Η άνοδος του Αρτούρο Ούι

ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΗ!! Είχα χρόνια να δω τόσο ωραία παράσταση! Μου θύμησε μεταφορά κόμικς στο σανίδι. Οι ερμηνείες σε άλλο επίπεδο! Πρόσεξαν την κάθε λεπτομέρεια. Ακόμα και οι ανάσες τους, η λάμψη στο βλέμμα τους, οι κινήσεις τους...Καταπλητική σκηνοθεσία. Οι άνθρωποι πίσω παό τον ήχο, χάρισαν την ατμόσφαιρα που απετούσε ένα τέτοιο έργο. Ήταν ένα αληθό θρίλερ!
Συγχαρητήρια σε όλους.

Από την Υπ. Διδάκτoρα Θεατρολογίας Σιμόνη- Μαρια Γκολούμποβιτς

Ο Μπέρτολτ Μπρεχτ (Bertolt Brecht), έγραψε το αλληγορικό έργο Η Άνοδος του Αρτούρο Ούι το 1941 βασιζόμενος στις Φλωρεντινές ιστορίες του Νικολό Μιακιαβέλι. Η αλληγορία αυτού έγκειται στον παραλληλισμό της περιόδου που ακολούθησε το οικονομικό κραχ με αυτή που οδήγησε τον Χίτλερ στην εξουσία. Πιο συγκεκριμένα η δράση του έργου τοποθετείται στο Σικάγο του Μεσοπολέμου και πραγματεύεται την ιστορία ενός πλήθους κοινών εγκληματιών, οι οποίοι βαθμιαία αναδεικνύονται σε πολιτικό σχηματισμό παρασύροντας τον αγανακτισμένο λαό με τους πνευματικούς και ηθικούς παράγοντες να εκλείπουν. Αρχηγός της παράταξης αναδεικνύεται ο Αρτούρο Ούι, ο οποίος εκμεταλλευόμενος την ισχύουσα εκτεταμένη ένδεια και την απόγνωση του λαού εισέρχεται στο τραστ του κουνουπιδιού, παραγκωνίζοντας και εξαλείφοντας οποιοδήποτε κώλυμα προσωπικού οφέλους.

Ο Άρης Μπινιάρης έστησε μια παράσταση που συνδύασε την αισθητική της καλλιτεχνικής παραγωγικής διαδικασίας, της αισθητικής του έργου και της αισθητικής της πρόσληψης. Αναφορικά με την πρόσληψη του έργου ο ίδιος ακολούθησε τεχνοτροπία της συγγραφής του Μπέχτ, που χαρακτηρίζεται από απαλλαγή της τέχνης και της σκηνής από περίσσια «αισθητικά ψιμμύθια» και επιπρόσθετα αισθηματικά ευρήματα. Με άμεση τη συνέπεια και ακολουθία των σκηνοθετικών οδηγιών από όλους τους συντελεστές αποδόθηκε η πυκνότητα της δράσης και η διαδοχή των επεισοδίων -που όχι μόνο ικανοποίησαν τις θεαματικές απαιτήσεις αλλά τόνισαν την ουσία του δραματικού θεάτρου. Ο σκηνοθέτης αξιοποιώντας τα εργαλεία του επικού θεάτρου προκειμένου να αναιρέσει τις έννοιες της απάτης και του ψεύδους (παρουσία γελωτοποιού/αφηγητή, θέατρο αφύπνισης, τοποθέτηση θεατών έναντι τίνων, εμβόλιμα τραγούδια, μέθοδος αποστασιοποίησης και εστίαση στην ανθρώπινη φύση), και με κυνική ειλικρίνεια θεωρώ πως ανέδειξε τα έσχατα προβλήματα της ανθρώπινης μοίρας και εικονογράφησε τις αντινομίες (που τη διέπουν) και τις έννοιες (που επιτρέπουν την αέναη παραγωγή και αναπαραγωγή τους).

Η γκροτέσκα και συνάμα ζοφερή σκηνοθετική προσέγγιση υποβοηθήθηκε και από τη μετάφραση του λογοτεχνικού κειμένου (Κ. Παλαιολόγος), η οποία μέσω της επιτελεστικής εκφοράς του λόγου επανατοποθέτησε το έργο στον 21ο αιώνα, εστιάζοντας στις έννοιες που αναπαριστούν τον διαλυμένο κόσμο από τάξη και αρμονία και που συνθέτουν έναν παραλληλισμό με την σύγχρονη διαφθορά και παραποίηση της πραγματικότητας, που χαρακτηρίζεται μεταξύ άλλων από συμμαχίες, τα ατομικά και διαπλεκόμενα συμφέροντα, προπαγάνδα και αλλοτρίωση. Η εσωτερική οργάνωση του έργου και η σκηνική οικονομία ήταν συνυφασμένα με τις διαστάσεις και την αλληλουχία των γεγονότων. Ιδιάιτερο ενδιαφέρον προκάλεσε το σκηνικό, που αναπαριστούσε τη προβλήτα του λιμανιού του Σικάγου (Πάρις Μέξης). Η συνολική δράση να λαμβάνει χώρα ενώπιον των εκατέρωθεν θεατών σε έναν υπερυψωμένο διάδρομο/ πασαρέλα του νέου θεατρικού χώρου ΑΡΚ, προκαλώντας νέες συνθήκες κρίσης και αφαίρεσης του ρόλου του αποστασιοποιημένου θεατή. Το σκηνικό αυτό κατά τη γνώμη μου λειτούργησε ως μια ταυτόχρονη βιώσιμη διαλεκτική μεταξύ της μοναξιάς και της συνύπαρξης της θεατρικής κοινότητας: απέδιδε την αίσθηση του ρεαλιστικού χώρου δράσης, αλλά ταυτόχρονα παρέμεινε άχρονο και αλληγορικό.

Τα κοστούμια που συνδύασαν τα χαρακτηριστικά του μεσοπολέμου με την αισθητική της χιτλερικής προοπτικής των στρατοπέδων συγκέντρωσης συνέβαλαν στην εξέλιξη των στοιχείων της δράσης και τελειοποίησαν τον σκηνοθετικό καμβά. (Πάρις Μέξης). Σημαντική η παρουσία επίσης της περούκας που χρησιμοποιήθηκε σε πολλούς από τους ήρωες (Χρόνης Τζήμος). Μια μικρή ένσταση για τους φωτισμούς μέσω των προβολέων (Στέλλα Κάλτσου) και των εφέ καπνού, οι οποίοι ναι μεν τόνισαν τις δράσεις και τις ακολουθίες των πράξεων με τη δημιουργία χρονικών παρενθέσεων αλλά η τόσο έντονη και πυκνή επανάληψή τους απέδιδε έτι περαιτέρω ένταση, η οποία ολίσθαινε της αισθητικής λογικής και τη εξήγησης.

Έξοχη η επιλογή του Γιώργου Χρυσοστόμου στο ρόλο του συμμορίτη γκάνγκστερ Ούι, ο οποίος σταδιακά μεταμορφώθηκε στον μεγαλύτερο σφαγέα του 20ού αιώνα. Η μεταλλαγή του από ένα καμπουριασμένο ζώο με δυνατό μυκηθμό ( το οποίο λόγω του χειλόφωνου μερικές φορές ακουγόταν πολύ δυνατά με αποτέλεσμα να καλύπτει και να αλλοιώνει την ακουστική και την εκφορά λόγου των υπολοίπων ηθοποιών) μέχρι σ’ έναν ηγέτη ήταν εντυπωσιακή και καθήλωσε το κοινό που παρακολουθούσε την ακολουθία των πράξεων και των συμπεριφορών του. Ο ηθοποιός απελευθέρωσε μέσω της συνολικής ερμηνείας του και την σωματικότητάς του τις ενέργειες οι οποίες κυκλοφορούσαν στον χώρο και γινόταν αισθητές από αυτό. Ιδιαίτερη μνεία αξίζει να γίνει και στην άρτια και προσεγμένη κινησιολογία του (Χαρά Κότσαλη), καθώς ο ηθοποιός «βγήκε εκτός εαυτού» για να υποδυθεί με το υλικό της ίδιας του της ύπαρξης τον ρόλο.

Από τον υπόλοιπο θίασο ξεχώρισε ο Κώστας Κορωναίος, ως Ηθοποιός, ο οποίος μέσα σε ένα μεταθέατρο συνέβαλε σε δυο κατευθύνσεις συνδυάζοντας το λογοτεχνικό θέατρο με την υποκριτική τέχνη μεταμορφώνοντας το κείμενο σε σημεία συναισθημάτων . όπως επίσης και η Αλεξία Σαπρανίδου, η οποία υποδύθηκε πολύ εύστοχα το γυναικείο μέλος της γκανγκστερικής ομάδας. Ο Γιάννης Αναστασάκης ήταν εξίσου καλός, ωστόσο η κακή άρθρωση του αποτελούσε ενίοτε τροχοπέδη στην ερμηνεία του. Τέλος, όλοι οι ηθοποιοί -με αισθητική «οπλή» με έντονα ροκ-πανκ στοιχεία- Μιχάλης Βαλάσογλου, Θανάσης Ισιδώρου, Άρης Κασαπίδης, Τάσος Κόρκος, Δαυίδ Μαλτέζε, Ερρίκος Μηλιάρης, Φοίβος Συμεωνίδης, Μαρία Παρασύρη και με εξωπραγματικά φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά συνέβαλαν στην απόδοση του συνολικού νοήματος και της πρόσληψής του έργου από τους θεατές.

Τέλος, η μουσική του Αλέξανδρου Δράκου Κτιστάκη επέδρασε θετικά σε πολλαπλά δραματουργικά, νοηματικά και παραστασιακά επίπεδα, παραδίδοντας στο κοινό μια παράσταση ανατριχιαστικά παραβολική.