρίζουν και που, συνήθως, η ιστορική τεκμηρίωσή τους δεν περιλαμβάνει.
Η παράσταση παρουσιάστηκε σε ανοιχτούς χώρους των Μουσείων του Δικτύου Μουσείων ΠΙΟΠ και ένας από αυτούς ήταν το Ιστορικό Αρχείο του Ιδρύματος στην Αθήνα. Η σκηνή, ένα αίθριο με το φυσικό σκηνικό του δέντρου, χρησιμοποιήθηκε άρτια από τη σκηνοθέτιδα που το ενέταξε σκηνογραφικά (Δήμητρα Λιάκουρα) στο ύφος του έργου προσθέτοντας απλά ένα υπερυψωμένο επίπεδο ως σκηνή, φουστανέλες (Δήμητρα Λιάκουρα) και βέβαια με τους κατάλληλους φωτισμούς της Στέβης Κουτσοθανάση.
Το κείμενο, το οποίο αναφέρεται στην προεπαναστατική περίοδο του 1821 και τις διεργασίες μεταξύ των μελών της Φιλικής Εταιρίας είναι καλοδουλεμένο με πληροφορίες που δεν κουράζουν το θεατή και η δραματουργική επεξεργασία δίνει στους ηθοποιούς τη δυνατότητα να χτίσουν το ρόλο τους έχοντας τα διακριτά στοιχεία των σημαντικών αυτών προσωπικοτήτων. Ο μονόλογος του καθενός "σπάει" συχνά με εύστοχα σκηνοθετικά τεχνάσματα και δημιουργεί τον κατάλληλο ρυθμό.
Οι συμβολισμοί και οι αναφορές του έργου δίνουν χρήσιμες πληροφορίες στο θεατή και οι ταμπέλες με τα ονόματα είναι ένα σκηνοθετικό εύρημα που, ίσως, δεν χρειάζεται καθότι οι χαρακτήρες που πρωταγωνιστούν δεν είναι πολλοί και σε ένα βαθμό λειτουργεί ως "μασημένη τροφή" .
Οι τέσσερις ηθοποιοί (Νεφέλη Κουρή, Αγησίλαος Μικελάτος, Κώστας Νικούλι, Δέσποινα Σαραφείδου) που ερμηνεύουν τους πέντε ρόλους του έργου δημιουργούν ένα καλοκουρδισμένο σύνολο που μέσα από τους, κατά βάση μονολόγους τους, αλληλεπιδρούν και συνθέτουν εικόνες και συναισθήματα που καταλήγουν εύρυθμα στο κοινό.
Η έμπειρη Δέσποινα Σαραφείδου εντυπωσιάζει με τη δυναμική της ερμηνεία και διατηρεί μέχρι το τέλος το ενδιαφέρον των θεατών.
Οι φωτισμοί της Στέβης Κουτσοθανάση σε συνδυασμό με τον καπνό δημιουργούν την κατάλληλη μυστηριακή ατμόσφαιρα.
Η παράσταση τελικά δεν αφήνει το αποτύπωμα της απλά ως ιστορική αναδρομή σε ένα κομβικό γεγονός της ιστορίας μας, αλλά ως βαθύτερη σκέψη για τα κίνητρα από τα οποία εφορμάται μια μικρή ομάδα ανθρώπων, που καταφέρνει να εμπνεύσει πολλούς περισσότερους και να ανασύρει στην επιφάνεια την οικουμενική ανάγκη των ανθρώπων για ελευθερία.
Το πρόγραμμα είναι εξαιρετικά επιμελημένο και αξίζει να το πάρετε.