Συνέντευξη με την Ευγενία Μακαντάση για την παράσταση "KCN (Σύμφωνο Αυτοκτονίας)"

Επιμέλεια συνέντευξης: Κωνσταντίνος Πλατής

Τι είναι αυτό που κέρδισε το ενδιαφέρον σου στο έργο του Αναστάση Πινακουλάκη;
Το KCN (όπως μεταξύ μας συνηθέστερα το αναφέρουμε) αφορά τις συλλογικές αυτοκτονίες και το θέμα των αυτοκτονιών γενικότερα. Είναι κάτι που με απασχολεί όχι μόνο σαν σκηνοθέτη, αλλά σαν άνθρωπο, δεδομένου του ότι έχω προσωπική αγάπη για την εγκληματολογία και όλα αυτά με ιντριγκάρουν. Το έργο το επεξεργαστήκαμε πολύ με τον Αναστάση, τόσο οι δυο μας, όσο και σε συνεργασία με τα παιδιά, ώστε όλοι να έχουν βάλει ένα κομμάτι τους σε αυτό, γιατί το θέμα της αυτοκτονίας είναι κάτι πολύ ευαίσθητο, που μας αγγίζει όλους με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Είναι σπουδαίο και ταυτόχρονα τρομακτικό να κάνεις «τραπέζι» και να βλέπεις πως όλοι έχουν μια προσωπική ιστορία να σου πουν για αυτό. Στόχος μας είναι μέσω της παράστασης να καταδείξουμε το ζήτημα της αυτοκτονίας πριν αυτό γίνει πρόβλημα. Για μένα αυτό είναι το στοίχημα.

Έκανες κάποια έρευνα σε συνεργασία με την ΚΛΙΜΑΚΑ και την 24ωρη Γραμμή για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας", για τις ανάγκες της παράστασης;
Το μεγαλύτερο κομμάτι της προετοιμασίας μας αφορά έρευνα για το θέμα, γι’ αυτό και έχουμε επιδιώξει συνεργασίες και συναντήσεις με φορείς που ασχολούνται με αυτό, όπως το Τμήμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ελληνικής Αστυνομίας και το Κέντρο Πρόληψης της Αυτοκτονίας. Είναι βασικό μου μέλημα πρώτα να κατανοήσουμε και μετά να πληροφορήσουμε. Η συνάντηση με την ΚΛΙΜΑΚΑ μας ωφέλησε πραγματικά πολύ, διότι οι άνθρωποι ήταν πολύ δεκτικοί και ανοιχτοί στην κουβέντα μας και με μεράκι μας ενημέρωσαν για ό,τι θα μας φαινόταν χρήσιμο. Προσωπικά, έχω γραφτεί σε πολλές ιστοσελίδες που γράφονται οι άνθρωποι που θέλουν να αυτοκτονήσουν ή που ζητούν βοήθεια, σε σελίδες πρόληψης ή σελίδες αποτροπής αυτοκτονιών, ώστε να δω τη συμπεριφορά τους προς δική μου μελέτη. Είμαι ακόμη μέλος σε μία ομάδα επιζώντων από την περίπτωση Jonestown, που αποτελεί τη μεγαλύτερη μαζική αυτοκτονία στην ιστορία του πλανήτη.

Υπάρχουν κωμικά στοιχεία στην παράσταση;
Έχει ανάλαφρες στιγμές και κάποια λίγα κωμικά στοιχεία. Βέβαια είναι όπως στις κηδείες: το πιο σοβαρό που βλέπεις μπορεί να σου προκαλέσει γέλιο, λόγω αμηχανίας. Είναι αυτοάμυνα, η ζωή συνεχίζεται, όπως μας είπε και ο Διευθυντής Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Γ.Α.Δ.Α., κύριος Γεώργιος Παπαπροδρόμου.

Τι είναι αυτό που διαφοροποιεί ψυχικά ένα υγιή άνθρωπό σε σχέση με ένα ο οποίος έχει αυτοκτονικές τάσεις;
Θα ξεκινήσω από το γεγονός πως ένας άνθρωπος με αυτοκτονικές τάσεις δεν είναι πάντα μη υγιής ψυχικά. Κανένας μας δεν είναι απόλυτα ψυχολογικά ισορροπημένος. Μπορεί να ακούγεται παράταιρο, αλλά είναι αυτό που λέμε «ο καθένας έχει τα ψυχολογικά του». Χρησιμοποιώ τη λέξη ψυχολογικά και όχι ψυχικά, γιατί και στην αυτοκτονία είναι άλλο η ψυχική και άλλο η ψυχολογική διαταραχή. Η πρώτη έχει να κάνει αποκλειστικά με ψυχική νόσο. Η αυτοκτονία χωρίζεται σε πολλές κατηγορίες και στάδια, από το άτομο που το προσχεδιάζει έως το άτομο που ξυπνάει μια μέρα και απλώς το κάνει. Είναι αποτέλεσμα απόγνωσης. Γνωσιακά το άτομο βρίσκεται σε μια δύσκολη κατάσταση και κάνει προβολή αυτής στο μέλλον, δε μπορεί να βρει λύση και βάζει τέρμα στη ζωή του. Συνήθως δεν απασχολείται από τα νέα ζητήματα που μπορεί να προκύψουν αλλά από το γεγονός πως τα ήδη υπάρχοντα του φαίνονται τεράστια και δεν υπάρχει μέσα του ελπίδα να ξεπεραστούν. Πρέπει να σημειώσουμε πως η έλλειψη ελπίδας και το ιστορικό προηγούμενης απόπειρας αποτελούν τους δύο πιο ευαίσθητους δείκτες πρόβλεψης κινδύνου αυτοκτονικότητας. Οι ειδικοί επισημαίνουν πως η κάθε περίπτωση είναι απολύτως ξεχωριστή και δε μπορούν να καταλήξουν στα χαρακτηριστικά του αυτοκτονικού ανθρώπου, αλλά μπορούμε σε ένα ευρύτερο πλαίσιο να πούμε πως αφορά κυρίως ανθρώπους που βιώνουν μοναξιά, είναι άνεργοι, φτωχοί κ.λπ., που έχουν κάποια ψυχική ασθένεια ή ίσως και κάποια τραυματική εμπειρία (πχ βιασμός). Εμείς προσπαθούμε μέσω της παράστασης να προλάβουμε τις καταστάσεις αυτές, γιατί στις περισσότερες περιπτώσεις ο άνθρωπος χρειάζεται απλώς λίγη προσοχή και ενδιαφέρον από το διπλανό του, κάτι που έχουμε ξεχάσει να κάνουμε. Πρέπει να μιλάμε μεταξύ μας και να είμαστε ανοιχτοί και σε κάθε περίπτωση, αν αντιληφθούμε κάτι τέτοιο στον περίγυρό μας να επικοινωνήσουμε με τη Γραμμή Πρόληψης της Αυτοκτονίας 1018, ώστε να συνομιλήσουμε με ειδικούς. Αυτό που λέω πάντα, ειδικά σε περιπτώσεις που διακυβεύεται η ανθρώπινη ζωή, είναι: η ημιμάθεια χειρότερη της αμάθειας.

Τι σκοπό έχει η συμμετοχή σε ένα φεστιβάλ όπως το OFF-OFF;
Το OFF-OFF είναι για μας η πρεμιέρα μας. Θέλουμε να δούμε την απήχηση αυτού που κάνουμε στον κόσμο, τα λάθη μας, αλλά και τι κάναμε σωστά και να προχωρήσουμε πιο έμπειροι και σίγουροι του χρόνου. Φέτος, έχει ανέβει ο πήχης στο Φεστιβάλ και νομίζω πως θα δούμε πολύ καλές δουλειές, πράγμα που μας δίνει ώθηση να προσπαθήσουμε περαιτέρω. Είναι συναγωνισμός, πάμε να κάνουμε όλοι καλό θέατρο, όπως μπορεί να το ορίσει αυτό κανείς.

Πληροφορίες για την παράσταση: Εδώ