Επιμέλεια: Ιωάννης Λάζιος
Πιστεύετε ότι η ποίηση είναι θέατρο και αντίστοιχα το θέατρο είναι ποίηση;
Από την γέννησή του , το θέατρο είναι ποίηση. Δραματική ποίηση λέμε όταν αναφερόμαστε στην τραγωδία, την κωμωδία και το σατυρικό δράμα. Όμως και αργότερα, στην πορεία των χρόνων, πάλι ο θεατρικός συγγραφέας είναι ποιητής , είτε γράφοντας για τη σκηνή , είτε γράφοντας παράλληλα με το θέατρο και λυρική ποίηση όπως π.χ. ο Σαίξπηρ ή ο Μπρέχτ.
Αν ναι, είναι μονάχα ο λόγος που πρέπει να έχει τις ποιητικές διαστάσεις που διατηρούν το ύφος του ποιητή ή πρέπει να επεκτείνεται και στην γενικότερη δραματουργία;
Η ποίηση της σκηνής δεν είναι μόνο γλωσσικής ποιότητας. Η δραματουργία είναι δημιουργία «σκηνικής ποίησης», με μετωνυμική ισχύ, με δράση και ισχυρές συνάψεις και ρήξεις σχέσεων. Υπαινίσσεται και προσωποποιεί τα μεγάλα κοινωνικά, φιλοσοφικά και αισθητικά διλλήματα κάθε καιρού και κάθε εποχής. Το ύφος του ποιητή και πιο ειδικά του Δ.Σολωμού, ευτυχώς έχουμε πολλές αφορμές να το γνωρίσουμε σε διαφορετικές φόρμες και είδη. Έχει γράψει στα ελληνικά και στα ιταλικά, κρατάει σημειώσεις και κάνει σχεδιάσματα έργων γράφει μικρά ποιήματα αλλά και μακροσκελείς συνθέσεις, γράφει πεζά όπως είναι η Γυναίκα της Ζάκυθος και ο Διάλογος (τίτλοι που υιοθέτησε η γραμματολογία στη συνέχεια).Δεν έγραψε θέατρο , όμως όπως έχω ξαναπεί , το θέατρο ξεπηδά αβίαστα μέσα από τα έργα του. Γι’ αυτό άλλωστε γίνονται επανειλημμένα σκηνικές απόπειρες να τα προσεγγίσουν.
Πόσο εύκολο είναι να ζωντανέψει ο ποιητικός λόγος που εδώ και πάρα πολλά χρόνια έχει ταυτιστεί στην συνείδηση του λαού με την εθνική ταυτότητα και τους εν γένει κρατικούς μηχανισμούς;
Η μόνη μας έγνοια στην δραματουργική επεξεργασία και το ανέβασμα του Διαλόγου για τη γλώσσα , είναι να φανεί ξεκάθαρα η αγωνιώδης προσπάθεια του Δ.Σολωμού και των συν-εκφραστών της «δημοτικής», στην αναγνώριση και ανάδειξη της λαϊκής γλώσσας και ψυχής. Οι επιβεβλημένες άνωθεν «ταυτότητες» συνδέθηκαν πολύ περισσότερο με την αντίπαλη θέση, των καθαρών. Η καθαρεύουσα άλλωστε επικράτησε επί πολλές δεκαετίες και ταλάνισε την έκφραση και τη σκέψη του λαού στο νεοσύστατο κράτος.
Είναι δυνατόν να απεκδυθεί ο ποιητής τον εθνικό του μανδύα και να φανερωθεί ο απλός ποιητής που με τον λόγο του αναδεικνύει την αλήθεια;
Ο ποιητής δεν έχει εκ προοιμίου κάποιον «μανδύα». Η ανάδειξή του σε εθνικό ποιητή συνέβη πολύ μετά τον θάνατό του. Αν υπάρχει κάτι που τον διαπερνά ψυχικά και νοητικά όταν γράφει αυτό το κείμενο είναι η «αλήθεια» . «Τίμια λόγια σου εβγήκαν από το στόμα· και εγώ και εσύ πολεμούμε για την αλήθεια· αλλά συλλογίσου καλά, μήπως κυνηγώντας την αλήθειαν εις εκείνον τον τρόπο, απατήθης, σφίγγοντας εις τον κόρφο σου το φάντασμα της. Έλα στο νου σου, στοχάσου πόσο κακό κάνει η γλώσσα 'πού γράφετε· ως πότε θα ακολουθούν να μας κλαίγουν οι ξένοι, και να μας ξαναθυμούν τες δόξες των παλαιών μας, για να μας αυξήσουν την εντροπή;» λέει στον Σοφολογιώτατο , ο οποίος ακολουθεί στις απόψεις του τον Κοραή.
Ποιο κοινό θέλετε να προσεγγίσετε με αυτή την παράσταση;
Το κοινό που μας αφορά δεν είναι ειδικό, αντίθετα θα λέγαμε ότι αφορά όλες τις ηλικίες γιατί η καθεμιά έχει πρόσβαση σε αυτή την παράσταση με διαφορετικό τρόπο. Θα λέγαμε μάλιστα ότι κατά κάποιον τρόπο η πρότασή μας ενισχύει τη σύγκλιση και τον διάλογο μεταξύ των διαφορετικών ηλικιακών ομάδων γιατί βλέπουν μια ζωντανή σύγκρουση και ανταλλαγή με οικεία επιχειρήματα και ήθη. Αν θέλουμε να τονίσουμε την αξιακή πλευρά, τότε μπορούμε σίγουρα να απευθυνθούμε στους εφήβους και τους νέους που έχουν ανάγκη από τέτοιες μορφές εμπειρίας γιατί τονώνουν την εμπιστοσύνη στην αλήθεια και καταδικάζουν την αυθαιρεσία. Για κάθε νέο είναι ζωντανή η ανάγκη εκφραστεί και εύκολα θα ταυτιστεί με τον ποιητή που υποστηρίζει: «Είναι δύο φλόγες, διδάσκαλε, μία στο νου, άλλη στην καρδιά, αναμμένες από τη φύσι εις κάποιους ανθρώπους οι οποίοι εις διάφορες εποχές διαφορετικά μέσα μεταχειρίζονται…»
Πληροφορίες για την παράσταση: εδώ
