Μετάφραση: Νικορέστης Χανιωτάκης
Σκηνοθέτης: Νικορέστης Χανιωτάκης
Σκηνογραφία: Αρετή Μουστάκα
Κοστούμια: Χριστίνα Πανοπούλου
Φωτισμοί: Χριστίνα Θανάσουλα
Μουσική σύνθεση: Γιάννης Μαθές
Κίνηση: Αντιγόνη Γύρα
Ερμηνεύουν:
Διανομή: Δικαστής Ντάνφορθ: Νικήτας Τσακίρογλου
Τζον Πρόκτορ: Άκης Σακελλαρίου
Ελισάβετ Πρόκτορ: Ρένια Λουιζίδου
Άμπιγκεϊλ Γουίλλιαμς: Ιωάννα Παππά
Σαμουήλ Πάρις: Γιάννης Καλατζόπουλος
Ρεβέκκα Κόρει: Μελίνα Βαμβακά
Τζον Χέηλ: Γεράσιμος Σκαφίδας
Τόμας Πάτναμ: Θωμάς Γκαγκάς
Άννα Πάτναμ: Κατερίνα Νικολοπούλου
Μαίρη Γουόρεν: Ισιδώρα Δωροπούλου
Μπέτυ Πάρις: Μαρία Μοσχούρη
Μέρση Λιούις: Αντουανέτα Παπαδοπούλου
Τιτούμπα: Δανάη Ομορεγκιέ Νεάνθ
Περιγραφή
Η καλλιτεχνική εταιρεία Μυθωδία, σε συνεργασία με τα Αθηναϊκά Θέατρα και την People Entertainment Group παρουσιάζουν από τον Οκτώβρη του 2021 την πολυσυζητημένη παράσταση «Οι Μάγισσες του Σάλεμ» (The Crucible) του Άρθουρ Μίλερ σε σκηνοθεσία Νικορέστη Χανιωτάκη.
Περισσότερα
«Ένα έργο για την ατομική συνείδηση και την κοινωνική τυραννία που βιώνει κάθε πολιτισμός και κάθε γενιά» NewYorkTimes
Τα έργα του Αμερικανού συγγραφέα («Ο θάνατος του Εμποράκου», «Ήταν όλοι τους παιδιά μου», «Ψηλά απ’ την Γέφυρα», «Το τίμημα» κ.α.) έχουν σημειώσει τεράστια παγκόσμια επιτυχία, ανά περιόδους, τόσο στο θέατρο, όσο και στον κινηματογράφο. «Οι Μάγισσες του Σάλεμ» βασίζονται σε πραγματικά γεγονότα που συνέβησαν στην Μασαχουσέτη το 1692 και παρουσιάστηκαν στην μεγάλη οθόνη με πρωταγωνιστές τον Ντάνιελ Ντέι Λιούις και την ΓουινόναΡάιντερ.
Λίγα λόγια για το έργο:
«Η Δοκιμασία» ή «Οι Μάγισσες του Σάλεμ» αποτελούν μια διαχρονική καταγγελία των δεισιδαιμονιών, των προκαταλήψεων και του φανατισμού. Ο Μίλερ μέσα από το έργο του κατακρίνει την καταπάτηση πολιτικών ελευθεριών και εισάγει τον όρο «κυνήγι μαγισσών» στον 20ο αιώνα. Ο ίδιος εξηγεί: «Όταν η ατμόσφαιρα είναι ηλεκτρισμένη ο φόβος παίρνει υπόσταση. Οι άνθρωποι του Σάλεμ έβλεπαν τον εαυτό τους σαν κάτοχο μιας ανώτερης αλήθειας. Αν το φως αυτής της αλήθειας έσβηνε, πίστευαν πως θα ερχόταν η συντέλεια του κόσμου. Όταν έχετε έναν ιδεολογικό κόσμο που θεωρεί τον εαυτό του τόσο αγνό, είναι φυσικό να τείνετε προς τα άκρα».
Ο Μίλερ ανέβασε το 1953 στο Μπρόντγουεϊ το έργο «The Crucible», κερδίζοντας βραβείο Tony. Στόχο είχε να καταγγείλει την αντικομμουνιστική υστερία που επικράτησε στις ΗΠΑ την εποχή του μακαρθισμού και οδήγησε στην φυσική και ηθική εξόντωση απλών πολιτών, ιδεολόγων και εκπροσώπων του πνευματικού κόσμου.
Το κείμενο αναφέρεται σε μια πραγματική ιστορία: στην δίκη των μαγισσών που έγινε στο χωριό Σάλεμ της Μασαχουσέτης το 1692. Πρόκειται ένα περιστατικό που οδήγησε στην καταδίκη και εκτέλεση 20 κατοίκων με την κατηγορία της μαγείας.
Ο κεντρικός ήρωας Τζον Πρόκτορ, με αφορμή ένα προσωπικό σφάλμα – μια συζυγική απιστία – καθίσταται ύποπτος σ’ έναν κόσμο δογματικών.
Υπόθεση:
Το 1692 στο Σάλεμ, η Άμπιγκεϊλ, ερωτεύεται παράφορα έναν μεγαλύτερό της παντρεμένο άνδρα, τον Τζον Πρόκτορ. Εκείνος όμως την απορρίπτει και διαλέγει να μείνει στο πλάι της συζύγου του. Έτσι, εκείνη μαζί με άλλες κοπέλες του χωριού του κάνουν μάγια για να τον φέρουν πίσω. Οι κάτοικοι του Σάλεμ τις ανακαλύπτουν και οι γυναίκες κινδυνεύουν να θανατωθούν ως μάγισσες. Η Άμπιγκεϊλ κατηγορεί την σύζυγο του αγαπημένου της ως υποκινήτρια των μεταφυσικών πράξεων, με αποτέλεσμα να ξεκινήσει μία δίκη με καταστροφικές συνέπειες για όλους.
Βοηθός Σκηνογράφου: Φραντζέσκα Μπούτση,Έμιλυ Ονησιφόρου
Βοηθός ενδυματολόγου: Μαρία Φέξη
Συνεργάτις θεατρολόγος: Χριστιάννα Μαντζουράνη
Βοηθός σκηνοθέτη: Ελευθερία Μπενοβία
Οργάνωση παραγωγής: Αναστασία Γεωργοπούλου
Εκτέλεση παραγωγής: Ναταλία Μπαρούς, Φραντζέσκα Μπούτση
Φωτογραφίες: Αγγελική Κοκκοβέ
Σύμβουλος Επικοινωνίας: Σεμίνα Διγενή
Προβολή-Δημόσιες Σχέσεις: Μαρκέλλα Καζαμία
Παραγωγή: Μυθωδία
Facebook Page: https://www.facebook.com/OiMagissesTouSalem
Από τον Ιωάννη Λάζιο
Ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους θεατρικούς συγγραφείς της Αμερικής, με διεθνή επιρροή και ακτινοβολία είναι ο Άρθουρ Μίλερ. Η διαισθητική ματιά του, τού δίνει το προνόμιο της διαχρονίας. Τα έργα του, βρίσκονται στην επικαιρότητα, ίσως επειδή όπως λέει ο ίδιος: οι άνθρωποι ξεχνάμε, γι’ αυτό και επαναλαμβάνουμε τα ίδια λάθη. Λάθη που αργά ή γρήγορα, με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο καιροφυλαχτούν για να επαναληφθεί μια ιστορία καθόλα ίδια με τις Μάγισσες του Σάλεμ.
Το έργο «Οι Μάγισσες του Σάλεμ» είναι σαφές ως προς τις επιδιώξεις του και τους συμβολισμούς του. Ωστόσο, είναι δελεαστικό ένας σκηνοθέτης να απομακρυνθεί από αυτές και να μετακυλήσει το έργο από την σφαίρα του ρεαλισμού και της λογικής, σ΄ αυτό της μεταφυσικής παραφιλολογίας. Να γίνει, δηλαδή, μια ανάγνωση τέτοια, που να παρουσιάζει έστω και στο ελάχιστο την πρωταγωνίστρια ως μια κοπέλα με μεταφυσικές δυνάμεις ή έστω με την πεποίθηση ότι διαθέτει τέτοιες.
Στο έργο, ο Άρθουρ Μίλερ δανείζεται την ιστορία των δικών των μαγισσών του Σάλεμ, ως όχημα για να εξετάσει πόσο λίγα χρειάζονται για να στρέψεις άνθρωπο κατά ανθρώπου. Ερωτευμένη με πάθος, η νεαρή Άμπιγκελ Γουίλιαμς, με τον Τζον Πρόκτορ, διαδίδει κουτσομπολιά για την σύζυγό του Ελίζαμπεθ. Αυτό, όμως, που ακολουθεί είναι η αποκαλυπτική αφήγηση της πυρκαγιάς, που ξεκίνησε από την σπίθα του πόθου και της ζήλειας και κατέληξε να κάψει συθέμελα μια ολόκληρη κοινωνία, αφήνοντας μονάχα ερείπια και πολλούς αθώους ανθρώπους νεκρούς. Στη δεκαετία του 1950, ο Μίλερ συλλογιζόταν τον Μακαρθισμό και το «κυνήγι μαγισσών» για ύποπτους κομμουνιστές. Σήμερα, άραγε, υπάρχουν τέτοιες στοχοποιήσεις, όπου η κατηγορία υπερβαίνει την απόδειξη και έτσι αρκεί ως αποδεικτικό ενοχής;
Έτσι, η σκηνοθετική προσέγγιση μπορεί να είναι τέτοια, που να δίνει έμφαση στην εσωτερικότητα της ερμηνείας και την ατμόσφαιρα, ή κάποια άλλη περισσότερο διαισθητική και αποκαλυπτική. Η σκηνοθεσία του Νικορέστη Χανιωτάκη, κινείται περισσότερο προς την κατεύθυνση της ατμόσφαιρας και της επιβλητικής συνυποδήλωσης των συμβολισμών. Αυτό είναι καταφανές από το μαύρο χρώμα που κυριαρχεί στα όμορφα κοστούμια της Χριστίνας Πανοπούλου και στο εντυπωσιακό σκηνικό, με μεσαιωνικές αναφορές, της Αρετής Μουστάκα, αλλά και από την πρωτότυπη μουσική του Γιάννη Μαθέ και οπωσδήποτε από τους ατμοσφαιρικούς φωτισμούς της Χριστίνας Θανάσουλα.
Το γεγονός ότι επιλέχτηκε η ατμόσφαιρα, ζημίωσε μάλλον την εσωτερικότητα των ερμηνειών και αποστέρησε από τον σκηνοθέτη τη δυναμική της πείρας που διαθέτουν οι ήρεμες και εξαιρετικά σημαντικές παρουσίες του Νικήτα Τσακίρογλου και της Μελίνας Βαμβακά. Ο πρώτος με την υπέροχη φωνή του και την συνειδητή επιπολαιότητα που προσδίδει στον ρόλο του δικαστή, γίνεται σημείο αναφοράς, αρχής, μέσης και τέλους. Η δεύτερη με την γαλήνια ηρεμία της, προσωποποιεί την έννοια την ενάρετης ηλικιωμένης γυναίκας. Ακολούθως, ο Άκης Σακελλαρίου, με τη χιουμοριστική και αυτοκριτική του ένταση, αλλά και η Ρένια Λουιζίδου, η οποία έχασε πολλές ευκαιρίες για εκρηκτική απελευθέρωση του συναισθήματος, αντιμετωπίζοντας τον ρόλο με εγκράτεια. Αποκορύφωμα της σκηνοθετικής επιλογής ήταν η κινησιολογική προσέγγιση του ρόλου από την Ιωάννα Παππά.
Τέλος, ερμηνευτικά, ο Γιάννης Καλατζόπουλος, αν και επαρκώς γλοιώδης βάσει των επιταγών του κειμένου, δεν επέδειξε την ανάλογη πατρική συναισθηματικότητα. Όπως και ο Γεράσιμος Σκαφίδας, δεν έδινε ξεκάθαρο στίγμα του ρόλου. Επίσης, ο Θωμάς Γκανάς και η Κατερίνα Νικολοπούλου δεν ταίριαξαν επί σκηνής σαν ζευγάρι, με την δεύτερη να αντιμετωπίζει δυσκολίες στην προσέγγιση της απώλειας. Ενδιαφέροντα δείγματα γραφής έδωσαν οι «μάγισσες»: Ισιδώρα Δωροπούλου, Μαρία Μοσχούρη, Αντουανέτα Παπαδοπούλου, Δανάη Ομορεγκιέ Νεάνθη.
Κοντολογίς, η παράσταση είναι ένα εντυπωσιακό και επιβλητικό θέαμα, που παρόλες τις δυσκολίες στην διεισδυτικότητα και την εσωτερική απόδοση των ρόλων, με εξαίρεση ίσως τους πρεσβύτερους και τον Άκη Σακελλαρίου, παραμένει ένα θέαμα αξιοπρόσεκτο, τόσο για τον κάματο που εσωκλείει, όσο και για την επιτυχή θεμελιώδη επιδίωξη να γίνει σαφής ο λόγος του συγγραφέα και ακόμα περισσότερο η αλήθεια που αυτός μεταφέρει μέσω του κειμένου του, μια αλήθεια δυστυχώς επίκαιρη.
Εξαιρετική σκηνοθεσία και ερμηνείες.
Το κυνήγι των μαγισσών του Μεσαίωνα, είναι σαν παλιομοδίτικο θρίλερ που δεν έχει να δώσει πολλά στον θεατή, παρά μόνο θέαμα!
Η υπόθεση είναι αληθινή ιστορία . Οι συνθήκες διαβίωσης και οι κοινωνικές αξίες της εποχής εκείνης διαμόρφωσαν χαρακτήρες και ανάγκες που τις συναντάμε σε παλιές ταινίες θρίλερ.
Τα στοιχεία προδοσίας, εκδίκησης, κακίας, ζήλειας, κλπ δεν είναι αρκετά για να κεντρίσουν το ενδιαφέρον του σύγχρονου ανρώπου.