Μετά την πρόβα

Συγγραφέας: Ίνγκμαρ Μπέργκμαν
Μετάφραση: Χρήστος Μαρσέλλος
Δραματουργική επεξεργασία: Έλενα Τριανταφυλλοπούλου
Σκηνοθέτης: Περικλής Μουστάκης
Σκηνογραφία: Νίκη Ψυχογιού
Κοστούμια: Νίκη Ψυχογιού
Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου
Ερμηνεύουν: Περικλής Μουστάκης, Μαρία Ναυπλιώτου, Πηνελόπη Τσιλίκα

Περιγραφή

Συμμετέχοντας  στον παγκόσμιο εορτασμό για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν (1918-2007), το Θέατρο της Οδού Κυκλάδων-Λευτέρης Βογιατζής,ανεβάζει το έργο Μετά την πρόβα του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν. Η παράσταση  προβλέπεται να ανέβει στις 12 Απριλίου, με νέα μετάφραση του Χρήστου Μαρσέλλου και σκηνοθεσία  του Περικλή Μουστάκη. Πρωταγωνιστούν οι Περικλής Μουστάκης, Μαρία Ναυπλιώτου και Πηνελόπη Τσιλίκα.

Το Μετά την πρόβα ξεκίνησε ως τηλεοπτική ταινία το 1984, με ένα συναρπαστικό επιτελείο ηθοποιών: Έρλαντ Γιόζεφσον, Λένα Όλιν, Ίνγκριντ Τούλιν. Το έργο αναδεικνύει την περιπλοκότητα της σχέσης ανάμεσα στον σκηνοθέτη και τον ηθοποιό, η οποία ενίοτε αποκτά τον χαρακτήρα της μεταβιβαστικής και αντιμεταβιβαστικής σχέσης ψυχαναλυτή-ψυχαναλυόμενου: Oι εντάσεις ανάμεσα σε σκηνοθέτη και ηθοποιό, μέσα και από την επαναλαμβανόμενη ανάγνωση του έργου· η εμπλοκή της συναισθηματικής ζωής και του ασυνείδητου σκηνοθέτη και ηθοποιών, η σχέση του θεάτρου με τη ζωή και της ζωής με το θέατρο, αλλά και η  σχέση του θεάτρου με τον θάνατο, είναι μερικά από τα θέματα που αγγίζει το σύνθετο και αποκαλυπτικό αριστούργημα του Μπέργκμαν.

Περισσότερα

Λίγα λόγια για την υπόθεση του έργου

Ο ηλικιωμένος σκηνοθέτης Χένρικ Βόγκλερ –όπως και ο ίδιος ο Μπέργκμαν- ανεβάζει για πέμπτη φορά στη ζωή του, το αινιγματικό Ονειρόδραμα του Στρίντμπεργκ. Τον παρακολουθούμε μετά την πρόβα, στη σκηνή του θεάτρου, να σημειώνει τις παρατηρήσεις του. Ξαφνικά εισβάλλει στη σκηνή η Άννα Έγκερμαν, η νεαρή ηθοποιός που παίζει τον ρόλο της Άγκνες -της κόρης του Ίντρα στο Ονειρόδραμα- με το πρόσχημα ότι της είχε πέσει το βραχιόλι της. Γρήγορα, η συζήτηση μεταξύ τους γίνεται έντονη, αναδεικνύοντας τη σχέση  σκηνοθέτη-ηθοποιού σε όλη της την εμβέλεια: Ερωτισμός, εγωισμός, ναρκισσισμός, αβυσσαλέες αντιπαλότητες, αλλά και αγιάτρευτα τραύματα και ενοχές, έρχονται στο φως.

Στην πορεία, εμφανίζεται στη σκηνή η 46χρονη Ράκελ - η νεκρή πια μητέρα της Άννας και πρώην ερωμένη του σκηνοθέτη - μια ωραία, νευρωσική και αλκοολική γυναίκα. Η ξαφνική εμφάνισή της έρχεται να αναδείξει το στοιχείο της επανάληψης, που κυριαρχεί στη ζωή των ανθρώπων και της δομικής ανασφάλειας του ηθοποιού στη σκηνή του θεάτρου.

Λίγα λόγια για το έργο

Το Μετά την Πρόβα θεωρείται αυτοβιογραφία του ίδιου του Μπέργκμαν, γεγονός που πιστοποιείται μέσα από βιβλία του ίδιου του σκηνοθέτη. Ο μεγάλος Σουηδός σκηνοθέτης είναι ευρύτερα γνωστός από τις αριστουργηματικές ταινίες του. Δεν είναι πολλοί αυτοί που γνωρίζουν ότι οι σκηνοθεσίες του στο θέατρο είναι εξίσου σημαντικές και εγγράφονται στις μεγάλες θεατρικές σκηνοθεσίες του 20ου αιώνα. Τα κείμενά του, οι εξαιρετικοί του διάλογοι και πολλά από τα σενάριά του, μεταξύ των οποίων και το Μετά την Πρόβα, συμπεριλαμβάνονται στο θεατρικό ρεπερτόριο πολλών χωρών σε όλο τον κόσμο.

Το Μετά την Πρόβα είναι το πρώτο από τρία έργα που θα ανεβάσει το 2018 το Θέατρο της Οδού Κυκλάδων-Λευτέρης Βογιατζής, συμμετέχοντας στο Έτος Μπέργκμαν. Θα ακολουθήσουν:

Σχετικά με τις μαριονέτες και τη ζωή τους, Νοέμβριος 2018, σκηνοθεσία Γιάννης Μόσχος.

Μπροστά σ' έναν κλόουν, σκηνοθεσία Γιώργος Σκεύας (δεν έχει οριστεί ακόμα η ημερομηνία).

Και τα τρία έργα έχουν άμεση ή συμβολική- φιλοσοφική σχέση με το θέατρο.

4 ΣΧΟΛΙΑ

  1. Από τη θεατρολόγο Τζούλια Κόγκου

    Η παράσταση «Μετά την Πρόβα» του Ι.Μπέργκμαν αναφέρεται στη ζωή, τις σχέσεις και τις αδυναμίες των ανθρώπων του θεάτρου. Πρόκειται για αυτοβιογραφικό κινηματογραφικό έργο του Μπέργκμαν που μεταφέρεται επί σκηνής, το οποίο με ιδιαίτερη επιτυχία ανεβάζει ο Π.Μουστάκης στο θέατρο της οδού Κυκλάδων. Ο σκηνοθέτης στήνει ένα θέατρο εν θεάτρω όπου εναλλάσσεται μεταξύ παρόντα - παρελθόντα χρόνο, πρόβας – παράστασης αναζητώντας τα όρια μεταξύ ζωής και θεάτρου. Η πολυπρισματική σκηνοθετική προσέγγιση τονίζει την επανάληψη και χρησιμοποιεί τους αντικατοπτρισμούς ανάμεσα στο πρόσωπα του έργου αλλά και μεταξύ σκηνής και κοινού. Η δραματουργική απόδοση εμπλουτίζεται με την προσθήκη ενός ακόμη προσώπου, του μικρομέγαλου αγοριού.

    Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με το ρυθμό και τη φορμαλιστική κινησιολογία οδηγούν στην απομάκρυνση από το ρεαλισμό του κειμένου φωτίζοντας με ένα ιδιαίτερο τρόπο την εσωτερική πάλη των χαρακτήρων. Τα πρόσωπα είναι τέσσερα αλλά, τελικά, δύο μόνο οι πρωταγωνιστές επί σκηνής: το αρσενικό και το θηλυκό. Από την μία πλευρά, ο Χένρικ Βόγκλερ με το εσωτερικό του παιδί και από την άλλη, η Ράκελ με τον αντικατοπτρισμό της, την κόρη της ΄Αννα. Το αρσενικό “παιδί” παρουσιάζεται γερασμένο και ώριμο. Η γνώση των 62 χρόνων δεν τον αφήνουν να παρασυρθεί σε ένα ακόμη ερωτικό παιχνίδι με την γνωστή κατάληξη: να αποτελέσει το τρίτο μέλος μιας σχέσης. Και για αυτό το “παιδί” του Χένρικ δεν “παιδιάζει” και στο τέλος μεταμορφώνεται σε ένα σοβαρό κλόουν. Από την άλλη, το θηλυκό κατ’ επανάληψη προκαλεί και ως Εύα είναι έτοιμο να παρασύρει. Ετεροχρονισμένα, βλέπει τα λάθη του που και πάλι δύσκολα μπορεί να αποφύγει την επανάληψή τους.

    Οι ερμηνείες και των τεσσάρων ηθοποιών είναι ξεχωριστές. Η Μ.Ναυπλιώτου ενσαρκώνει τη 46χρονη Ράκελ προσδίδοντάς της όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά του ιδιαίτερου ψυχισμού, του ναρκισσισμού, της φιλαρέσκειάς της αλλά και της μοναξιάς, της απόγνωσης και του αδιεξόδου μιας καλλιτέχνιδας που την εγκλώβισαν οι οικογενειακές υποχρεώσεις. Άψογα μελετημένη κάθε στιγμή της σκηνικής της παρουσίας, ο θεατής αδημονεί για την επόμενή της κίνηση.

    Ο ρόλος του Π.Μουστάκη είναι αβανταδόρικος: είναι ο σκηνοθέτης που παίζει το σκηνοθέτη σε ένα άλλο έργο οπότε δεν μπορεί παρά να μελετά και να παρατηρεί τις κινήσεις των άλλων που βρίσκονται επί σκηνής και όχι να υποκρίνεται ο ίδιος. Η φαινομενικά ουδετερότητα του εμπλουτίζεται με την παρουσία ενός παιδιού ως η συγκαλυμμένη παιδικότητα από το γέρικο κορμί του. Η επιλογή είναι σε κάθε περίπτωση εξαιρετική.

    Η Π.Τσιλίκα ως Άννα κινείται ως μαριονέτα σε ένα έργο προσχεδιασμένο από την μοίρα. Η ηθοποιός υποκριτικά και κινησιολογικά ανταποκρίνεται μοναδικά στις απαιτήσεις του ρόλου της. Ακριβής κάθε στιγμή, συμπληρώνει εύστοχα το σκηνικό κουαρτέτο με την λεπτεπίλεπτη φύση της που κρύβει τη φωτιά της νιότης, τον πόνο και την αδυναμία να απαλλαγεί από ότι είναι προκαθορισμένο.

    Το σκηνικό, παρότι λιτό, είναι αποτελεσματικό ως προς την αλλαγή του θεατρικού σύμπαντος και της σχέσης του με το αθηναϊκό κοινό. Στα ίδια πλαίσια, ο φωτισμός παίζει καθοριστικό ρόλο στο ρυθμό και στην δραματουργική προσέγγιση τεκμηριώνοντας την πολυδιάσταση της σκηνοθεσίας κυρίως ως προς την αποκάλυψη των συναισθημάτων και των χαρακτήρων των προσώπων.