Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Πλατής
Πόσο μακριά από τη σύγχρονη εποχή είναι οι ήρωες του έργου;
Στην ζωή συνήθως επιλέγουμε να ηρωοποιήσουμε χαρακτήρες με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Συνήθως ανήκουν κάπου αλλού στον τόπο και στο χρόνο. Έχουμε ανάγκη να έχουμε απόσταση για να θαυμάζουμε.
Οι ήρωες της παράστασης του Κωνσταντίνου δεν διαφέρουν από τους ήρωες της καθημερινότητας στο προσωπικό κυνήγι της ευτυχίας τους. Τους θαυμάζουμε γιατί πασχίζουν ενστικτωδώς να ξεπεράσουν ηθικά και κοινωνικά στερεότυπα, που η εποχή τους, τους ορίζει.
Στο έργο ο συγγραφέας κάνει μια τομή στην πραγματική ιστορία και φωτίζει αυτό που αναζητούμε σε κάθε εποχή, χωρίς να ξέρουμε πως να το διαχειριστούμε: τον έρωτα παντοκράτορα. Εκεί, που όλοι μας έχουμε νιώσει ήρωες, άλλοτε κερδίζοντας και άλλοτε χάνοντας.
Ο έμμετρος στίχος του κειμένου σε βοήθησε ή σε δυσκόλεψε;
Από παιδί το περιβάλλον μου αποτελείται κατά κύριο λόγο από τα εξής συστατικά: φύση, μαντινάδες, λαούτα και κρασί. Αποζητώ αυτό το περιβάλλον ακόμα και όταν λείπω από την Κρήτη΄ Με κάνει δημιουργικό. Λόγω αυτής της προσωπικής μου αναγκαιότητας πλέον, είχα τη χαρά να καταπιαστώ με αρκετά ποιητικά κείμενα του Σαίξπηρ, του Καζαντζάκη, του Μολιέρου στη παραστάσιμη μορφή τους. Δεν είναι η πρώτη φορά που καταπιάνομαι με ποιητικό παραστάσιμο κείμενο, αλλά κάθε φορά είναι η πρώτη φορά.
Ο έμμετρος λόγος εξυπηρετεί μια αισθητική ανάγκη του ανθρώπου, να τέρπει την αισθήσεις, ιδιαίτερα της ακοής. Ο στοίχος έχει έτσι κι αλλιώς έναν άλλο ειρμό, μία άλλη ροή. Προσωπικά το απόλαυσα. Ήθελε, βέβαια, και μία άλλη εξάσκηση, μία "μουσική δουλειά". Όπως συμβαίνει άλλωστε σε αυτά τα κείμενα.
Αν χαθεί το μέτρο από εκεί που υπάρχει, αλλάζει το νόημα, γίνεται κάτι άλλο και σκορπίζει. Τα λόγια είναι λέξεις, που σχετικά εύκολα μπορεί να αποστηθίσει κανείς. Το δύσκολο είναι να κατανοήσεις το πλήρες νόημα που φέρουν αυτές οι λέξεις και την όλη πρόθεση που έχει ο συγγραφέας και ο σκηνοθέτης ώστε να κρατήσεις ζωντανή τη πορεία του χαρακτήρα.
Με τη λέξη «ποίηση» αντιλαμβάνομαι ένα κόσμο, όπου όλες εκείνες οι πληροφορίες που φέρουμε μέσα μας, πασχίζουν να γεννηθούν με λέξεις. Είναι μία μετακίνηση με βαθιές ρίζες, η οποία μας συγκλονίζει και πάντα μας φανερώνει κάτι φρέσκο από το μέλλον φερμένο, που αγνοούσαμε ότι υπάρχει ή δεν μπορούσαμε να αντιληφθούμε. Δεν φαίνεται μια εύκολη διαδικασία όπως την περιγράφω, όμως όλοι μας έχουμε βιώσει να συμβαίνει ακούσια, να «κατέχουμε» τον κόσμο χωρίς να μπορούμε να τον εξηγήσουμε. Μου δίνει λοιπόν χαρά ο έμμετρος στίχος γιατί η ευτυχία βρίσκεται σε αυτή την συμπυκνωμένα αποκαλυπτική στιγμή.
Κάθε φορά σε αυτή τη διαδρομή έχουμε τις εύκολα αποκαλυπτικές στιγμές και τις δύσκολες, που μπορεί να περάσουν χρόνια, ώστε να αντιληφθούμε τι πραγματικά έλεγε τότε. Στο τώρα οφείλεις να τηρήσεις το χρέος σου και να αποδώσεις το κείμενο στο μέτρο που οφείλει να είναι. Η ιδιαιτερότητα που έχει αυτή η παράσταση είναι ότι το κείμενο γραφόταν ταυτόχρονα με τις πρόβες. Συγγραφέας και σκηνοθέτης ήταν ο Κωνσταντίνος. Η σύγκρουση ανάμεσα σε αυτούς τους ρόλους για έναν άνθρωπο είναι εκ θεμελίων αναπόφευκτη, ειδικά όταν ο χρόνος πιέζει, οι πρόβες δεν είναι ποτέ αρκετές.
Ο Κωνσταντίνος έδωσε τον καλύτερο εαυτό του και όλοι εμείς ήμασταν εκεί ενωμένοι σαν γροθιά σε κάθε καιρό. Τον ευχαριστώ για αυτό το ταξίδι.
Αγαπημένη φράση ή στίχος από το κείμενο;
Έχω πολλά αγαπημένα στιχάκια. Ο Κωνσταντίνος κατάφερε να συγκεράσει τον Σαιξπηρ με τον Κορνάρο με μεγάλη μαεστρία σε αυτό το όμορφο πόνημα. Σε μια εποχή όπου η ταχύτητα και η γρήγορη κατανάλωση μας ορίζει, εμείς προσπαθούμε να ξανά ανακαλύψουμε την μαγεία ραδιοφωνικής ακοής. Είναι σαν να φωνάζουμε μέχρι να γεννηθεί ένα αυτί από τη γη να μας ακούσει, όπως έλεγε ο Καζαντζάκης.
Όταν μου έδωσε το μονόλογο ο Κωνσταντίνος ανακάλυψα μια μαντινάδα παλιά. Αμέσως ήρθε μπροστά μου μια παρέα, με λαούτα και καλή ρακή, από αυτές που προκύπτουν αυθόρμητα. Κάπου σε μια κορφή κάποιον παλιό Σεπτέμβρη, ο πατέρας μου έπαιζε μαντολίνο, ο ήλιος έπεφτε στις Μαδάρες, και ο παχύς Ασκιανός του Ψηλορείτη σκέπαζε την Κρήτη για καληνύχτα. Εκεί άκουσα για πρώτη φορά εκείνη την παλιά μαντινάδα.
«Πάντα ψηλά στέκει η κορφή, κι ας είν’ και χιονισμένη
Τον βράχο δέρνει η θάλασσα, μα πάντα βράχος μένει».
Από το συνολικό όμως κείμενο, η φράση με την οποία κλείνει ο Κωνσταντίνος το έργο του με συγκινεί ιδιαίτερα:
«Κι εκείνος όπου δεν πατεί στον έρωτα απάνω στη συντροφιά των ζωντανών, εγώ δεν τον εβάνω»
«Και μι’ αστραπή ναι η ζωή , χαρά του α που προλάβει
Από το φως της να πιαστεί, πριν πέσει το σκοτάδι.»
Στο βιογραφικό σου ανέφερες ότι δεν μεγάλωσες ακόμα. Είναι αυτό ένα στοιχείο που σε βοηθάει σαν ηθοποιό;
Στην πορεία αυτή που έχουμε σε αυτή τη ζήση κάθε αναπνοή που παίρνουμε, ανανεώνει κάθε μας κύτταρο και ταυτόχρονα το οξειδώνει. Ταυτόχρονα η ψυχή μας πασχίζει και αγωνιά να αγγίξει το φως ως ολότητα.
Όσο κι αν ασκηθώ σε αυτή τη συνειδητοποίηση, δεν είναι ποτέ αρκετό για να το καταλάβω στο βαθμό που να με ικανοποιεί. Το παιδί που βρίσκεται μέσα μας κραυγάζει για ζωή αυθόρμητη, ειλικρινή, ρουφάει σαν σφουγγάρι τη ζωή, που το φέρει και η συμπυκνωμένη αλήθεια που το περιβάλλει είναι μια τρίχα απόσταση από την τρέλα καμία φορά. Όταν είσαι παιδί είναι δύσκολο να βρεις τις λέξεις, όμως η πρόθεση σου είναι πάντα καθάρια. Όσο λοιπόν το σώμα γερνάει και η κοινωνία πασχίζει να καταστρέψει αυτή την πρόθεση, αντιστέκομαι. Επέλεξα αυτό το επάγγελμα γιατί επικαλεί συνέχεια τον μπόμπιρα μέσα μου.
Δεν ξέρω αν με κάνει καλύτερο ηθοποιό σίγουρα όμως με κάνει ευτυχισμένο και πιο καθαρό άνθρωπο. Να ωριμάζουμε, όχι να γερνάμε. Και όσο η ζωή μας αστράφτει, εμείς να προλαβαίνουμε.
Πως καταφέρνεις να μοιράζεσαι μεταξύ Αθήνας και Κρήτης;
Αυτή η άσκηση μετατόπισης είναι όντως είναι δύσκολη. Για να μπορώ να «μοιράζομαι» , οφείλω να εκμηδενίζω το «εγώ» μου και να «αυτό-διατίθεμαιι», έτσι το αντιλαμβάνομαι. Είτε είσαι ηθοποιός είτε παιδαγωγός, οι σχέσεις τις οποίες δημιουργείς είναι σχέσεις παρόντος. Δεν γίνεται να είσαι απών σε μία σχέση. Το «εμείς» σε μία διαδικασία είναι πιο ισχυρό από το «εγώ».
Όταν μπαίνεις σε μια διαδικασία οφείλει να εκμηδενίζεται ο χρόνος κι αν οι συνεργασίες είναι ουσιαστικές σε βοηθάνε να εκπληρώνεις τις αναζητήσεις σου. Κάθε αναζήτηση είναι ένα ταξίδι και στις βαλίτσες μας κατά κύριο λόγο κουβαλάμε σχέσεις και εμπειρίες που αναζητούνε καινούργιους προορισμούς. Όλα τα υπόλοιπα μπορεί να είναι μια θάλασσα απόσταση ή μια ανάσα δρόμος.
Πληροφορίες για την παράσταση: Εδώ
