Διασκευή: Δήμητρα Κονδυλάκη, Κώστας Φιλίππογλου
Σκηνοθέτης: Κώστας Φιλίππογλου
Σκηνογραφία: Όλγα Μπρούμα
Κοστούμια: Μαργαρίτα Δοσούλα
Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης
Μουσική: Lost Bodies
Ερμηνεύουν: Εύα Αγγελοπούλου, Γιάννης Γιαννούλης, Τάσος Δημητρόπουλος, Δημήτρης Δρόσος, Εύα Οικονόμου Βαμβακά, Γιάννης Στεφόπουλος και Κώστας Φιλίππογλου
Περιγραφή
Το θέατρο Άλφα.Ιδέα σε συνεργασία με την Goodheart Productions παρουσιάζει μόνο για τέσσερις βραδιές την παράσταση που συζητήθηκε όσο λίγες την περσινή σεζόν, “Μαύρο Χιόνι- το ημερολόγιο ενός μακαρίτη” σε σκηνοθεσία Κώστα Φιλίππογλου. Μια παράσταση βασισμένη στο αυτοβιογραφικό, απαράμιλλου χιούμορ Θεατρικό Μυθιστόρημα του Μιχαήλ Μπουλγκάκωφ, που έγραφε παράλληλα με το Μαιτρ και Μαργαρίτα και άφησε λόγω του θανάτου του ημιτελές (1936-1939).
Περισσότερα
Η παράσταση που κατέκτησε κοινό και κριτικούς επιστρέφει για τις τελευταίες… χιονοπτώσεις στην Αθήνα, στις 19 – 20 – 21 και 22 Οκτωβρίου: το «Μαύρο Χιόνι – Το ημερολόγιο ενός μακαρίτη» -βασισμένο στο αυτοβιογραφικό, απαράμιλλου χιούμορ «Θεατρικό Μυθιστόρημα» του Μιχαήλ Μπουλγκάκωφ- παρουσιάζεται στην απολαυστική εκδοχή του Κώστα Φιλίππογλου, αποτυπώνοντας με ιδιαίτερο χιούμορ τη θέση του καλλιτέχνη σε ένα ολοκληρωτικό καθεστώς.
Υπερβαίνοντας κάθε ηθογραφική διάσταση και αγγίζοντας την τραγωδία του δημιουργού στην προσπάθειά του να συνδιαλαγεί με το σύστημα, ο αυτοβιογραφούμενος συγγραφέας δεν αφήνει κανέναν μελοδραματισμό να παρεισφρήσει: η αφήγησή του απογειώνεται με τέχνη μέσα από το φίλτρο του χιούμορ και της εξπρεσιονιστικής απόστασης. Εξάλλου, “οποιαδήποτε ομοιότητα με πρόσωπα, ονόματα ή καταστάσεις είναι τυχαία και ουδεμία σχέση έχει με την πραγματικότητα”.
Αυτή την αφήγηση ο Κώστας Φιλίππογλου τη μεταφέρει επί σκηνής, χρησιμοποιώντας τις δυνατότητες του σωματικού θεάτρου, για να δημιουργήσει μια ποιητική παράσταση με πηγαίο χιούμορ, έντονες κινηματογραφικές εναλλαγές εικόνων και καταιγιστικό ρυθμό.
Λίγα Λόγια για το έργο
Το Θεατρικό Μυθιστόρημα αποτυπώνει με χιούμορ και διαβρωτικό σαρκασμό την θέση του καλλιτέχνη σ’ ένα ολοκληρωτικό καθεστώς, εστιάζοντας συγκεκριμένα στην περιπέτεια ενός συγγραφέα μπλεγμένου στα γρανάζια του Θεάτρου Τέχνης της Μόσχας επί Στάλιν.
Χάρη στη διεισδυτική γραφή του Μπουλγκάκωφ ανακαλύπτουμε τα περίφημα χαρακτηριστικά του Θεάτρου Τέχνης εκείνης της περιόδου, από τη διαμάχη των Στανισλάβσκι και Νεμίροβιτς-Ντατσένκο και τον άρρητο εμφύλιο στο εσωτερικό του ως τον παραλογισμό της τυπολατρίας και της γραφειοκρατίας που επικρατούσε στο θέατρο κατ’ εικόνα του σταλινικού καθεστώτος. Κι από την εμμονή με τον πειραματισμό– που ο Μπουλγάκωφ παρωδεί ξεκαρδιστικά– ως την υποχονδριακή ιδιοσυγκρασία του ίδιου του μυθικού δασκάλου και σκηνοθέτη Στανισλάβσκι που επηρέαζε καταλυτικά και τη διαμόρφωση του καλλιτεχνικού προϊόντος, όπως εν προκειμένω και του έργου που κρίνεται εδώ και το οποίο είναι καταδικασμένο ποτέ να μην ανέβει…
Μέσα από την περιπέτεια αυτή του Καλλιτέχνη, σκιαγραφείται μια ολόκληρη πινακοθήκη χαρακτήρων από ηθοποιούς, γραμματείς και φαρισαίους περί του θεάτρου αλλά και των γραμμάτων γενικότερα, γκροτέσκα τονισμένους, σ’ ένα όλο και πιο ασφυκτικό γαϊτανάκι γύρω από τη μοναχική κι απεγνωσμένη φιγούρα του Συγγραφέα που αναζητά βιοποριστική διέξοδο μέσα απ’ το έργο του προσπαθώντας ταυτόχρονα να παραμείνει πιστός στο συγγραφικό του όραμα και ειλικρινής απέναντι στον εαυτό του.
Συνεργάτης σκηνογράφος: Μιχαήλα Πλιαπλιά
Κατασκευή σκηνικού: Παναγιώτης Μπλάνας
Βοηθός σκηνοθέτη: Γιώτα Σερεμέτη
Β’ Βοηθός σκηνοθέτη: Σίλια Κόη
Φωτογραφίες: Βαγγέλης Πουλής
Παραγωγή: GoodHeart Productions
Από τη θεατρολόγο Τζούλια Κόγκου
Η μεταφορά του έργου «Θεατρικό Μυθιστόρημα» του Μπουλγκάκωφ στη σκηνή, μας ταξιδεύει στον καλλιτεχνικό κόσμο της Μόσχας επί Στάλιν και μας διηγείται την ιστορία ενός νέου και άπειρου Συγγραφέα που προσπαθεί να βρει το δρόμο της αναγνώρισης και της αποδοχής. Εισέρχεται, έτσι, σε ένα κόσμο ξένο για εκείνον, γεμάτο απογοήτευση, απόρριψη, αποδοκιμασία, καχυποψία, έναν κόσμο που συνηθίζει να υπονομεύει το έργο ενός νέου δημιουργού ενώ εκείνος πασχίζει να φέρει το γέννημά του στο φως. Ως νέος δημιουργός, όμως, προκαλεί με τη δροσερή του ματιά, οπότε, και δεν μένει στην αφάνεια. Το σύστημα (καλλιτεχνικό σε πρώτη ανάγνωση ή πολιτικό – κοινωνικό σε δεύτερη) γνωρίζει, ωστόσο, πώς να ενσωματώνει το διαφορετικό και καινοτόμο στους κόλπους του μετασχηματίζοντας την πραγματικότητα του δημιουργήματος σε άλλη που δεν αντιβαίνει ή ανατρέπει την ήδη υπάρχουσα. Ο πνευματικός ή και φυσικός θάνατος του δημιουργού, τότε, είναι αναπόφευκτος. Η διαχρονικότητα της ιστορίας επιβεβαιώνεται από τα αμφίσημα λόγια του αφηγητή στην τελευταία σκηνή.
Η κα Κονδυλάκη σε συνεργασία με τον κο Φιλίππογλου φίλτραραν το αυτοβιογραφικό κείμενο του Μπουλγκάκωφ φωτίζοντας τα απαραίτητα στοιχεία προκειμένου να αποδοθεί το γκροτέσκο περιβάλλον της ζωής του αντί-ήρωα και του θεάτρου που πρωταγωνίστησε στη καλλιτεχνική ζωή της Σταλινικής Μόσχας και σχεδίασαν ένα νέο κείμενο που απέδωσε μια καλοκουρδισμένη και απολαυστική παράσταση με μπόλικο χιούμορ.
Ο Κ. Φιλίππογλου, προικισμένος δημιουργός από την πολύχρονη συνεργασία του με πλήθος ξένων θιάσων, δημιούργησε μια σκηνική παρτιτούρα κάνοντας χρήση του θεάτρου εικόνων με όχημα το σωματικό θέατρο. Η εύρυθμη εναλλαγή και ποικιλία σκηνών, προσώπων, μορφών, καταστάσεων, ήχων αλλά και η σωματική απόδοση συναισθημάτων και ενδόμυχων σκέψεων αποτέλεσαν τα χαρακτηριστικά εκείνα που συνέθεσαν μια ξεχωριστή παράσταση που κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον από τα πρώτα λεπτά. Εκτός αυτού, χρησιμοποίησε ένα ακόμη εργαλείο που φέρει από τη συνεργασία του με τη Complicite, τη συνενοχή του κοινού στην παράσταση. Έτσι, πολύ εύκολα, το κοινό από το χώρο του θεάτρου Άλφα.Ιδέα μεταφέρθηκε σε εκείνο του θεάτρου της Μόσχας.
Στη διάθεσή του, ο σκηνοθέτης είχε μια άψογα εναρμονισμένη ομάδα ηθοποιών (μεταξύ της οποίας και ο ίδιος) που υπηρέτησε πιστά πλήθος ρόλων όπως για παράδειγμα συγγραφέων, ηθοποιών, παραγωγών, σκηνοθετών, συγγενών, αντικειμένων ή και ζώων κ.α. ερμηνεύοντας τον κάθε ρόλο άρτια ενώ «έπλαθε» ταυτόχρονα το σκηνικό χώρο με τα λίγα αντικείμενα που είχε στη διάθεσή της ανακυκλώνοντας κάθε φορά τη χρήση τους. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, θα ήταν πολύ δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς υποκριτικά από το σύνολο κάποιον καθώς σε κάθε περίπτωση ενεργούσε σαν ένα σώμα.
Καθοριστικό ρόλο της σύνθεσης έπαιξε, επίσης, η σκηνογραφία που εμπλούτισε τη γκροτέσκο διάθεση του έργου και την πολυδιάστατη όψη του κόσμου του κάνοντας χρήση ευρηματικών και λειτουργικών «εργαλείων» που μεταμόρφωναν γρήγορα και εύκολα το θεατρικό περιβάλλον. Η μουσική, τέλος, έντυσε την ατμόσφαιρα μοναδικά φωτίζοντας άλλοτε σκηνές και άλλοτε κάποιες ιδιαίτερες στιγμές.