Την Παρασκευή 24 Ιουλίου έλαβε χώρα στο Υπουργείο Πολιτισμού η συνάντηση του νέου Προεδρείου του ΣΕΗ με την Υπουργό Πολιτισμού στην οποία συμμετείχαν ο Πρόεδρος Σπύρος Μπιμπίλας, ο Γενικός Γραμματέας Άρης Λάσκος, η Γραμματέας Θεάτρου Μάνια Παπαδημητρίου και η Ταμίας Τέτα Κωνσταντά. Στη συνέχεια το σωματείο εξέδωσε την παρακάτω ανακοίνωση:
"Στο πλαίσιο της συνάντησης, τα μέλη του ΣΕΗ εξέφρασαν την αγωνία τους για το μέλλον του κλάδου και περιέγραψαν εκ νέου το κρίσιμο σημείο στο οποίο αυτός βρίσκεται. Από μεριάς του Υπουργείου τέθηκε το ζήτημα της μη αρμοδιότητάς του για όλα τα θέματα (ενώ συναρμόδια είναι – ανάλογα - τα Υπουργεία Εργασίας, Οικονομίας, Παιδείας) και των προβλημάτων που έχουν διαμορφωθεί δεκαετίες τώρα, ενώ επισημάνθηκε ότι η διαμορφωθείσα κατάσταση με τόσες εταιρείες, παραστάσεις, θεατρικές αίθουσες είναι μη βιώσιμη.
Από μεριάς μας, εξηγήθηκε για μια ακόμη φορά, πως ειδικά από την κατάρρευση των συλλογικών συμβάσεων και έπειτα, οι εργασιακές συνθήκες των ηθοποιών εκτραχύνθηκαν και η «ελεύθερη» αγορά είναι που επέβαλε τελικά όλες αυτές τις παθογένειες. Η πανδημία ήταν απλώς ο καταλύτης που γνωστοποίησε σε όλη την κοινωνία αυτές τις δυσμενείς συνθήκες.
Η συνάντηση κράτησε περισσότερο από μία ώρα και συζητήθηκαν τα παρακάτω θέματα:
1. Συλλογικές συμβάσεις: Ζητήθηκε συγκεκριμένη απάντηση στο γιατί κατά την επίσκεψή της σε πρόβα παραγωγής του Εθνικού, η Υπουργός υποστήριξε ότι τα μνημόνια δεν επιτρέπουν τέτοιου είδους συμβάσεις και ως εκ τούτου δεν θεωρούνται ενδεδειγμένη λύση. Μετά από εκτενή συζήτηση, η Υπουργός παραδέχτηκε ότι το ζήτημα αυτό δεν το κατέχει. Υποσχέθηκε ότι, όταν μιλήσουμε με το Υπουργείο Εργασίας, θα μας στηρίξει ηθικά, αφού δεν μπορεί θεσμικά ως Υπουργείο Πολιτισμού. Επ’ αυτού, επισημάνθηκε από μεριάς μας, ότι και το Υπουργείο Πολιτισμού μπορεί να βελτιώσει άμεσα τις εργασιακές συνθήκες, και συγκεκριμένα μέσω των ποσών των επιχορηγήσεων (βλ. παρακάτω)
2. Αποζημίωση ειδικού σκοπού (800 € σε ηθοποιούς): Σύμφωνα με την Υπουργό, για τις νέες κατηγορίες Κ και Λ, το ΕΡΓΑΝΗ έχει υπολογίσει περίπου 24000 δικαιούχους και μέχρι τώρα έχουν αιτηθεί μόνο 2000 καλλιτέχνες. Σύμφωνα με την Υπουργό, κριτήριο για την ένταξη στην κατηγορία αυτή είναι τα 2024 ευρώ εισόδημα από καλλιτεχνική δραστηριότητα (ως κατώτατο όριο). Εξηγήσαμε ότι το σύστημα παρουσιάζει εκτεταμένα προβλήματα, ειδικά στην κατηγορία Λ (όπως ενημερωνόμαστε διαρκώς, ακόμα και από καλλιτέχνες άλλων ειδικοτήτων) και ότι πάρα πολλοί συνάδελφοι που θεωρητικά εμπίπτουν, απορρίπτονται.
Συμφωνήθηκε να γίνει άμεση συνάντηση του ΣΕΗ με το Υπουργείο Εργασίας για επίλυση αυτών των προβλημάτων, ενώ η Υπουργός ενημέρωσε πως το σύστημα παραμένει κατά παράταση ανοικτό έως και τις 31/7/2020. Στην επισήμανσή μας ότι και πάλι το χρονικό περιθώριο είναι μικρό, ανέλαβε να δώσει εκ νέου παράταση για τις αιτήσεις μέχρι 10/8/2020. Επισημάναμε, τέλος, την επιτακτική ανάγκη για παράλληλη δέσμευση του Υπουργείου για τη στήριξη των καλλιτεχνών στην ενδεχόμενη συνέχιση της δυσμενούς συνθήκης που βιώνουμε.
3. Επιχορηγήσεις – Εργασιακές συνθήκες στο ελεύθερο θέατρο:
α) Υπήρξε δέσμευση ότι όποιος φορέας επιχορηγείται, θα αναλαμβάνει την υποχρέωση να παρέχει μισθό και ασφάλιση στους ηθοποιούς για μίνιμουμ διάστημα προβών. Το χρόνιο πρόβλημα της απλήρωτης και αδήλωτης πρόβας θα λήξει και η πρόβα θα αναγνωριστεί ως εργασία.
β) Αναφέρθηκε από το Υπουργείο, ότι μέσω της πρόσκλησης ενδιαφέροντος για ιδιώτες παραγωγούς (επιχορηγήσεις 12 και 16 χιλιάδων ευρώ), απαιτήθηκε για πρώτη φορά η κατάθεση συμβάσεων εργασίας και συμφωνητικών εργαζόμενων – εργοδοτών για την έγκριση ποσού. Επισημάναμε πως τα ποσά αυτά, μαζί με το κόστος κινηματογράφησης και τα μειωμένα αναμενόμενα έσοδα, σημαίνουν πενιχρούς μισθούς και πως σε κάθε περίπτωση, η θεατρική πραγματικότητα στην Ελλάδα αποτελείται επί το πλείστον από μικρούς παραγωγούς και θιάσους, που δεν εμπίπτουν σε αυτήν την κατηγορία, ούτε έχουν ίδια κεφάλαια για να συμπληρώσουν την όποια επιδότηση.
γ) Υπήρξε επίσης δέσμευση ότι για την επόμενη χρονιά θα γίνει προσπάθεια να διατηρηθεί το ύψος των επιχορηγήσεων στο φετινό (2 εκατομμύρια ευρώ) ή τουλάχιστον να αυξηθεί από το 1 εκατομμύριο που δίνεται συνήθως. Επισημάναμε ότι το σύστημα των επιχορηγήσεων θέλει επανεξέταση και αναμόρφωση, καθώς η λογική «λίγα σε πολλούς» δεν αποδίδει, όχι μόνο σε εργατικό επίπεδο, αλλά και σε καλλιτεχνικό. Ζητήσαμε να απαιτείται η εξασφάλιση υγιών εργασιακών σχέσεων σε κάθε επιχορηγούμενο σχήμα.
4. ΑΚΡΟΠΟΛ: Αναφέρθηκαν οι ενστάσεις μας για τον ψηφισμένο - πλέον - νόμο. Η Υπουργός, αφού υποστήριξε εκ νέου την ανάγκη δημιουργίας του νέου φορέα, ξεκαθάρισε ότι το Ν.Π.Ι.Δ. Ακροπόλ σε καμία περίπτωση δεν θα υποκαταστήσει το ΥΠΠΟ σε κάποια αρμοδιότητά του. Ανέφερε πως έχει καθαρά διακριτό ρόλο και θα εξασφαλίζει χρηματοδοτήσεις – υποτροφίες κ.λ.π. κυρίως από Ευρωπαϊκά Προγράμματα, εντελώς ανεξάρτητα από τις δράσεις και τις υποχρεώσεις του ΥΠΠΟΑ σχετικά με τον Σύγχρονο Πολιτισμό. Στο ερώτημα γιατί δεν κληθήκαμε στην Βουλή κατά την διαβούλευση, μας απάντησε ότι αυτό ήταν αρμοδιότητα της Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων και των αρμόδιων βουλευτών.
5. Έναρξη λειτουργίας χειμερινών θεάτρων και υγειονομικό πρωτόκολλο: Επισημάναμε εκ νέου πως η προετοιμασία των καλλιτεχνικών παραγωγών απαιτεί δίμηνη τουλάχιστον προετοιμασία και πως η καθυστέρηση δυσχεραίνει ανυπέρβλητα τον όποιον προγραμματισμό. Από το Υπουργείο μας ενημέρωσαν πως, δυστυχώς, δεν μπορούν να ανακοινώσουν ακόμη τίποτα επ’ αυτού – ούτε για την επιτρεπόμενη πληρότητα -, καθώς όλα εξαρτώνται από το Υπουργείο Υγείας, τις υγειονομικές επιτροπές και την πορεία της πανδημίας.
6. Ισοτίμηση καλλιτεχνικών πτυχίων: Παρουσιάστηκε στο Υπουργείο εκ νέου το ζήτημα της προσφυγής εναντίον της ΚΥΑ στο ΣτΕ και επαγωγικά μιλήσαμε για το ζήτημα της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Από το Υπουργείο δήλωσαν πως ήδη γνωρίζουν και αναγνωρίζουν το μακροχρόνιο πρόβλημα. Ευθαρσώς δηλώθηκε ότι κάθε προσπάθεια του παρελθόντος να γίνει ανωτατοποίηση των καλλιτεχνικών σπουδών, έβρισκε τη σθεναρή αντίδραση των Πανεπιστημιακών και εκεί ο εκάστοτε υπουργός Παιδείας έκανε πίσω. Ωστόσο, εισακούστηκε με ενδιαφέρον η πρόταση του Γεν. Γραμματέα να δημιουργηθεί Πανεπιστημιακή βαθμίδα παραστατικών τεχνών «κατ’ εξαίρεση» στο πρότυπο της Α.Σ.Κ.Τ. με εισαγωγικές εξετάσεις εκτός πανελληνίων. Επίσης μας ενημέρωσαν ότι, μετά από απευθείας επικοινωνία με την Υπουργό Παιδείας, συστήνεται ήδη επιτροπή από τα δύο υπουργεία (Πολιτισμού και Παιδείας) με σκοπό να βρεθεί συνολική και οριστική λύση για το χρόνιο πρόβλημα της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης, στην οποία ζητήσαμε και συμφωνήθηκε να συμμετέχουμε.
7. ΔΗΠΕΘΕ: Θέσαμε το κρίσιμο θέμα της υποκατάστασης των επαγγελματικών θεατρικών παραγωγών από ερασιτεχνικές (συνήθως από πολιτιστικούς συλλόγους), φαινόμενο που τα τελευταία χρόνια έχει χαρακτηριστικά αθέμιτου ανταγωνισμού. Από το Υπουργείο, λόγω δήλωσης μη αρμοδιότητας εμπλοκής του Υπουργείου και τους όρους της ελεύθερης αγοράς και έπειτα από επιμονή στο ζήτημα, έγινε ευθεία παραπομπή στους καλλιτεχνικούς διευθυντές, όπως και με δήμους – περιφέρειες για επίλυση των σχετικών θεμάτων.
8. Συζητήθηκε επίσης η δυνατότητα παράτασης της επιχορήγησης του ΥΠΠΟ προς το ΣΕΗ για την επαναφορά της πολιτιστικής δράσης για την Ημέρα του Ηθοποιού λόγω πανδημίας, καθώς και έκτακτη επιδότηση για την έκδοση του ετήσιου ημερολογίου του ΤΑΣΕΗ.
Στο κλείσιμο της πρώτης συνάντησης, από το Υπουργείο σημειώθηκε πως θα ακολουθήσουν επόμενες συναντήσεις με την Διοίκηση του Σωματείου, ενώ ζητήθηκε να γίνει (εκ νέου) αποστολή όλων των αιτημάτων – ζητημάτων του κλάδου και των προτάσεών μας, προκειμένου να κατηγοριοποιηθούν από τον ΓΓ Σύγχρονου Πολιτισμού και σταδιακά, με ομάδες εργασίας, να αρχίσουν να επεξεργάζονται".
