Συνέντευξη με την ηθοποιό Άννα-Μαρία Ιακώβου, με αφορμή την παράσταση «Τρώμε, παιδιά »

Επιμέλεια: Μαργαρίτα Λιγνού

«Τρώμε, παιδιά », μια παράσταση για όλα αυτά που μας έκαναν και
για όλα εκείνα που θέλαμε εμείς να γίνουμε, αλλά δεν γίναμε, πείτε μας λίγα
λόγια…

Η παράσταση αυτή είναι μια πολύ προσωπική ανάγκη όλων μας. Είναι μια ανάγκη
ανανοηματοδότησης του οικογενειακού τραπεζιού μέσα μας. Εκεί, που παραδοσιακά
είναι ο τόπος συνάντησης της ελληνικής οικογένειας, στο τραπέζι, εμείς φέρνουμε
όλα αυτά που θέλαμε να πούμε, όλα αυτά που έχουμε ακούσει ως κριτική κατά
καιρούς, όλα εκείνα που αναπαράγουμε άθελά μας, μεγαλώνοντας. Είναι αυτό το
«όταν μεγαλώσεις, θα καταλάβεις» που δείχνει λες και ο χρόνος κι η ενηλικίωση
φέρνουν την κατανόηση, ενώ στ’ αλήθεια φέρνουν σύγχυση. Αυτή η παράσταση είναι
μια προσπάθεια να κατανοήσουμε κι εμείς –κι εσείς– όλα εκείνα που με κόπο
κατανοούνται.

Ένα βαθιά κοινωνικό κείμενο που αντικατοπτρίζει την ελληνική οικογένεια
στη συμπτωματολογία, τους τύπους και τη θεραπεία της, είναι άραγε βοηθητικό
το να παρακολουθείς τέτοιες παραστάσεις και να νοιώθεις μια μικρή ανακούφιση
αποχωρώντας από το θέατρο;

Το τι βοηθάει το κάθε άτομο είναι κι αυτό προσωπικό. Εμένα το θέατρο άλλοτε με
βοηθάει κι άλλοτε όχι, άλλοτε με παρηγορεί κι άλλοτε με απελπίζει. Νομίζω πως το
«βοηθητικό» στο να παρακολουθείς μια τέτοια παράσταση είναι το να συνδέεσαι με
κάτι που συμβαίνει επί σκηνής, με κάποια κατάσταση ή συναίσθημα κι έτσι να
νιώθεις λιγότερο μόνη. Αυτή είναι και η ανακούφιση για μένα στην τέχνη: ότι
υπάρχουν κι άλλοι άνθρωποι που έχουν νιώσει όπως κι εγώ.

Σκηνοθεσία και ερμηνεία σε αυτή τη παράσταση από εσάς, είναι εύκολο
να τρέχετε και τους δυο αυτούς ρόλους παράλληλα;

Καθόλου. Είναι πολύ δύσκολο και αγχωτικό. Αυτή η παράσταση όμως,
δημιουργήθηκε «οικογενειακά» και βασίστηκε στις προσωπικές μας σχέσεις, εξ ου
και παίζω εγώ. Αλλά στη διαδικασία ήταν εξαιρετικά δύσκολο, έπρεπε συνέχεια να
φαντάζομαι την παρουσία μου όταν ήμουν «απ’ έξω» και όταν ήμουν «μέσα» να
κρατάω κατά νου τις σκηνοθετικές παρατηρήσεις, αλλά να μην με επηρεάζουν στη
σκηνή. Με βοήθησε πολύ ο Στέφανος Καλτζίδης, που ήταν βοηθός μου στο αρχικό
στήσιμο και τώρα μας βοηθάει η Μάρω Καραγιώργου σε αυτό και την ευχαριστούμε
πολύ.

Πως ιδρύθηκε η Dulcinea Compania και με τι σκοπό;

Η Dulcinea Compania ιδρύθηκε δυο χρόνια πριν, με σκοπό να μας εξασφαλίσει μια
καλλιτεχνική ελευθερία κινήσεων. Ως γνωστόν, η ελευθερία έρχεται με πολλούς
ορισμούς και περιορισμούς. Ο καλλιτεχνικός μας σκοπός ήταν να επενδύσουμε στην
προσωπική και συλλογική καλλιτεχνική εξέλιξη, στην καλλιτεχνική έρευνα και στην
παιδαγωγική του θεάτρου. Μεγαλεπήβολα σχέδια, δηλαδή, για τα οποία κάθε μέρα
παλεύουμε.

Αισθανθήκατε κάποια στιγμή την ανάγκη να βάλετε όρια σαν άνθρωπος;
Και τι είναι αυτό που θα σας βγάλει εκτός εαυτού;

Το θέατρο, όπως και η οικογένεια, είναι ένα πλαίσιο, στο οποίο καταλαβαίνεις λίγο
ετεροχρονισμένα ότι πρέπει να βάλεις όρια. Στον χώρο μας λοιπόν, έχω αισθανθεί
ότι ήρθε η ώρα να θέσω όρια και έχω νιώσει και ενοχές γι’ αυτό. Γιατί στο θέατρο
υπήρχε και υπάρχει εν πολλοίς η πεποίθηση ότι «αν το θέλεις πολύ, πρέπει να
κάνεις τα πάντα». Εγώ κάποια στιγμή έβαλα ένα όριο σε αυτό, στο τι δηλαδή είμαι
διατεθειμένη να κάνω για το θέατρο. Παρ’ όλο που η αγάπη μου γι’ αυτό είναι
απύθμενη.

Με βγάζει εκτός εαυτού πια η απαξίωση, το gaslighting, η τοξική αρρενωπότητα
και η πατριαρχία. Και τα παραθέτω με αυτόν τον τρόπο, γιατί συχνά έρχονται όλα
μαζί. Με βγάζουν εκτός εαυτού αυτοί οι αυτόφωτοι παντογνώστες και σωτήρες, που
συχνά είναι άντρες ή –για να το θέσω– σωστότερα αρρενωπότητες, που υποβάλλουν
την εντύπωση πως οι θηλυκότητες δεν είναι αρκετά καλές ή ικανές.

Είστε απόφοιτος της νομικής σχολής, έχουν βοηθήσει κάπου οι σπουδές
σας σε αυτό που κάνετε τώρα;

Παραδόξως ναι. Έχουν βοηθήσει σε όλα τα διοικητικά κομμάτια που χρειάζεται η
δημιουργία και η διατήρηση μιας εταιρίας και με βοήθησαν πολύ και στο project
management, με το οποίο ασχολήθηκα πρώτα, όσο εργαζόμουν στο ΚΘΒΕ, δίπλα
στην Αμαλία Κοντογιάννη. Αυτό που κάνω τώρα δεν είναι μόνο καλλιτεχνικό,
ασχολούμαι και με ένα σημαντικό κομμάτι της καλλιτεχνικής παραγωγής. Η νομική
μου έχει δώσει την αυτοπεποίθηση της ενασχόλησης με τη γραφειοκρατία και τον
νόμο και αυτό είναι σημαντικό στο managerial κομμάτι της δουλειάς μου.

Τι έπεται;

Έπεται μια ακόμη παράσταση της ομάδας, που θα σκηνοθετήσω και θα έρθει την
εαρινή σεζόν στην Αθήνα. «Η τριλογία της Αγανάκτησης» του Εστέβ Σολέρ, σε
μετάφραση των Μαρία Χατζηεμμανουήλ, Δημήτρη Ψαρρά, Γιάννη Μαντά,
Αλέξανδρου Μπαβέα. Η Dulcinea έχει ξεκινήσει και παραστάσεις με την παιδική
της σκηνή και προχωράμε. Προσωπικά, θα ήθελα να έπεται η πιο σοβαρή
ενασχόλησή μου με τη γραφή.

Πληροφορίες για την παράσταση: εδώ