Επιμέλεια συνέντευξης: Κωνσταντίνος Πλατής
Έξι ταλαντούχοι ηθοποιοί συναντιούνται επί σκηνής για να μας μεταφέρουν τις ιστορίες έξι επιζώντων από ένα τρομοκρατικό χτύπημα, με έναν ιδιαίτερο και καυστικά ρεαλιστικό τρόπο. Φέτος, θα έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε τους Χρηστίνα Γαρμπή, Ευθύμη Γεωργόπουλο, Μανώλη Κλωνάρη, Μαρούσκα Παναγιωτοπούλου, Βαγγέλη Σαλευρή και Λία Τσάνα στο έργο του Stuart Slade «BU21» που, μετά το Trafalgar Studios στο West End του Λονδίνου, ανεβαίνει σε πανελλήνια πρώτη σε σκηνοθεσία Θοδωρή Βουρνά στο Θέατρο 104 από 17 Ιανουαρίου.
Πώς θα όριζες το φαινόμενο της τρομοκρατίας με αφορμή το περιεχόμενο του BU21;
Χρηστίνα Γαρμπή: Το περιεχόμενο του BU21 επί της ουσίας δεν έχει να κάνει με την τρομοκρατία. Το έργο μιλάει για την επόμενη μέρα μιας μεγάλης καταστροφής. Στη θέση του αεροσκάφους που πέφτει θα μπορούσε να είναι μια φυσική καταστροφή.
Από εκεί και πέρα, το φαινόμενο της τρομοκρατίας είναι ένα πολύ σύνθετο πολιτικό φαινόμενο και ο ορισμός του είναι αδυνατος μιας και πρόκειται ακόμα για ρευστή και υπό εξέλιξη κατάσταση. Θα μιλήσω για το κομμάτι ευθύνης που αφορά τη Δύση, μιας και αυτό είναι κάτι που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο μπορούμε να αλλάξουμε. Οι αιτίες της τρομοκρατίας εκκινούν από τη συμπεριφορά της Δύσης απέναντι στην Μέση Ανατολή. Οι τζιχαντιστές δεν ξεφύτρωσαν από το πουθενά. Τους σπόρους τους έχει σπείρει η ίδια η Δύση. Και τώρα έχει τη σοδειά που της αναλογεί: τυφλά χτυπήματα με στόχο απλούς ανθρώπους που πηγαίνουν στη δουλειά τους, που το πολιτικό περιθώριο επιλογής τους ξεκινά και τελειώνει στην ψήφο τους μέσα σε μια νεοφιλελεύθερη μεταδημοκρατικη κοινωνία.
Ο θρησκευτικός φονταμενταλισμός των μουσουλμάνων μέσα σε κατεστραμμένες χώρες από τη μια και ο νεοφιλελεύθερος λήθαργος στον οποίο βρισκόμαστε εμεις ως πολίτες των δυτικών κοινωνιών από την άλλη είναι ένα κοκτέιλ που σκοτώνει. Η βία είναι τυφλή και από τις δύο πλευρές. Όλοι έχουμε μερίδιο ευθύνης. Και εμείς ασκούμε βία. Κάθε μερα. Δεν υπάρχει ηθική κατανάλωση μέσα στον καπιταλισμό. Ο υπολογιστής στον οποίο γράφω αυτή τη στιγμή έχει φτιαχτεί από κοβάλτιο το οποίο δυτικές εταιρείες έκλεψαν από το Αφγανιστάν με το πρόσχημα απελευθερωτικών πολέμων, το πετρέλαιο με το οποίο κινούμαστε και θερμαινομαστε επίσης κτλ κτλ. Αν η Δύση δεν σταματήσει να δίνει λόγους στον υπόλοιπο «υπανάπτυκτο» κόσμο να την μισεί, η τρομοκρατία δεν θα σταματήσει ποτέ. Κι ας θεσπίσουν τα δυτικα κράτη όσα μέτρα ασφαλείας θέλουν. Κι ας κάνουν όσους τιμωρητικούς πολέμους θέλουν.Η Δύση αντί να πολεμήσει την ίδια την αιτία της τρομοκρατίας αντιμετωπίζει τα αποτελέσματα της. Όμως σε μια αρρώστια πρέπει να αντιμετωπιστεί ο ιός κ όχι τα συμπτώματα. Και ο ιός εκκινεί από την Δύση. Ας μην τρέφουμε ψευδαισθήσεις, το πρόβλημα της τρομοκρατίας δεν έχει να κάνει μόνο με τους «κακούς» μουσουλμάνους αλλά με τον καθένα από εμάς.
Ποιο στοιχείο της γραφής του Stuart Slade θεωρείς γοητευτικότερο;
Ευθύμης Γεωργόπουλος:Το έργο μας μιλάει για την Αγγλία του σήμερα, η οποία αποτελείται από διάφορους τύπους ανθρώπων από διάφορες κοινωνικές τάξεις και με διαφορετικό παρελθόν ο καθένας. Ο Stuart Slade έχει καταφέρει να αποδώσει τον καθημερινό λόγο των νέων ανθρώπων από τον οδηγό κατασκευαστικής μέχρι την πλούσια κόρη που σπουδάζει ακόμα. Χωρίς να τα πολύ λέει, χωρίς να υπερβάλλει. Βέβαια, πάντα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψην μας ότι ένα έργο που μεταφράζεται δέχεται αλλαγές. Άλλες φορές είναι θετικές και άλλες αρνητικές! Στην περίπτωση μας, η Λυδία Τριγώνη έχει κάνει μια πάρα πολύ καλή δουλειά με αποτέλεσμα να έχουμε στα χέρια μας ένα άμεσο και δυνατό κείμενο, έτοιμο για να το απολαύσουμε!
Τί σου κέντρισε το ενδιαφέρον στο έργο την πρώτη φορά που το διάβασες;
Μανώλης Κλωνάρης: Το πόσο διαφορετικά μπορεί να γράψει ένα τρομοκρατικό χτύπημα σε διαφορετικούς ψυχισμούς και να επηρεάσει καταλυτικά τις ζωές διαφορετικών ανθρώπων.
Η τρομοκρατία αποτελεί ένα σύνθετο κοινωνικοπολιτικό φαινόμενο, που έχει αναδειχθεί ως ένα από τα πλέον επίκαιρα της εποχής μας. Τι θεωρείς ότι έχει να πει το BU21 σε σχέση με αυτό, σε μία χώρα όπως η Ελλάδα;
Μαρούσκα Παναγιωτοπούλου: «Κρατώ διά του τρόμου» ή «Κράτος του τρόμου.» Άπειρες μορφές και ένας πλανήτης όμηρος. Και ο κίνδυνος δεν είναι μόνο το “καρκίνωμα” της τρομοκρατίας αυτό καθεαυτό, αλλά και οι “παρενέργειές” του (τρομολαγνεία, βιομηχανία του τρόμου...). Σε έναν πλανήτη όπου το φαινόμενο γιγαντώνεται και η δράση του είναι ανεξέλεγκτη και έχει πολλές μορφές και πρόσωπα, είναι το λιγότερο αφελές να θεωρεί κανείς ότι δεν τον αφορά. Γιατί τρομοκρατία δεν είναι μόνο ο ISIS... Τι μας καθιστά ασφαλείς απέναντι σε έναν εχθρό που όλο και πιο πολύ κάνει σαφές ότι δεν έχει όριο; Αυτό έρχεται να πει και το BU21. Να σου επισημάνει πως η τρομοκρατία δεν κάνει διακρίσεις. Όταν σκέφτεσαι: «Μπα, αυτό αποκλείεται να συμβεί σε εμένα – σωστά; Αυτό είναι κάτι που αφορά άλλους, όχι εμένα.» Επειδή πραγματικά δεν μπορείς να σκεφτείς να συμβαίνει σε εσένα. Και τότε είναι που γίνεται. Όντως συμβαίνει σε εσένα. Και τίποτα δε σε προετοιμάζει για το πόσο σκληρό είναι.
Το έργο αγγίζει το φαινόμενο της τρομοκρατίας και πραγματεύεται τις ιστορίες έξι επιζώντων με έναν καυστικά ρεαλιστικό τρόπο. Ποια στοιχεία θα ξεχώριζες στις έξι αυτές διαφορετικές ιστορίες;
Βαγγέλης Σαλευρής: Σίγουρα μου κεντρίζει το ενδιαφέρον το πώς διαχειρίζονται την απώλεια και πώς ενεργούν ώστε να περάσουν στο επόμενο επίπεδο, που είναι η συνειδητοποίηση της κατάστασης. Επίσης, ενδιαφέρον παρουσιάζει η συναισθηματική τους εμπλοκή με τους γύρω τους. Τέλος, το ότι ξεκινούν απο την ίδια αφετηρία, το τρομοκρατικό χτύπημα, αλλά έχουν εντελώς διαφορετική εξέλιξη στην ροή του έργου που μας αποκαλύπτει τα στοιχεία των χαρακτήρων.
Κατορθώνουν τελικά οι ήρωες να επουλώσουν τις πληγές και να απαλλαχθούν από τις επώδυνες μνήμες του τρομοκρατικού χτυπήματος; Ποιος ο ρόλος της μνήμης στο πλαίσιο τέτοιων συμβάντων;
Λία Τσάνα: Οι ήρωες με το πέρασμα του χρόνου καταφέρνουν με τον δικό του τρόπο ο καθένας να προχωρήσουν στην ζωή τους, ό,τι βέβαια σημαίνει "προχωράω μπροστά" για τον καθένα. Η ζωή τους σίγουρα μετά από ένα τέτοιο περιστατικό αλλάζει δραματικά αλλά ο καθένας βρίσκει τον τρόπο σύμφωνα με τον χαρακτήρα του και τα βιώματά του να το ξεπεράσει και να συνεχίσει την ζωή του γιατί, όπως αναφέρεται και στο κείμενο, «η ζωή θα παλέψει για να διατηρηθεί όσο απελπιστική και αν είναι η κατάσταση.» Η μνήμη υπάρχει και σου υπενθυμίζει καθημερινά ότι σε έχει στιγματίσει. Οι ήρωες και ο κάθε "ήρωας" γενικότερα στην ζωή μας είναι πολύ δύσκολο να ξεχάσει, πάντα θα θυμάται, μαθαίνει να ζει με αυτή την ανάμνηση, δεν ξεχνάει ποτέ, απλώς ξεπερνάει για να επιβιώσει, να υπάρξει και να ενταχθεί σε ένα κοινωνικό σύνολο. Η ανάγκη της επιβίωσης και η θέληση για ζωή σε ανθρώπους που ήρθαν αντιμέτωποι με τον θάνατο είναι πολυ δυνατή, γι’ αυτό και καταφέρνουν να προχωρήσουν! Η μνήμη υπάρχει εκεί, κάθε μέρα στον καθρέφτη του κάθε ήρωα, αλλά η θέληση για ζωή ξεπερνάει την μνήμη.
Πληροφορίες για την παράσταση: Εδώ
