Μια υπέροχη ζωή – a live radio play

Από τη θεατρολόγο Μαρία Μαρή

Η παράσταση "Μια υπέροχη ζωή - a Live Radio Play" σε διασκευή Joe Landry στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στήθηκε για 9 παραστάσεις στην αίθουσα Τριάντη σε σκηνοθεσία Γιάννη Καλαβριανού.

Σε ένα ραδιοφωνικό στούντιο της δεκαετίας του 1940, αμέσως μετά τη λήξη του Πολέμου, έξι ηθοποιοί κάνουν τη ραδιοφωνική μετάδοση της ταινίας του Φρανκ Κάπρα « Μια υπέροχη ζωή» και παίζουν όλους τους ρόλους της με μια αγαστή συνεργασία. Η θέαση της ταινίας αποτελεί κάτι σαν χριστουγεννιάτικο έθιμο για τους απανταχού σινεφίλ.

Σε ένα καταπληκτικό σκηνικό οι ηθοποιοί κάνουν αυτό που λέμε ραδιοφωνικό θέατρο, που όμως για τις ανάγκες της σκηνής γίνεται και οπτικό. Με μικροσκηνικά, υπέροχες κατασκευές, με προβολή των μικρών σκηνών με προτζέκτορα και όλα αυτά να συνοδεύονται από τη δημιουργία ήχων από τους ίδιους τους ηθοποιούς με χρήση διάφορων αντικειμένων για τον ήχο του κλεισίματος της πόρτας του αυτοκινήτου ή του βαδίσματος στο χιόνι, ή του περπατήματος στο δρόμο κ.λ.π. Όλα με ωραία κίνηση, με κοστούμια και φωνές εποχής, με φωτισμούς και κυρίως με αυτή την σπιρτάδα, το κέφι, την ανάγκη του μεταπολεμικού ανθρώπου να βροντοφωνάξει από χαρά για την ζωή που έχει κερδίσει, για τις πολυτέλειες που μπορεί να απολαύσει. Όλα προκύπτουν από τη χαρά του ανθρώπου, από την καταναλωτική του διάθεση, φανερό μέσα από τις εμβόλιμες διαφημίσεις και την προβολή προϊόντων, από τη διάθεσή του για επενδύσεις, την ανάγκη του για δανεισμό, για αγορά σπιτιού, για μεγάλα όνειρα. Έτσι χτίστηκε σταδιακά το αμερικάνικο όνειρο, η διάθεση να υπερβεί κανείς το θάνατο και τη μιζέρια και να ξεχυθεί στην ανεμελιά της ζωής και στις χαρές της. Η ζωντανή τζαζ ορχήστρα, η Athens Collective Orchestra η οποία σχολιάζει την ιστορία μέσα από τη μουσική υπό τη διεύθυνση του Αλέξανδρου Δράκου Κτιστάκη παρακολουθεί τη δράση, παρεμβαίνει και συνοδεύει μουσικά όλη την εξέλιξη της σκηνικής πράξης.

Πρόκειται για τη θεατρική μεταφορά της ταινίας του 1946 σε σκηνοθεσία του Φρανκ Κάπρα, που αφορά στην ιστορία του Τζόρτζ Μπέιλι. Από αυτή την πρωτότυπη διασκευή που υπογράφει ο Τζο Λάντρι, γνωστός για τη μεταφορά κλασικών και σύγχρονων αριστουργημάτων της λογοτεχνίας και του κινηματογράφου σε ζωντανή ραδιοφωνική εκδοχή, όπως ο "Υπέροχος Γκάτσμπι” του Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ, η "Χριστουγεννιάτικη ιστορία” του Κάρολου Ντίκενς και το "Vintage Hitchcock”, αντλεί η παράσταση του Γιάννη Καλαβριανού σε μετάφραση του Νίκου Χατζόπουλου. Τα σκηνικά υπογράφει ο Γιώργος Γαβαλάς, τα κοστούμια η Βάνα Γιαννούλα και τους φωτισμούς ο Νίκος Βλασόπουλος.

Στην ταινία του 1946 σε σκηνοθεσία του Φρανκ Κάπρα, κινηματογραφική προσαρμογή του μυθιστορήματος του Φίλιπ βαν Ντόρεν Στερν "The greatest gift”( το καλύτερο δώρο). Ο Στερν χρειάστηκε τέσσερα χρόνια να γράψει τις 4.000 λέξεις της ιστορίας του, που εμπνεύστηκε μετά από όνειρο με την «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία» του Καρόλου Ντίκενς. Ο Τζορτζ Μπέιλι στην ταινία ο Τζέιμς Στιούαρτ, στην παράσταση ο απίθανος Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, κάτοικος του Μπέντφορντ Φολς, παρότι ήθελε να φύγει από την πόλη του και να σπουδάσει, αναγκάζεται να μείνει πίσω για να βοηθήσει τους γονείς του να σώσουν τη μικρή επιχείρηση δανεισμού που κινδυνεύει από έναν άπληστο επιχειρηματία, τον Χένρι Πόττερ. Ο Λάιονερλ Μπάριμορ που στην ταινία υποδύεται τον Χένρι Πόττερ, σκιαγραφείται σαν τον Σκρουτζ, ώστε να είναι ο πιο μισητός άνθρωπος, που θέλει να εκμεταλλευτεί τους πάντες και να εξαγοράσει τα πάντα. Ταυτίζεται με το αδηφάγο τραπεζικό σύστημα.

Ο Τζορτζ Μπέιλι διακρίνεται για το ήθος του, την ακεραιότητά του, τους ευσεβείς πόθους του, τα μεγάλα όνειρά του. Όταν ήταν μικρός έσωσε τον αδελφό του από πνιγμό καθώς έσπασε ο πάγος και βούλιαξε μέσα σε παγωμένα νερά. Μετά από αυτό έχασε την ακοή του στο ένα αυτί. Είναι ένας άνθρωπος της συνεχούς προσφοράς και αλληλεγγύης. Η οικογενειακή τράπεζα δανεισμού της οικογένειας Μπέιλι είναι το τελευταίο εμπόδιο που εμποδίζει τον Πόπερ από το να αγοράσει όλη την πόλη και έτσι να του ανήκουν γη και άνθρωποι. Ο Μπέιλι θεωρεί τον Πόττερ μια σιχαμερή αράχνη. Την ημέρα της παραμονής των Χριστουγέννων, ο Τζορτζ αναθέτει στο θείο του τη μεταφορά ενός μεγάλου ποσού στην τράπεζα, τα χρήματα όμως χάνονται. Ο ίδιος κινδυνεύει να μπει στη φυλακή και να τα χάσει όλα, καταστρέφοντας όλη του την οικογένεια. Έτσι, αποφασίζει ότι θα ήταν καλύτερα να αυτοκτονήσει. Ένας άγγελος, ο Κλάρενς, πηδά στο νερό και προφασίζεται πνιγμό ώστε να τον αποτρέψει απ΄την αυτοκτονία καθώς θα νιώσει υποχρέωση να προστρέξει τον άνθρωπο που ζητά τη βοήθεια του. Εμφανίζεται ξαφνικά στη ζωή του Τζορτζ με σκοπό να του δείξει πόσο σημαντικός είναι για τους συνανθρώπους του και πόσο διαφορετική θα ήταν η ζωή όλων αν αποχωρούσε εκείνος από τη ζωή τους, αν έλειπε αυτό το κομμάτι του παζλ. Η σύζυγός του Μαίρη Μπέιλι που στην ταινία ήταν η Ντόνα Ριντ, μόνιμος συμπαραστάτης του και συνοδοιπόρος του στην παράσταση, η καταπληκτική Νάντια Κοντογεώργη, ιδανική για τέτοιου είδους θέατρο, λαμπερή και εκφραστική.

Ο πεπτωκώς άγγελος Κλάρενς , ΑΚ2 (άγγελος κατηγορίας 2) θα κερδίσει τα φτερά του όταν θα σώσει τη ζωή του Τζορτζ και θα του δώσει να καταλάβει την αξία της. Η ζωή ενός ανθρώπου αγγίζει τόσες άλλες ζωές, που όταν αυτός λείψει όλο το οικοδόμημα κατεδαφίζεται. Τι πιο όμορφο μήνυμα για τα Χριστούγεννα από έναν τέτοιο συμβολισμό! Τα λειτουργικά σκηνικά υπογράφει ο Γιώργος Γαβαλάς, τα κοστούμια η Βάνα Γιαννούλα και τους φωτισμούς ο Νίκος Βλασόπουλος.

Μια παράσταση με άρτια και ευφάνταστη σκηνοθεσία, ωραία χρώματα, ποικίλες ερμηνείες, καταπληκτική μουσική, αγαστή συνεργασία όλων των συντελεστών. Μια παράσταση ό,τι πρέπει για τις γιορτές. Ένα θέαμα που απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες με ευθύτητα, ειλικρίνεια και αρτιότητα.

Όλοι τους Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, Νάντια Κοντογεώργη

Γιώργος Γλάστρας, Άγγελος Μπούρας, Μαριάνθη Μπαϊρακτάρη καταπληκτικοί και απολύτως συντονισμένοι.

Στις 30 Δεκεμβρίου υπήρξαν αντικαταστάσεις στην παράσταση αντί του Νίκου Ψαρρά εμφανίζεται ο Γιάννης Καλαβριανός. Τη Θεοδοσία Σαββάκη αντικαθιστά η Μαριάνθη Μπαϊρακτάρη. Τον Μάνο Θεοδωσάκη ( Τρομπέτα) αντικαθιστά ο Διονύσης Κοκόλης. Τον Διονύση Βερβιτσιώτη ( α’ βιολί) αντικαθιστά ο Γιώργος Γιακουμής. Τον Νίκο Κόλλια ( ηχολήπτης) αντικαθιστά ο Ηλίας Φλάμμος.

Μια ωραία πρόταση για όλη την οικογένεια. Μια παράσταση με ωραία μηνύματα, ένα σύγχρονο παραμύθι, που όλοι το έχουμε ανάγκη.