Η επανένωση της Βόρειας με τη Νότια Κορέα

Από την θεατρολόγο Μαρία Μαρή

Το βαθιά ουμανιστικό θέατρο του Πομμερά, μας μιλά για το τέλος των ιδεολογιών και τα όρια της ηθικής. Οι άνθρωποι καθοδηγούνται από το συμφέρον και μοιάζουν πραγματικά αδιάφοροι για όλες αυτές τις κτηνωδίες γύρω τους.

Αναρωτιέται, πως φέρουμε όλη αυτή την οικτρή και αξιοθρήνητη ύπαρξή μας ;

Με πετυχημένο σκηνικό ένα λαβύρινθο με κόκκινο δάπεδο και κάγκελα εξωτερικά, αλλά και εσωτερικά, ώστε να ευνοούν διαδρομές, αλλά να είναι συνάμα και σημείο της παγίδευσης, της πολυπλοκότητας, της εντροπίας των σχέσεων, της ανεπάρκειας των ανθρώπων, της μικρής τους εφήμερης σκέψης και παρόρμησης.

Το πέρασμα των ηθοποιών από την ιδιόμορφη αρένα σε θέση θεατών κάνει κατανοητό πόσο αυτό αφορά όλους, θέατρο και πλατεία.

Η εισαγωγή σαρκαστική, κραυγάζει. « Ναι, ναι μ’ αγαπάς. Ναι σ’ αγαπώ ολοκληρωτικά και τραγικά».

11 σπονδυλωτές ιστορίες, ανθρώπινης ερωτικής απελπισίας. Έρωτας, προδοσία, ικεσία, μοναξιά, ανασφάλεια, εκδίκηση, διεκδίκηση, πάντως πάθος και σπαραγμός.

Διάλογος για ένα διαζύγιο, μετά από γάμο τριάντα χρόνων, με τρία παιδιά. Συνταρακτική αποκαθήλωση του «Ευτυχισμένου Γάμου», όπως αυτός εμφανίζεται και στην ταινία του Μπέργκμαν «Σκηνές από ένα Γάμο». Λόγος της διάλυσης η έλλειψη αγάπης. Δεν υπάρχει αγάπη και ούτε ποτέ υπήρξε. Η Γυναίκα προτιμά τη μοναξιά από την ευνουχιστική έλλειψη αγάπης. Την εξερεύνηση και τελικά την αποκάλυψη της ανθρώπινης ψυχικής ένδειας, επιμελείται με διερευνητικές ερωτήσεις ο καθιστός, σε θέση που να βλέπει όλη την αρένα με μικρόφωνο ηθοποιός, θεατής, ψυχολόγος.

-« Πως εκφράζεται η έλλειψη αγάπης ;», -« Δεν εκφράζεται καθόλου.»

Εκείνη παθαίνει πανικό, όλα είναι άχρωμα και κλαίει. Ο άντρας της δεν της δίνει το διαζύγιο για το καλό της, μήπως εκείνη το μετανιώσει. Όλες οι ανασφάλειες και οι δικαιολογίες τους από την πρώτη στιγμή.

Άνθρωποι κυκλοφορούν σε αυτούς τους σιδερόφρακτους διαδρόμους. Όλοι μα όλοι οι θεατές κάπου θα αναγνωρίσουν τον εαυτό τους, θα γελάσουν με αυτό ή και θα κλάψουν.

Δύο γυναίκες με μια τεταμένη σχέση και τρομερή διένεξη. Η Μαρία Καλλιμάνη, μία εξ’ αυτών, βρίζει με άγρια λόγια την άλλη. -«Εμείς δεν είχαμε μια αληθινή σχέση.» -« Γιατί είσαι εσύ αληθινή;» -«Τότε ας το τελειώσουμε» -«Όχι! Να μου επιστρέψεις το κομμάτι από εδώ μέσα, (δείχνει την καρδιά)πριν χωρίσουμε, Δώσ’ το μου πίσω !» Φωνάζει απελπισμένα, ενώ προηγουμένως την έχει καθυβρίσει, τη φιλά και την εγκαταλείπει.

Στην επόμενη ιστορία, μια γυναίκα που θα κηδέψει τον πατέρα της, εκφράζει την ευγνωμοσύνη της στον θεράποντα ιατρό του και του ανακοινώνει ότι μετά την κηδεία θα παντρευτεί και θα φύγει με τον άνδρα της στην Ελβετία. Όσο τα λέει αυτά τον αγγίζει και μετά ορμάει πάνω του και τον φιλά. Η σκηνή συνεχίζεται και ενώπιων του άντρα της Αντουάν. Δεν ξεκολλάει, παίρνει το χέρι του και το βάζει στο στήθος της. Τελειώνοντας χορεύουν με τον Αντουάν. Σχέσεις που ξεκινούν για κάποιο λόγο ενώ υπάρχουν οφειλές στο παρελθόν ή και κενά. Όλοι συνυπεύθυνοι.

Επόμενο ζευγάρι ο Τανζέ και η Μύριαμ. Υπάρχει μια αμφιβολία αν ο Τανζέ κοιμήθηκε στο δωμάτιό του ή αν παρενόχλησε σεξουαλικά τη Μύριαμ, γραμματέα του , που παλιά τον εύρισκε άσχημο, όμως μετά το “χθεσινό”, της αρέσει και όχι μόνο αυτό, θα ήθελε κιόλας να το ξαναζήσει. Ο γιατρός θεωρεί ότι του αποδίδει κακόβουλες κατηγόριες , ενώ εκείνη επιμένει ότι δεν τον κρίνει, ούτε τον κατηγορεί, αντίθετα τον ευχαριστεί. Του λέει ότι ξεμπλοκαρίστηκε και ότι δεν πρόκειται να τον καταγγείλει. Τον εκβιάζει έμμεσα, όπως σε όλες αυτές τις σχέσεις, προκειμένου να αποκτηθεί το «αντικείμενο του πόθου», λέγοντάς του ότι για εκείνη δεν είναι αδίκημα, αλλά της άρεσε και ότι τώρα είναι δική του. Πολύ ευφυές κείμενο εκβιασμού και παρενόχλησης από γυναίκα προς άνδρα, που φωτίζει την απύθμενη αδυσώπητη μοναξιά.

Το ίδιο συνεχίζεται με άλλον άντρα, που συναντά τη πόρνη με την οποία για χρόνια συνευρίσκονταν για να της ανακοινώσει ότι τώρα γνώρισε μια κοπέλα για την οποία έχει αισθήματα και δε μπορεί να δικαιολογήσει την παρουσία της απέναντι στη νέα αυτή κατάσταση. Μάλιστα μια και δε θα ξαναπάει, έχει αποφασίσει ένα ποσό αποζημίωσης για εκείνη. Τυπική κατάληξη σχέσης όταν ο σύντροφος γνωρίσει μια άλλη σχέση, πληρώνει ή και όχι και φεύγει. Για το Ντανιέλ η σχέση τους ήταν βασισμένη στα χρήματα, ενώ για την Ελίζ, εκείνος είχε μια άλλη θέση στη ζωή της. Δεν τον αντιμετώπιζε όπως τους άλλους. -« Είμαι ανθρώπινο πλάσμα και εγώ, είμαι γυναίκα !» και με αλλαγμένη από την αγανάκτηση φωνή -«Δεν είμαι γυναίκα εγώ; Τότε τι ήμουν όλα αυτά τα επτά χρόνια, μια τρύπα;» Εκείνη νόμιζε ότι ήταν η πιο καλή σχέση της ζωής της, κατακρημνίζεται προδομένη και κλαίει. Εκείνος απολογείται και τότε εκείνη του λέει ότι αν θέλει να κάνει κάτι για εκείνη είναι να έρχεται να δειπνούν μαζί στο σπίτι της κάθε βράδυ από Δευτέρα έως Παρασκευή, από την επομένη κιόλας μέρα και για μια ζωή. Με άλλα λόγια του ζητά χρόνο, συντροφιά, ζωή, διεκδικεί το μερίδιο ζωής που έχει σχεδιάσει και έχει επενδύσει ότι της αναλογεί.

Το πέρασμα από τη μια ιστορία στην άλλη γίνεται με μουσική και χορευτική κίνηση, που θυμίζει θέατρο Βούπερταλ και Πίνα Πάους .

Στην επόμενη σκηνή παντρεύονται η Κριστέλ και ο Κριστιάν. Οι τέσσερεις αδελφές της, την περνούν για τρελή. Δεν πιστεύουν ότι τελικά τον παντρεύεται. -«Δεν έχετε ιδέα τι πάτε να κάνετε!» Στην πορεία αποδεικνύεται ότι με όλες αυτές τις γυναίκες ο άνθρωπος αυτός είχε από ένα επιδερμικό φιλί, ως σχέση. Έχει φιλήσει ο Κριστιάν σχεδόν όλες τις γυναίκες της οικογένειάς της. Η Κριστέλ παθαίνει κρίση «στον 21ο αιώνα σου επιτρέπεται να αποπλανήσεις όλες τις γυναίκες της οικογένειάς μας. Νιώθω σαν να γκρεμίζομαι από δεκαπέντε ορόφους.»

Ταραγμένη διακύμανση σε διαφορετικά βαρομετρικά. « Πες με πουριτανή, ο γάμος διαλύεται λέει η νύφη!» Και καθώς η υποψήφια νύφη αποχωρεί, η διαδοχή και διεκδίκηση σε αυτή τη μεγάλη οικογένεια, μέλη της οποίας είμαστε όλοι, από άλλη αδελφή άμεση υποψήφια στον παραλίγο γαμπρό - « Γιατί δεν προχωρήσαμε εμείς οι δυο;»

Άλλη σκηνή με ζευγάρι με παιδιά δεκανίκι. Βγήκαν το βράδυ και είχαν καλέσει νταντά για να κρατήσει τα «ανύπαρκτα παιδιά τους». Καθώς επιστρέφουν τα αναζητούν και η νταντά σε αυτό το θέατρο παραλόγου τους πετάει κατάμουτρα τη ψεύτικη εικόνα που έχουν χτίσει για την ευτυχία τους. Δεν έχουν παιδιά και χωρίς παιδιά δεν υφίστανται ως ζευγάρι.

Ο Ζοέλ Πομμερά υπαινίσσεται με έναν τραγικό, μερικές φορές, τρόπο την αδυναμία του ανθρώπου να αγαπήσει και να αγαπηθεί. Ούτε λόγος για επιτυχημένες σχέσεις ζωής. Κατά γενική παραδοχή δεν υπάρχει αυτό! Είναι ένας μύθος και όλοι ζουν με υποκατάστατα ή κάνοντας συμβιβασμούς ή δημιουργώντας φρούδες εικόνες, άρα και σαθρά οικοδομήματα σχέσεων. Η κατακλείδα είναι η μοναξιά, η απελπισμένη κραυγή οδύνης, η εκλιπάρηση ή ακόμα και ο εκβιασμός για μια σχέση, για μια συντροφιά ερωτική. Τεράστιο αδιέξοδο, μεγάλη υποκρισία και αλληλοσπαραγμός.

Σε άλλη ιστορία, άλλο ζευγάρι με τη γυναίκα να κλαίει στην αγκαλιά του άντρα λέγοντας ότι όταν ήταν μαζί, ήταν σαν να ενώθηκε η Βόρεια με τη Νότια Κορέα, ήταν υπέροχο και απίθανο, εδώ υπονοείται το ειρωνικό χαμόγελο του Πομερά, για να είναι αληθινό.

Στο δρόμο πόρνη εκλιπαρεί και δέχεται με έκπτωση να συναιρεθεί με τον πελάτη, για να ενδώσει τελικά εκείνος στο τσάμπα, ενώ αρχικά δεν ενδιαφερόταν καθώς τον περίμενε η γυναίκα του, η γυναίκα της ζωής του. Με τον τρόπο του πέτυχε να ευτελίσει τον εαυτό του, τη “σχέση” του και την πόρνη. Της έδωσε πέντε ευρώ για να μην θεωρηθεί «ζώο».

Η τελευταία ιστορία οδηγεί σε τραγικό συμπέρασμα με σωστές μετρημένες κινήσεις και υπέροχη υπόδηση για να οδηγηθούμε στην παραδοχή ότι «βιολογικά η αγάπη είναι μια έντονη νευρολογική κατάσταση, όπως η πείνα ή η δίψα. Θα λέγαμε ότι δεν την ελέγχουμε, είναι ένα χημικό φαινόμενο. Η αγάπη μπορεί να θεωρηθεί ένας μηχανισμός επιβίωσης, αλληλο-υπεράσπισης, ασφάλειας και σιγουριάς. Ίσως η αγάπη να είναι μια επινόηση που υπάρχει μόνο στο κεφάλι μας, μια αρρώστια, μια έμμονη ιδέα.»

Ο σκηνοθέτης Νίκος Μαστοράκης δείχνει να συμφωνεί απολύτως με το συγγραφέα, δίδαξε με επιτυχία την απόδοση του κειμένου και η ερμηνεία των ηθοποιών, με κάποια ερμηνευτικά αριστουργήματα, κατάφεραν μα κλονίσουν, να συγκινήσουν και να βάλουν σε σκέψη τους θεατές.

Υπέροχο, Να πάτε να το δείτε!!!! Ύμνος στην Αγάπη που ίσως να μην υπάρχει...... Πολύ δυνατέ ερμηνίες..και πολύ ταλαντουχοι ηθοποιοι!!!!