Συνέντευξη με τον Παναγιώτη Κακατσίδη και την Αλεξία Αδαμαντίδου για την παράσταση «Το κροκοδειλένιο Άρλεκιν»

Επιμέλεια συνέντευξης: Ναντίν Αθανασίου
Photo credits: Βαγγέλης Ευαγγελίου

Τι είναι αυτό που σε έκανε να επιλέξεις το συγκεκριμένο μονόλογο από το έργο “Bed Time Stories” του Γιώργου Ηλιόπουλου για να το ανεβάσεις σήμερα;
Παναγιώτης Κακατσίδης: Είχα δώσει και πέρυσι πάλι συνέντευξη και αισθάνομαι τώρα ότι όποιος θα διαβάσει τη συνέντευξη μου αυτή, θα πρέπει να ανατρέξει και στην περσινή μου. Νιώθω ότι βρίσκομαι στο ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ ΤΩΡΑ!!!! Οφείλω να είμαι ειλικρινής! Η επιλογή μου για αυτό το έργο BED TIME STORIES του κύριου Γιώργου Ηλιόπουλου, είναι εντελώς τυχαία! Φέτος η θεατρική ομάδα “Η ΠΕΤΑΛΟΥΔΑ ΣΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΘΡΑΝΙΟ” η οποία παρεμπίπτοντος κλείνει 12 χρόνια στο θεατρικό γίγνεσθαι θα συνεργάζεται από φέτος με την θεατρική ομάδα Α.ΝΕ.ΔΗ.Α. του ηθοποιού και σκηνοθέτη Δημήτρη Τσαμάκου. Κατόπιν σημαντικής αναζήτησης (Γύρω στα 30 έργα διαβάσαμε, πριν επιλέξουμε), εγώ ήθελα τα μονόπρακτα του Σάμιουελ Μπέκετ ή το «Μετατόπιση στο ερυθρό» του Γιάννη Μαυριτσάκη, όμως επείσθη από τον Δημήτρη Τσαμάκο, ο οποίος διευθύνει την παραγωγή μαζί με μένα, να ανεβάσουμε το Bed time stories. Θυσίασα δηλαδή τις προσωπικές μου επιλογές για χάρη του συνόλου! Αξίζει να αναφερθεί ότι το εν λόγω έργο έχει πολλούς μονολόγους. Σύνολο είκοσι δύο. Εμείς επιλέξαμε δύο μονολόγους και προσπαθήσαμε να αναδείξουμε περισσότερο την σουρεαλιστική-κωμική πλευρά τους, μαζί με μια μεγέθυνση και περισσότερο «φόκους» στο προσωπικό πρόβλημα των ηρώων. Κατά κάποιο τρόπο το σκηνοθέτησα ως ένα γλυκόπικρο, κωμικό Άρλεκιν. Η δομή του είναι αφηγηματική. Eχει μειονέκτημα ότι συχνά το έργο χρησιμοποιεί κλισέ λέξεις και εκφράσεις, οπότε, αναγκάστηκα να αφαιρέσω αρκετές επαναλήψεις, έτσι ώστε το κείμενο να αποκτήσει περισσότερη θεατρικότητα και να μην επαναλαμβάνεται συνεχώς. Κατά τη διάρκεια της εργασίας μου πάνω σε αυτό το έργο, παρατήρησα ότι έπρεπε να τονιστούν τα κωμικά στοιχεία του θεατρικού αυτού έργου. Έτσι αυτά τα ΚΛΙΣΕ, ήταν τα ΚΛΕΙΔΙΑ για να οδηγηθούμε στη μαύρη κωμωδία. Οπότε μου ήρθαν διάφορες ιδέες! Να ανακατέψω την κλασσική μουσική, αφού στο έργο ακούγεται Μπετόβεν και Μότσαρτ και την Progressive house, μαζί με την τεχνική της αποδόμησης που διέπει τις σκηνοθετικές μου δουλειές. Το σκηνικό είναι πρόβας-παράστασης, που εκφράζει ΠΑΝΤΑ την εξελικτική διαδικασία των παραστάσεων μου. Το θέατρο κατά εμέ είναι ΕΡΕΥΝΑ. Τα ενδυματολογικά είναι συμβολικά. Σουρεαλισμός. Μεταμοντερνισμός . Μαύρη κωμωδία ανακατεμένη με την ωμή πραγματικότητα του έργου. Το στοιχείο του ΚΛΟΟΥΝ κάθε φορά παραμονεύει στα όνειρα μου! Και γίνεται πάλι ΘΕΑΤΡΙΚΟΣ ΕΦΙΑΛΤΗΣ!! Τον τελευταίο καιρό παρουσιάζω τον ποιητή-Κλόουν κάθε φορά! Σε κάποια σκηνή ο δικός μου Κλόουν! Όχι φλωριές. Όχι Φλωρο-κλόουν! Τρελός-κακός αδυσώπητος Κλόουν! Κλόουν που έχουν κάτι να πουν! Αλλά και καλός Κλόουν-Ρομαντικός! Οι Κλόουν είναι ΤΕΧΝΗ!

Το έργο όμως αυτό έχει και πλεονεκτήματα! Ένα από αυτά είναι ότι ταξιδεύει, με τις πολλές περιγραφές, τον θεατή και τον ηθοποιό που ταυτίζεται με τις ρεαλιστικές, αλλά ακραίες καταστάσεις. Σε κάνει να βλέπεις συνεχώς ΕΙΚΟΝΕΣ. Όπως επίσης ότι ναι μεν γράφτηκε το 1999, αλλά 19 χρόνια μετά μοιάζει ΠΡΟΦΗΤΙΚΟ. Ο Ηλιόπουλος ΔΕΝ ΔΙΣΤΑΖΕΙ ΝΑ ΒΑΛΕΙ ΤΟ ΜΑΧΑΙΡΙ ΣΤΟ ΚΟΚΚΑΛΟ και τα καταφέρνει μέχρι το μεδούλι του κόκκαλου. Πικρό έργο. Κωμικοτραγικό. Απαισιόδοξο. Καμιά ευτυχία. Όλα μαύρα στον κόσμο αυτών των ηρώων. Αληθινό έργο. Και κυρίως η γλώσσα που χρησιμοποιεί. Δεν χαϊδεύει ο συγγραφέας. Χρησιμοποιεί τη γλώσσα του δρόμου. Έχουμε βαρεθεί τους καλλωπισμούς στο ελληνικό θέατρο. Μια μερίδα Νεοελλήνων και ειδικά μετά την οικονομική κρίση, πέταξε την μάσκα της και έδειξε το αληθινό πρόσωπο της. Εκμετάλλευση του συνανθρώπου, πορνεία είτε έμμεση η άμεση, αριβισμός, δίψα για χρήμα, οικονομικό αδιέξοδο και άλλα.

Θα μπορούσες να κάνεις κάτι αντίστοιχο με τον χαρακτήρα του έργου για να καταξιωθείς στο θεατρικό χώρο;
Παναγιώτης Κακατσίδης: Όχι! Δεν είναι ότι δεν μπορώ! Αλλά δεν θέλω να το κάνω! Στο παρελθόν, δοκιμάστηκα και εγώ, στο να πουλήσω τις ιδέες και τα ιδανικά μου, για χάρη του συστήματος. Δεν το έκανα! Δεν έγινα αριβίστας. Αποτέλεσμα: Nα με λένε τρελό καλλιτέχνη! Ιδιόρρυθμο και περίεργο. Ο δρόμος της ηθικής είναι μοναχικός. Πολλές φορές γυρίζω μόνος μου μετά την πρόβα η την παράσταση και ζω έναν εφιάλτη. Ο εφιάλτης αυτός λέγεται Η ΜΟΝΑΞΙΑ ΤΟΥ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ. Ούτε στον χειρότερο εχθρό μου δεν το εύχομαι αυτό.

Πιστεύεις ότι η γυναίκα στην εποχή μας αναγκάζεται να «γίνει» άνδρας για να επιβιώσει ή μήπως είναι μια ηθελημένη επιλογή;
Παναγιώτης Κακατσίδης: Είναι μια ηθελημένη επιλογή. Η νεοελληνική μας κοινωνία είναι μητριαρχική. Παλιά έκαναν κουμάντο οι γυναίκες στα σπίτια τους, στην οικογένεια τους. Ήταν καταπιεσμένες, αλλά αυτές ήταν οι αρχηγοί του σπιτιού. Μια σημαντική μερίδα των γυναικών της δεκαετίας 1960-70-80 κακοποιήθηκε με ξυλοδαρμούς, λεκτική βία ή με απιστία των αντρών, από την προηγούμενη γενιά των αντρών που επί το πλείστον τις κακομεταχειρίζονταν. Τώρα οι απόγονοι αυτών των μητέρων-γυναικών-θύματα είναι οι γυναίκες στην Ελλάδα του 21ου αιώνα. Και ειδικά στην Αθήνα, που ζούμε. Σε μια σκληρή, ανοργάνωτη, μεγαλούπολη του «κώλου». Σε μια χώρα όπως η Ελλάδα που καταπατά τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η υποκρισία του Χριστιανισμού, το ψεύδος του κομμουνισμού, η αισχρότητα του καπιταλισμού, τα μορφώματα του φασισμού, η καταπάτηση των εργασιακών σχέσεων και ο ΕΝΤΟΝΟΣ ΩΧΑΔΕΡΦΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΑ ΑΝΤΡΑ, οδηγούν την γυναίκα να πάρει τα ηνία. Όμως εκεί παρασέρνεται η γυναίκα. Αντικαθιστά τον άντρα αντί να τον εκπαιδεύσει ως ον που έχει μητρικό ένστικτο. Ένστικτο ανώτερο του ανδρός. Αντί να τον αγαπήσει, εκμαυλίζεται η ίδια και αφού ευνουχίσει τον άντρα, η ίδια γίνεται ηθοποιός στη ζωή της. Παίζει διάφορους ρόλους. Πότε γίνεται επιβήτορας, πότε μητέρα του συζύγου, πόρνη, γιατρός, ψυχολόγος, διευθυντής, έμπορος, τεχνοκράτισσα κ.τ.λ.

Η γυναίκα στην νεοελληνική κοινωνία αλλάζει συνεχώς ρόλους. Οικειοποιείται όλους τους ανδρικούς ρόλους. Ο άντρας κοιμάται όρθιος. Φυσικά μιλώ για τις περισσότερες περιπτώσεις. Υπάρχουν και εξαιρέσεις.

Αλεξία Αδαμαντίδου: Πρέπει να παραδεχτούμε ότι ζούμε σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία. Το μοντέλο της γυναίκας ανά τους αιώνες πάντα εξελίσσεται κ μεταλλάσσεται ανάλογα με τις κοινωνικές ανάγκες του συνόλου. Όσον αφορά στον επαγγελματικό τομέα, η γυναίκα ο,τι και να κάνει δεν πρέπει να χάνει την θηλυκότητα της.

Έχεις αρκετά χρόνια παρουσίας στο ελληνικό θέατρο. Τι πιστεύεις ότι έχεις καταφέρει;
Παναγιώτης Κακατσίδης: Έχω δεκαεπτάμιση χρόνια παρουσίας στο ελληνικό θέατρο. Αυτό που έχω καταφέρει είναι ΜΙΑ ΤΡΥΠΑ ΣΤΟ ΝΕΡΟ! Δεν έχω παίξει ρόλους, που θα ήθελα στο νεοελληνικό θέατρο. Μόνο έναν ρόλο που ήθελα από μικρός, κατάφερα να αξιωθώ να ερμηνεύσω. Τον δάσκαλο στο ΜΑΘΗΜΑ του Ιονέσκο. Δεν έπαιξα Άμλετ, Σιρανό Ντε Μπερζεράκ, Προμηθέα, Οιδίποδα, κωμωδίες του Νήλ Σάϊμον, Μπέκετ. Κανένας σκηνοθέτης δεν κατάλαβε επίσης ότι έχω κωμική φλέβα. Δεκαεπτάμιση χρόνια και ΚΑΝΕΝΑΣ δεν μου πρότεινε να παίξω κωμωδία!!!! Εγώ που είμαι φύσει ΚΩΜΙΚΟΣ!!!!

Όλες οι προτάσεις ήταν σε θεατρικά δράματα! Στη σχολή μου, τη δραματική σχολή του ΕΜΠΡΟΣ, τέσσερα χρόνια, ΠΟΤΕ δεν μου έδωσαν κωμωδία. Μόνο μια κωμική σκηνή. Με εγκλώβισαν. Έτσι, αναγκάστηκα να γίνω συγγραφέας και να κάνω σκηνοθεσίες και παραγωγές δικές μου. Αναγκάστηκα να κάνω δικές μου θεατρικές δουλειές. Δε με παίζανε μπάλα τα μεγάλα σχήματα. Και το λέω γιατί έχω συνεργαστεί με μεγάλες παραγωγές.

Σπανίως δίνουν ευκαιρίες σε ηθοποιούς που δεν ανήκουν στη κλίκα τους! Και όταν έχεις αυτή την ευκαιρία, όπου την είχα εγώ στα παρελθόν, προσπαθούν να σε χαλάσουν! Να σε αλλοιώσουν καλλιτεχνικά. Να σε κάνουν όμοιο τους! Να σε κάνουν ΖΟΜΠΙ! Να παίζεις σαν αυτούς. Αλλά να τα λες «γρήγορα». Φυσικά μιλώ για τις περισσότερες περιπτώσεις. Υπάρχουν και εξαιρέσεις.

Οπότε, πήρα την κατάσταση στα χέρια μου! Αυτονομήθηκα! Αλλά έφτυσα αίμα! Το πλήρωσα ακριβά! Συνεχίζω να μάχομαι όμως! Παρόλ’ αυτά επαναλαμβάνω, έχω συνεργαστεί με γνωστά εμπορικά σχήματα. Με κρατικούς φορείς. Έχω γράψει οκτώ θεατρικά έργα και έχω σκηνοθετήσει δεκαπέντε. Και καμιά 25αρια φορές έχω παίξει στο επαγγελματικό θέατρο. Οι παραγωγές στο χώρο των μικρομεσαίων θεατρικών παραγωγών είναι πολλές! Έχω δαπανήσει –επενδύσει κοντά στα 75000-80000 ευρώ στο νεοελληνικό θέατρο! Ποσό ΜΑΜΟΥΘ για έναν μικρομεσαίο παραγωγό. Έχω μεγάλη εμπειρία στις μικρομεσαίες παραγωγές! Σου γράφω βιβλία με τρομερές εμπειρίες! Best seller θα γίνουν!

Και η ΘΕΙΑ ΔΙΚΗ; Το ευχαριστώ για την αρωγή μου στο νεοελληνικό θέατρο; Να μην μου δώσουν ούτε καν 3000 ευρώ επιχορήγηση φέτος! Έχω σπάσει πλευρά στο θέατρο. Έχω νοσηλευτεί στο νοσοκομείο από υπερκόπωση. Έχω κάνει ράμματα στο κεφάλι. Το θέατρο το αγαπώ! Είμαι ερωτευμένος. Οι περισσότεροι δεν το αγαπούν. Όλα είναι μάταια στο νεοελληνικό θέατρο. Όποιος είναι επαναστάτης πεθαίνει. Ο κομφορμιστής και ο αριβίστας πάει μπροστά. Μπορεί να μην ξαναπαίξω στο θέατρο. Είμαι πολύ απογοητευμένος από τους Νεοέλληνες ηθοποιούς. Όχι όλοι φυσικά! Αλλά οι ηγήτορες ηθοποιοί. Τους λέω έτσι γιατί με ενοχλούν! Ο λόγος είναι η ιδιοτελής πολιτική άποψη, που εκφράζουν. Η νέα μόδα είναι ο ηθοποιός να ανήκει σε κόμμα! ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΑΙΣΧΡΟ. Και φυσικά το ίδιο ισχύει και από τους σκηνοθέτες. Η πλειάδα τους ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΚΑΝΕΝΑ ΟΡΑΜΑ. Τεχνοκρατισμός, ψευδοεπαγγελματισμός και πονηριά χαρακτηρίζει και τους Νεοέλληνες σκηνοθέτες. Όχι όλοι. Αλλά μια σημαντική μερίδα από αυτούς τους «τάχα μου» σκηνοθέτες. Αντί να διαπαιδαγωγούν το θεατρικό κοινό και να καθοδηγούν τους ηθοποιούς, έτσι ώστε να αναδείξουν τη γκάμα τους, τους συρρικνώνουν και τους ευνουχίζουν. Και όποιος ηθοποιός αντιδρά, βρίσκεται κατευθείαν άνεργος! ΘΕΑΤΡΙΚΟΣ ΦΑΣΙΣΜΟΣ. Λίγοι είναι αυτοί που αξίζουν! Οπότε ΕΓΩ ΥΠΑΡΧΩ ΑΚΟΜΑ! Αλλά με μια ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΥΠΑ ΝΕΡΟΥ ακριβώς δίπλα μου. Φοβάμαι ότι αυτή η τρύπα θα με ρουφήξει και θα χαθώ. Αγωνίζομαι όμως, για να μην με καταπιεί αυτή η τρύπα.

Όταν ερμηνεύεις το ρόλο σου πάνω στη σκηνή τα έχεις όλα υπό έλεγχο ή υπάρχει κάτι που μπορεί να σε αποσυντονίσει;
Παναγιώτης Κακατσίδης: Είμαι πολύ οργανωμένος ως ηθοποιός. Δουλεύω πολύ μόνος μου τους ρόλους. Δοκιμάζω πολλά πράγματα. Η μέθοδος μου είναι ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ-ΠΛΑΝΟ. Και πάνω σε αυτό κάνω αυτοσχεδιασμούς. Δίνω έμφαση στην ενεργεία. Στην επαφή μου τη κρυφή ή και φανερή ακόμα με το κοινό. Ταυτίζομαι Στανισλαβικά. Ή με χρήση, έντονη, της φαντασίας. Βλέπω εικόνες πάντα. Αλλά συνάμα αποστασιοποιούμαι επί σκηνής. Παρατηρώ το ρόλο και αντιδρώ. Βγαίνω έξω από αυτόν! Θέλεις να κάνουμε μαζί ένα τέτοιο πείραμα; Να ταξιδεύσουμε θεατρικά φίλε μου; Λοιπόν, μαθαίνω συνεχώς.

Και όσο περνούν τα χρόνια νιώθω ότι δεν είμαι πολύ καλός ηθοποιός. Ποιος με «γαμάει» εμένα; Ποιος είμαι τώρα για να λέω ότι είμαι οργανωμένος; Κάνω την αυτοκριτική μου. Και ας μοιάζει δήθεν! Βαριά κουβέντα η φράση «ΤΑ ΕΧΩ ΟΛΑ ΥΠΟ ΕΛΕΓΧΟ». Η Παξινού ήταν έτσι! Δε ξέρω, ντρέπομαι ρε φίλε! Τι να πω! Με αποσυντονίζουν πάντως οι κακές εργασιακές συνθήκες. Η έλλειψη θέρμανσης, η υγρασία που παίζω πολλά χρόνια σε υπόγεια θεάτρου, η σκληρότητα και αναισθησία μιας μερίδας θεατών. Τι να καταλάβουν Θεέ μου λέω αυτοί τώρα; Από σουρεαλισμό και αποδόμηση; Reality shows και ποδόσφαιρο γουστάρουν αυτοί, εγώ φαντάζω εξωγήινος. Με αποσυντονίζουν τα κινητά τηλέφωνα των θεατών! Το να στέλνουν μηνύματα εν ώρα παράστασης. Το φωτάκι στο κινητό! Αλλά να ξέρεις ο θεατής έχει ΠΑΝΤΑ ΔΙΚΙΟ. Ταπεινώστε με!!! Εγώ σας αγαπώ! Δεν αποσυντονίζομαι με τίποτα!! Πολύ σκληρά θα πουλήσω το τομάρι μου!!! Και καλά τώρα! Αστειεύομαι!

Αλεξία Αδαμαντίδου: Το θέατρο είναι ζωντανό. Κάθε παράσταση είναι μοναδική! Σίγουρα υπάρχει το κείμενο και η σκηνοθεσία. Παρ´ όλα αυτά ο ηθοποιός εύχεται να συμβεί κάτι το απρόσμενο στη σκηνή, ώστε γίνει πιο αληθινός και να δράσει στο εδώ και το τώρα.

Η Αθήνα σου αρέσει ή θα προτιμούσες να μένεις αλλού;
Παναγιώτης Κακατσίδης: Τι να μου αρέσει στην Αθήνα; Πλάκα κάνεις; Θέλω να φύγω από δω! Αλήθεια στα νοσοκομεία της πόλης μας έχεις πάει; Σε δημόσιες υπηρεσίες; Στα σχολεία μας; Πως σου φαίνονται; Δεν έχεις προσέξει πως ο ένας κοιτάζει τον άλλον; Αυτοί δεν χαιρετιούνται μεταξύ τους!!!! Δε λένε καλημέρα οι περισσότεροι!!! Ήταν έτσι η Αθήνα πριν δέκα χρόνια;

Η Αθήνα έχει γίνει η πόλη του μίσους και της ζηλοφθονίας. Αν και γέννημα θρέμμα της Αθήνας, θέλω να μετακομίσω στη Θεσσαλονίκη, αλλά εκεί επαγγελματικά τα πράγματα είναι φτωχά. Αλλά και εδώ στην Αθήνα, χωρίς λεφτά, είσαι δύστυχης! Οπότε θα προτιμούσα να ζούσα σε ΕΝΑΝ ΑΛΛΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ ΟΠΟΥ ΟΛΟΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΘΑ ΗΤΑΝΕ ΡΟΜΑΝΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΘΑ ΑΓΑΠΑΓΑΝΕ Ο ΕΝΑΣ ΤΟΝ ΑΛΛΟΝ. Πριν αρκετά χρόνια είχα μείνει για ένα χρονικό διάστημα στη Νέα Υόρκη. Λάθος μου που γύρισα πίσω. Πληρώνονται αυτές οι μαλακίες…

Αλεξία Αδαμαντίδου: Είναι επιλογή μου να μένω στην Αθήνα. Η πρωτεύουσα της χώρας μας έχει πολλές επιλογές, ώστε να με κάνουν δημιουργική και ευτυχισμένη. Έμεινα πολλά χρόνια στη Γένοβα και τη Βενετία της Ιταλίας, όπου σπούδασα, εργάστηκα και απέκτησα την ιταλική υπηκοότητα. Ήταν μια καθαρά συνειδητή απόφαση να γυρίσω στη γενέτηρά μου. Ίσως στο εξωτερικό υπάρχουν περισσότερες επαγγελματικές ευκαιρίες, αλλά με αρκετή θέληση και πίστη οι ευκαιρίες δημιουργούνται όπου βρισκόμαστε.

Πληροφορίες για την παράσταση: Εδώ