Επιμέλεια: Μαρία Μαρή - Θεατρολόγος
Ο Γιώργος Δρίβας μαζί με τον Μελαχρινό Βελέντζα στο ατμόπλοιο Virginia που ταξιδεύει κάνοντας το δρομολόγιο Ευρώπη – Αμερική τη δεκεατία του '30, φορτωμένο με χιλιάδες μετανάστες, μεταφέροντας κάθε λογής ανθρώπους, όνειρα και ιστορίες. Πάνω σε αυτό το πλοίο, γεννήθηκε και πέθανε ο μεγαλύτερος πιανίστας του κόσμου, Ο Ντάννυ Μπούντμαν Τι Ντι Λέμον Χίλιαεννικόσια. • Μεγάλη επιτυχία το Λέμον! Από το 2018 παίζεται σε διάφορους χώρους κάνοντας κάθε φορά ένα νέο ταξίδι.
Ποιο σταθμό έχετε απολαύσει περισσότερο;
Στην πρώτη μας περιοδεία μάλλον ήταν η Σαντορίνη καθώς ήταν και η πρώτη μας εν πλω παράσταση. Ήταν πρωτοφανής εμπειρία να παίξουμε πάνω σε γεμάτο πλοίο με θέα το ηφαίστειο και μάλιστα με φυσικό φως. Το ίδιο είχαμε απολαύσει και την παράσταση στο καρνάγιο στο Λαύριο όπου ήταν μια εξίσου μαγευτική βραδιά σε ένα αχαρτογράφητο μέρος δίπλα σε μια γλίστρα για ψαροκαϊκα. Το νερό έφτανε κάτω από τα πόδια των θεατών και εμείς φτάσαμε με ψαρόβαρκα στην σκηνή. Ήταν συναισθηματικά έντονο για μένα καθώς το συγκεκριμένο μέρος είναι μέρος από τα εφηβικά μου χρόνια διότι μεγάλωσα στο Λαύριο και είναι και τόπος όπου πηγαίνω για ψάρεμα όταν βρίσκω χρόνο.
Όλοι οι προορισμοί είχαν κάτι νέο και χρήσιμο να σου δώσουν. Δεν είναι μόνο η τοποθεσία αλλά και ο σκοπός. Όπως οι παραστάσεις αλληλεγγύης που κάναμε στο αυτοδιαχειριζόμενο θέατρο ΕΜΠΡΟΣ για τα δικαστικά έξοδα δυο παιδιών που υπήρξανε θύματα της αστυνομικής καταστολής το 2019 και στους Σταγιάτες στον Βόλο για τον αγώνα των κατοίκων των Σταγιατών για να μην ιδιωτικοποιηθεί η φυσική πηγή νερού του χωριού τους. Ο κόσμος του θεάτρου, αυτός τουλάχιστον που είναι έξω από την showbiz και τα μεγάλα αστικά θέατρα και σαλόνια πάντα είχε αγωνιστικά αλλά και ταξικά αντανακλαστικά. Είναι τόσο λαϊκό θέαμα και τόσο δύσκολο να βιοποριστείς από αυτό στην Ελλάδα του σήμερα που δεν γίνεται να μην νιώθεις τις ανάγκες και τα προβλήματα μιας κοινωνίας.
Το μελετημένο σκηνικό, ένα πιάνο το οποίο γίνεται διαδοχικά μήτρα, φωλιά, προκυμαία και τάφος, γύρω από το οποίο εξελίσσεται η ζωή ενός ανθρώπου δίχως πατρίδα από την αρχή μέχρι το τέλος της αποκτά μια άλλη διάσταση στα χέρια του Μελαχρινού Βελέντζα. Καταπληκτική ερμηνεία στο πιάνο και τέλεια φυσική κατάσταση σε όλο το έργο. Οι δυο σας έχετε δέσει αρμονικά, ο ένας πετά το μπαλάκι στον άλλο και ξεδιπλώνετε έναν ολόκληρο κόσμο και μια εποχή πάνω στην σκηνή. Είναι και για τους δυο σας πάρα πολύ απαιτητικό. Σας έχει καθόλου κουράσει;
Είναι πράγματι μια αρκετά απαιτητική παράσταση. Δεν είναι τόσο η φυσική κατάσταση που σαφώς πρέπει να διαθέτεις για να ανταπεξέλθεις αλλά το ότι έχουμε να διαχειριστούμε πολλά πράγματα επι σκηνής σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, καθώς η ιστορία τρέχει ακατάπαυστα. Τον αφηγηματικό λόγο , το σώμα, την κίνηση, την σχέση μας στην σκηνή, τον ρυθμό, την ζωντάνια και αλλά και την αλήθεια σε ότι κάνουμε. Όλα θέλουν μια ισορροπία και σωστή δοσολογία, ακόμα και οι αυτοσχεδιαστικές μας στιγμές. Χρειάζεται απόλυτη συγκέντρωση όταν ο ηθοποιός γίνεται ένα πολuεργαλείο στην σκηνή.
Μετά από 120 παραστάσεις είναι μια ερώτηση που μας την κάνουν συχνά. Αν μας έχει κουράσει. Γενικά δεν πιστεύω ότι ένας ηθοποιός κουράζεται να παίζει μια παράσταση πολύ καιρό. (Πόσο μάλλον αν συνεχώς αλλάζει θεατρικούς προορισμούς). Αρκεί να του αρέσει και να το βλέπει κάθε φορά ως μια νέα πρόκληση γι’αυτόν και όχι ότι προσφέρει μια κονσέρβα στον κόσμο. Δεν υπάρχει ταβάνι ούτε τέρμα στην υποκριτική ακόμα και αν παίζεις το ίδιο έργο πολλά χρόνια. Το ότι το έφτασες κάπου όπου δεν πάει άλλο, δεν σηκώνει κάτι άλλο θεωρώ δεν ισχύει για το θέατρο.
Αναπνέει αυτό που κάνεις, μεγαλώνει, αλλάζει και διαφοροποιείται. Δεν πρέπει να είμαστε στυγνοί εκτελεστές μιας παράστασης ως ηθοποιοί. Είναι σαν να λες σε έναν άνθρωπο αν κουράστηκε να ζει. Στην Ελλάδα έχουμε μάθει( οι πολύ λίγοι) να περνάμε από παραστάσεις λες και είμαστε περαστικοί η επισκέπτες. Κυρίως οι πιο αναγνωρισμένοι του χώρου που αλλάζουν παραστάσεις σαν πουκάμισα. Παίζει ρόλο και το βιοποριστικό αλλά και το πόσο αντέχει οικονομικά να ανεβαίνει μια παράσταση αλλά η νοοτροπία του παίζω για φέτος μόνο όσο μπορέσω σε μια παράσταση και μετά πάμε για άλλα υπάρχει γιατί δυστυχώς υπάρχουν η προχειρότητα, η ματαιοδοξία, ο υπέρμετρος εγωκεντρισμός, οι κακές συνθήκες εργασίας και οι συγκεκριμένοι ρυθμοί της αγοράς. Οι Έλληνες δημιουργοί γενικότερα δεν δίνουν χρόνο και φροντίδα σε ότι δημιουργούν. Λες και κάνουν διαγωνισμό ποιος θα έχει στο ενεργητικό του τις περισσότερες παραστάσεις. Και τις πιο πρωτοποριακές.
Κάθε φορά απαιτείται μια νέα προσαρμογή και δύσκολη πρόβα φαντάζομαι λόγω των απαιτήσεων του έργου. Ποια είναι η διαδρομή της περιοδείας σας για το Καλοκαίρι του 2021;
Αυτό που έχουμε να αντιμετωπίσουμε σε κάθε προορισμό και σε κάθε θεατρικό χώρο οπου στήνουμε την παράσταση είναι η προσαρμογή γενικότερα. Οχι μόνο η σκηνική που μπορεί να επηρεάσει και την σκηνοθετική. Έχει μία αλληλεπίδραση και σε εμάς τους ίδιους. Ειδικά την ώρα της παράστασης. Αυτό βέβαια έχει τεράστιο ενδιαφέρον το πώς θα προσαρμόσεις και το πώς θα εντάξεις αρμονικά στην αισθητική και στην ατμόσφαιρα της κάθε τοποθεσίας την παράστασή σου. Είναι πολύ δημιουργικό. Η σκηνοθεσία της Γιωργίας Τσαγκαράκη είναι τόσο σωστά δομημένη και τόσο «ανοιχτή» παράλληλα που μας δίνει αυτή την δυνατότητα αυτό το έργο να προσαρμόζεται κυριολεκτικά παντού. Αυτό πρέπει να κάνει ένα σύγχρονος σκηνοθέτης όταν δουλεύει ειδικά με νέους ηθοποιούς. Να τους δίνει το χώρο και την ευχέρεια να το κάνουν δικό τους, να το εξελίξουν.
Όλη την διαδρομή μπορούν να την δουν οι ενδιαφερόμενοι στο πλήρες πρόγραμμα που θα αναρτηθεί εδώ. Φέτος κλείσαμε τους περισσότερους προορισμούς από κάθε άλλη περιοδεία μας. Ενδεικτικά θα πω το φεστιβάλ Παπάγου στο κηποθέατρο Παπάγου, στην Σαλαμίνα εν πλώ, Στη Σύρο στο καρνάγιο ταρσανάς όπου εκεί μέσω ενός διαγωνισμού θα μπορεί να έρθει κάποιος μαζί μας στο ταξίδι και να ζήσει από κοντά την εμπειρία να δει το πριν και το μετά του Lemon αλλά και την παράσταση με πληρωμένα εισιτήρια, διαμονή , πλήρες φαγητό. Ακόμα έχουμε το Γύθειο όπου θα παίξουμε στην παραλία Βαλτακι με φόντο το ναυαγισμένο πλοίο «Δημήτριος» , Στο Χαλάνδρι στο Φεστιβάλ Ρεματιάς, Σπέτσες (εν πλω). Φεστιβάλ δάσους Θεσσαλονίκη, Σφακιά (εν πλω), Ιως, Ικαρία κ.α
Υπάρχουν συσχετισμοί της ιστορίας του Λέμον και της σημερινής πανδημίας, που μας έχει περιορίσει , φυλακίσει θα έλεγα;
Κάποια στιγμή ο Τιμ Τούνυ ρωτάει επίμονα τον 1900 «Γιατί μένεις σε αυτή την πλωτή φυλακή, θα μπορούσες να κάνεις ότι σου γουστάρει να παίζεις το θεϊκό σου πιάνο θα τους τρέλαινες όλους και θα έβγαζες ένα σωρό λεφτά». Ο 1900 δεν είχε κατέβει ποτέ από το πλοίο που γεννήθηκε, είχε μάθει να διαχειρίζεται την κατ’ επιλογήν του προσωπική φυλακή, έκανε αυτό που ήξερε πολύ καλά, να παίζει πιάνο και έβρισκε την δική του ευτυχία στα λίγα και στα απλά. Αυτάρκης και εύστοχος στο τι θέλει για να ζήσει και χρησιμοποιώντας την ευφυΐα του να διαβάζει τους ανθρώπους και τις καταστάσεις ίσως να μην ένιωσε την ανάγκη να βγει στον χαοτικό και σκληρό κόσμο. Υποτίθεται ότι όλη αυτή η καραντίνα που μας κράτησε σπίτι μας πολύ καιρό , έκοψε τις επαφές μας με τους ανθρώπους μας και μας φυλάκισε σε ένα έτσι και αλλιώς δυστοπικό περιβάλλον θα μας έδινε κάποιο σεβαστό χρόνο να επαναπροσδιορίσουμε πράγματα που μας απασχολούν και που με τους ρυθμούς μιας ξέφρενης κανονικότητας ίσως να μην το είχαμε ποτέ κάνει. Δεν υπάρχει μια απάντηση στο πως λειτούργησε στον καθένα από εμάς. Σίγουρα τεθήκανε κάποιοι υπαρξιακοί προβληματισμοί καθώς νιώσαμε φυλακισμένοι και καταπιεσμένοι και ίσως να εκτιμήσαμε περισσότερο κάποια πράγματα. Σε ποια κανονικότητα παρότρυνε τον 1900 ο Τιμ Τούνυ να βγει; Σε αυτή των πολέμων, της απληστίας, του χάους, της εξαθλίωσης, της αδικίας (και ας γινόταν διάσημος και πλούσιος). Αυτή δηλαδή που συνεχίζει και υπάρχει με άλλη μορφή ακόμα και σήμερα. Αν δεν μπορούμε λοιπόν να μείνουμε περιορισμένοι στο δικό μας ατμόπλοιο Βιρτζίνιαν ας αλλάξουμε τουλάχιστον τον κόσμο στον οποίο θέλουμε να (ξανα)βγούμε.
Τα ταξίδια μας μοιάζουν πολύ διαφορετικά πια αν γίνουν ποτέ πάλι. Εσείς οι δυο Γιώργο μου πως βιώσατε αυτό το ταξίδι και πως το βιώνετε ακόμα;
Μεγάλο σχολείο το Lemon. Και για μένα και για τον Μελαχρινό νομίζω που έχει και την ευθύνη της παραγωγής αλλά και για τον Λευτέρη που είναι ο technical manager. Και είναι σχολείο γιατί το είδαμε σε κάποιο βάθος χρόνου να συμβαίνει. Να ξεκινάει από το μηδέν και να φτάνει σε ένα σημείο που κάνει ισχυρό γκέλ στον κόσμο και να το έχει αγκαλιάσει είτε στις περιοδείες μας είτε σε κάποιο θέατρο σε σεζόν. Είδαμε πως λειτουργεί ο χώρος και πόσο δύσκολος και δύστροπος είναι , το πώς κινείται η αγορά, το πώς αντιδρά και τι θέλει ο κόσμος και το πόσο αξίζει τελικά να δώσεις χρόνο και πίστη στα πράγματα που έχεις βάλει το δικό σου δημιουργικό κομμάτι. Καλλιτεχνικά όλο αυτό με το lemon πέρα την απόλαυση του ταξιδιού του έχει και ένα σημαντικό εκπαιδευτικό χαρακτήρα που αποτελεί σημαντικό εφόδιο. Έχουμε σκληραγωγηθεί μέσα από αυτό, αρκετά. Οι εμπειρίες μας πολλές και χρήσιμες.
Μπροστά μας έχουμε μια μεγάλη περιοδεία ακόμα να διανύσουμε σε ένα πολύ δύσκολο και θολό πολιτιστικό τοπίο και με το επάγγελμά μας, όπως όλα, να έχει χτυπηθεί αρκετά σκληρά από την κυβερνητική διαχείριση της πανδημίας και από αυτό που ζούμε 1,5 χρόνο τώρα. Είναι όαση το φετινό ταξίδι του Lemon δεν το συζητώ.
Γενικότερα όμως δεν θέλουμε να υπάρχουνε στον ευρύτερο θεατρικό χώρο οάσεις. Θέλουμε ένα απέραντο γόνιμο έδαφος για όλους μας. Αυτό είναι κάτι που υπάρχει στο μυαλό μας διαρκώς όσο είμαστε σε θέση να κάνουμε αυτό το όμορφο ταξίδι.
Τι σχέδια έχεις για το μέλλον; Τι προγραμματίζεις;
Έχω πολλά στο μυαλό μου που θα ήθελα να κάνω αλλά τα σχέδια που εντέλει πραγματοποιούνται περισσότερο προκύπτουν. Αυτή την περίοδο είμαι σε συζητήσεις για μια νέα θεατρική δουλειά χωρίς να έχει οριστικοποιηθεί κάτι. Ο κινηματογράφος είναι πάντα ένα πεδίο που με ενδιαφέρει και που θα ήθελα να εμπλακώ περισσότερο.
Επειδή σκηνοθετώ εδώ και κάποια χρόνια ερασιτεχνικές ομάδες θεάτρου εκτός Αθηνών θα ήθελα αυτό να γίνει κάποια στιγμή και επαγγελματικά και να έχω πετύχει τα μέγιστα ως προς αυτό. Στην συγκρότηση δηλαδή μιας καλής επαγγελματικής ομάδας που θα συμβάλει με τον καλύτερο τρόπο σε αυτό που λέμε πολιτιστική αποκέντρωση. Η σκηνοθεσία οπότε με ενδιαφέρει αλλά δεν βιάζομαι, όλα θέλουν τον χρόνο τους. Είμαι ανοιχτός γενικά σε προτάσεις αλλά προτιμώ να είμαι όσο γίνεται επιλεκτικός και να συγκεντρώνομαι σε κάτι που να έχει διάρκεια και προοπτική. Ξέρω ωστόσο ότι είναι δύσκολο να επιλέγεις σε έναν χώρο που επικρατεί εργασιακό χάος και ανασφάλεια.
Πληροφορίες για την παράσταση: Εδώ
