Επιμέλεια συνέντευξης: Κωνσταντίνος Πλατής
Ποια ήταν η αφορμή για να γράψετε αυτό το έργο;
Το «Σεξ Λεξικόν» βρισκόταν στη βιβλιοθήκη του πατέρα μου. Ήμουν δέκα χρονών όταν το ξετρύπωσα, με την επιθυμία και την περιέργεια να πάρω μια ιδέα για το θαυμαστό και απαγορευμένο κόσμο του σεξ. Όμως, ο αυστηρός και διδακτικός χαρακτήρας, με τον οποίο ήταν γραμμένο, με έθετε σε κατάσταση άγχους παρά εγρήγορσης και αδημονίας.
Αυτό το εγχειρίδιο, που πρωτοκυκλοφόρησε το 1970 διατυμπάνιζε ότι «τα ζητήματα που θίγει είναι ουσιώδη για την υγεία και για την ψυχοπνευματική, κοινωνική, αλλά και επαγγελματική εξέλιξη του ατόμου». Το ογκώδες βιβλίο το κληρονόμησα από την οικογενειακή βιβλιοθήκη και τελικά έγραψα το έργο, εμπνεόμενος από τις άκρως αναχρονιστικές απόψεις του. Διάβαζα και ξαναδιάβαζα τα λήμματα, τα οποία σε ένα σύγχρονο μάτι προκαλούν γέλιο, αλλά και θυμό και σκεφτόμουν ότι μ' αυτές τις αντιλήψεις έχουν γαλουχηθεί οι γενιές των γονιών μας. Μέσα, δηλαδή από τη φωνή του κάθε λογής «λεξικού», είτε αυτό λεγόταν σχολείο, είτε εκκλησία, είτε οικογένεια. Κάτω από αυτό το πρίσμα αποφάσισα να το κάνω θεατρικό έργο, βλέποντας το με κωμική, αλλά και ρομαντική διάθεση.
Το έργο μιλάει για το σεξ ή μήπως είναι απλά η πρόφαση για κάτι άλλο;
Το έργο μιλάει για μια αξέχαστη ημέρα στη ζωή κάθε ανθρώπου: την πρώτη φορά. Δύο πρόσωπα, ο νεαρός άντρας και η νεαρή γυναίκα, το αέναο, αρχέγονο δίπολο. Στην ηλικιακή, και όχι μόνο, μετάβασή τους από το τέλος της εφηβείας στην αρχή της ενηλικίωσης. Ο Τάκης και η Κάτια, δοκιμάζονται καθώς αντιμάχονται με τα προσωπεία των συμβάσεων μιας εποχής. Το «Σεξ Λεξικόν» εκφράζει όλες αυτές τις αγκυλώσεις. Αυτή η συνθήκη επιφέρει και τις κωμικές καταστάσεις. Όλα αυτά συμβαίνουν στα τέλη της δεκαετίας του 70. Γι’ αυτό και υπάρχουν ήπιες πολιτικές αναφορές.
Παρατήρησα ότι η γυναίκα στην παράσταση αδημονούσε περισσότερο για να συμβεί το "μοιραίο" απ' ότι ο άντρας. Κρύβει αυτό ίσως την πρόθεση σας να δείξετε την αλλαγή της νοοτροπίας των γυναικών στο ζήτημα αυτό σε σχέση με το παρελθόν;
Αδημονούν με το ίδιο πάθος και αγωνία να κάνουν έρωτα για πρώτη φορά, αλλά την κρίσιμη ώρα η κοπέλα βγαίνει μπροστά. Με πρόθεση έχω κάνει το χαρακτήρα της κοπέλας, της Κάτιας πιο προοδευτικό και ανοιχτό. Ήθελα η προσέγγιση της Κάτιας να είναι πιο τολμηρή. Επί της ουσίας είναι ένα ακόμη στάδιο της ωρίμανσής της. Από την άλλη πλευρά, ο Τάκης είναι πιο συντηρητικός και παραδοσιακός, από λαϊκή οικογένεια, φέρει τη δυναμική αδεξιότητα του αρσενικού ενστίκτου και συμπεριφέρεται με απροσχημάτιστη ευαισθησία. Οι δυο χαρακτήρες τέμνονται και αλληλοσυμπληρώνονται.
Ήταν μια εποχή που έγιναν τα πρώτα, έστω μικρά, βήματα για την αλλαγή νοοτροπίας ως προς τα σεξουαλικά ήθη και έθιμα. Ωστόσο, ακόμη και τώρα, στο 2017 πολύ συχνά η σεξουαλική ισότητα είναι κατ’ επίφαση. Στην Ελλάδα το δραστήριο σεξουαλικό αρσενικό εξακολουθεί να είναι πρόσωπο θαυμασμού και δύναμης και το αντίστοιχο θηλυκό παρεξηγήσεως και σχολίων. Ευτυχώς, όχι πάντα.
Οι σχέσεις των δύο φύλων, και ειδικά στους νέους, έχουν μεταβληθεί στο πέρασμα του χρόνου; Είναι υπέρ των ανδρών ή των γυναικών αυτή η αλλαγή;
Δεν είναι τόσο δύσκολο να δούμε τις διαφορές της δεκαετίας του ’70 σε σχέση με το τώρα. Η ενημέρωση γύρω από το σεξ ήταν αποσπασματική και ευκαιριακή, βασιζόταν σε διηγήσεις και σε αστικούς μύθους. Για τις γυναίκες όλα ήταν ταμπού και απαγορευμένα και για τους άνδρες μια ισχυρή απόδειξη υπεροχής. Η τηλεόραση δεν έδειχνε τίποτα άσεμνο. Στα σχολεία, ούτε λόγος. Συνεπώς, οδηγοί σαν το «Σεξ Λεξικόν» είχαν μονοπώλιο. Τώρα πια, διαδίκτυο σε όλα τα σπίτια, ανοιχτή ενημέρωση , συζητήσεις με οικογένεια και φίλους, αποδοχή –ή προσπάθεια αποδοχής- κάθε σεξουαλικής συμπεριφοράς. Μέσω μιας εφαρμογής στο κινητό, που έχουν και ο δυο ενδιαφερόμενοι μπορούν να κάνουν σεξ με συνοπτικές διαδικασίες. Οι τωρινοί πιτσιρικάδες έχουν την ευχέρεια της αβίαστης γνώσης και ενημέρωσης γύρω από το σεξ και τη δυνατότητα να μάθουν τους κινδύνους της επιπόλαιας σεξουαλικής επαφής.
Ως προς το ποιος ευνοήθηκε, δεν μπορώ να το κρίνω συλλύβδην. Δεν είναι τόσο έντονος ο ρομαντισμός, η τακτική και το κυνήγι παλαιότερων εποχών. Σε κάθε περίπτωση όμως, η επίδραση του ενός στον άλλο διαμορφώνει το τελικό αποτέλεσμα. Άλλες φορές είναι απολαυστικό και άλλες καταστροφικό. Αφορά πάντα τους εμπλεκόμενους.
Είστε δημοσιογράφος. Τι σας οδήγησε στη συγγραφή ενός θεατρικού έργου; Και μάλιστα ενός έργου που αναφέρεται σε μια κοντινή-μακρινή εποχή;
Ύστερα από μια εικοσαετία στα Μέσα Ενημέρωσης, η θεατρική συγγραφική μου δουλειά ξεκίνησε ως μία ανάγκη μου να δοκιμαστώ σε ένα άλλο είδος γραφής. Χρειαζόμουν μια συγγραφική επανεκκίνηση και τη βρήκα στο θέατρο που ούτως ή άλλως με ενδιέφερε. To 2012 είχα έτοιμο το πρώτο μου έργο. Ύστερα επιλέχθηκα σε μια δεκαμελή συγγραφική ομάδα και επί εννέα μήνες ήμουν μέλος του Studio Θεατρικής Συγγραφής του Εθνικού Θεάτρου. Συγκεντρώθηκα περισσότερο στη εργασία της συγγραφής, που είναι μοναχική, επίπονη και σκληρή. Η δημοσιογραφία με βοήθησε σε πρακτικά ζητήματα σε αυτή τη συγγραφική μετάβαση, όπως στην έρευνα, στην οργάνωση, στην παρατηρητικότητα, στις προθεσμίες.
Κάτω από αυτό το πρίσμα κατάφερα να διεισδύσω στην εποχή που αναφέρεται το έργο, στο 1978. Τότε εγώ ήμουν δύο χρονών. Πάντα όμως με γοήτευε η εποχή της μεταπολίτευσης και η πρότερη γενιά από τη δική μου. Ήταν άλλωστε μια περίοδος που η λέξη «αλλαγή» δονούσε την ατμόσφαιρα, ενώ ήταν διάχυτη η αίσθηση απελευθέρωσης ανάμεσα στους νέους. Η ελληνική κοινωνία όμως παρέμενε εγκλωβισμένη σε στερεότυπα και παραδοσιακές αντιλήψεις και συμπεριφορές. Αυτή η αντίθεση αποτέλεσε για μένα μια συγγραφική πρόκληση.
Πως είναι να βλέπεις το '''παιδί σου'' να αναπτύσσεται στην σκηνή; Όταν μάλιστα ...υπεύθυνη για αυτό είναι η σύντροφος της ζωής σου, η σκηνοθέτις Αγγελίτα Τσούγκου;
Είναι η δικαίωση της πρόθεσής μου και του λόγου που ξεκίνησα να γράφω θέατρο: να δημιουργήσω, δηλαδή, κάτι, που θα ζωντανέψει επί σκηνής και να δω τους χαρακτήρες μου να παίρνουν σάρκα και οστά. Τα θεατρικά κείμενα, μπορεί να κοσμούν τις προθήκες βιβλιοθηκών, αλλά γράφονται για να παίζονται. Όταν αυτό συμβαίνει, νιώθεις ότι εκπληρώνεις την αποστολή σου. Όταν βλέπεις και το κοινό να το επικροτεί, όπως έχει συμβεί με το «Σεξ Λεξικόν», η χαρά είναι διπλή.
Το γεγονός ότι το σκηνοθέτησε η σύζυγός μου, είναι για μένα ιδανική συνθήκη. Κυρίως γιατί το σκηνοθέτησε μια ταλαντούχα δημιουργός και καλλιτέχνις. Η Αγγελίτα Τσούγκου γραφεί και η ίδια σε Ελλάδα και εξωτερικό, στοιχείο που την έκανε να σεβαστεί το κείμενο και να προσέξει την κάθε πτυχή του. Χάρη στην οικειότητά μάς, ήμασταν σε θέση κατά τη διάρκεια των προβών να άρουμε τις τυπικότητες της επαγγελματικής σχέσης, να μην χρονοτριβούμε και να επιτύχουμε μια αγαστή συνεργασία.
Γράφετε κάτι καινούριο;
Ναι, γράφω ένα νέο έργο. Η αλήθεια είναι ότι θέλει αφοσίωση και συνέπεια. Η έμπνευση είναι μια έκρηξη ιδεών και ένας ενθουσιασμός περισσότερο και λιγότερο ένας οδηγός επιτυχίας. Για να δημιουργηθεί ένα έργο με δομή και χαρακτήρες θέλει πολλή δουλειά και μελέτη. Καλό επίσης είναι να χαιρόμαστε ο,τι μας συμβαίνει .Κι εγώ αυτήν την περίοδο χαίρομαι με την απήχηση που έχει το «Σεξ Λεξικόν».
Πληροφορίες για την παράσταση: Εδώ
