Επιμέλεια συνέντευξης: Κωνσταντίνος Πλατής
Ποια ήταν η έμπνευσή σας, πίσω από τη δημιουργία του Bodyterranean;
Όταν ανακάλυψα ότι μπορούμε να παίξουμε μουσική χωρίς να μεταχειριστούμε κανένα αντικείμενο, ενθουσιάστηκα. Στην αρχή αυτή η τεχνική με έλκυσε γιατί μου φαινόταν πολύ διασκεδαστική και πειραματική, και στην πορεία συνειδητοποίησα πόσο συμβολική και ουσιαστική μπορεί να είναι σαν καλλιτεχνική επιλογή. Ζούμε σε μία κοινωνία όπου το σώμα μας είναι κάπως ξεχασμένο, στον τρόπο που βιώνουμε την καθημερινότητα: συχνά αδιαφορούμε για την λειτουργία του και τις ανάγκες του, αγνοούμε την γλώσσα του και την μνήμη του. Το να χρησιμοποιούμε το σώμα σαν βάση στην καλλιτεχνική έκφραση, μας βάζει σε μία ευχάριστη διαδικασία συνειδητοποίησης και ενδοσκόπησης, μας αναγκάζει να εξερευνούμε τον εαυτό μας και την συνολική ισορροπία μας ως άνθρωποι, ένα σύνολο όπου συνυπάρχουν ψυχή, πνεύμα και σώμα.
Από καλλιτεχνική άποψη, με το Bodyterranean ακολουθώ μία προσωπική πορεία που είχα ήδη ξεκινήσει, στον δρόμο της έρευνας πάνω στο παραδοσιακό υλικό, προσθέτοντας το ανθρώπινο σώμα στα εργαλεία με τα οποία εκφράζω τις μουσικές μου ιδέες. Πριν γίνει παράσταση, το Bodyterranean έχει κυκλοφορήσει ως μουσικό άλμπουμ, με μία διπλή πρόκληση: αφενός να δημιουργήσω ένα ολοκληρωμένο μουσικό έργο με το σώμα ως μοναδικό μέσο, αφετέρου να το κάνω χωρίς να χάσω την ενέργεια που δίνει η κίνηση σε μία ζωντανή εμφάνιση. Αντιμετωπίζοντας το σώμα σαν κανονικό μουσικό όργανο, με τις δυνατότητες και τους περιορισμούς του, θέλησα να του δώσω την ευκαιρία να μας δείξει ότι η μουσική με το σώμα δεν είναι απλά κάτι ξεχωριστώ, διαφορετικό, αλλά κανονική μουσική!
Χαίρομαι ιδιαίτερα ότι ο Keith Terry, ιδρυτής και καλλιτεχνικός διευθυντής του International Body Music Festival, πρωτοπόρος στις ηχογραφήσεις του είδους, είχε να πει πολύ καλά λόγια για το δίσκο μου. Αν μου επιτρέπετε, θα ήθελα να αναφέρω τα λόγια του:
“with his recording Bodyterranean, Simone Mongelli has created one of the finest recordings of body music around. He succeeds in capturing the energy of the art form plus the range, the subtlety and the nuance of sounds the body can make: qualities that are challenging and elusive to capture when recording body music. The music is beautiful, dynamic, rich and multi-dimensional — a satisfying new standard in body music recordings.”
Αρχαία Ελλάδα και Σύγχρονη Ελλάδα. Ποιο είναι αυτό το χαρακτηριστικό που κατά τη γνώμη σας αποτελεί συνδετικό κρίκο ανάμεσα τους;
Δεν πιστεύω ότι μπορούν εύκολα να συγκριθούν δύο τόσο διαφορετικές εποχές, οι συνθήκες της ζωής έχουν αλλάξει τελείως, και αυτό ισχτελευταίο αιώνα.. για να ισοπεδωύει πολύ περισσότερο για τον τελευταίο αιώνα. Δεν χρειάζεται να υπογραμμίσω την σημαντικότητα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, που έχει χτίσει κανονικά τα θεμέλια του Ευρωπαϊκούφτομαι τους ου Ευρω και του Δυτικού πολιτισμού και όχι μόνο, αλλά αυτή η ασύλληπτη κληρονομιά αφορά τον σύγχρονο κόσμο γενικώς, όχι μόνο την Σύγχρονη Ελλάδα.
Προσωπικά, μου αρέσει να βλέπω μία σχέση ανάμεσα σε αυτές τις δύο εποχές της Ελλάδας στην σημασία που έχει για την κοινωνία το θέατρο, που ακόμα και σήμερα διατηρεί εδώ μία αξία και μία συμμετοχή άγνωστες στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες, ανεξαρτήτως από τις δυσκολίες των τελευταίων χρόνων. Ίσως αυτός ο τόσο σημαντικός ρόλος που είχε τότε το θέατρο για την διαμόρφωση, αμφισβήτηση, συζήτηση και επιβεβαίωση των ιδεών και των αξιών της κοινωνίας, έχει καταφέρει να επιβιώσει μέχρι σήμερα, έστω σε επίπεδο ασυνείδητου, σαν γονιδιακή μνήμη.
Τι ρόλο παίζει η παράδοση στη ζωή σας;
Δεν έχω γεννηθεί σε χωριό, και δεν έχω μάθει μουσική από τους «παλιούς». Παρόλο που ο παππούς μου ήταν πολύ καλός μουσικός -ράφτης στο επάγγελμα-, όταν ήμουν πολύ μικρός αρρώστησε σοβαρά, και πέρασε τα δέκα τελευταία χρόνια της ζωής του χωρίς σχεδόν να μπορέσει να σηκωθεί από το κρεβάτι του, πόσο μάλλον να πιάσει κάποιο όργανο στα χέρια του...
Ζούσα σε μικρή πόλη, κοντά στο Μιλάνο, αλλά τότε, σε εκείνη την περιοχή, η παραδοσιακή μουσική είχε ήδη θυσιαστεί, μαζί με άλλα στοιχεία του προηγούμενου τρόπου ζωής, στον βωμό του καινούριου συλλογικού ονείρου, εκείνου δηλαδή μίας κοινωνίας βασισμένης στην κατανάλωση και στην ισοπέδωση της προσωπικότητας, στην τηλεόραση και τα μελετημένα μοντέλα ζωής που πρότεινε και ακόμα προτείνει. Μία ωραία, μακιγιαρισμένη, τηλεοπτική κοινωνία καταναλωτών, χωρίς χώρο για παλιές αξίες, πράξεις και συνήθειες.
Μουσική λοιπόν σπούδασα σε ωδεία και Πανεπιστήμιο, ενώ την παράδοση την συνάντησα στην πορεία. Σε αυτή την μουσική με συγκίνησε και με συγκινεί η αμεσότητα της έκφρασης, η αγνότητα μίας μορφής τέχνης που γεννιέται αυθόρμητα, και όχι σαν μελετημένο προϊόν για ένα συγκεκριμένο τμήμα της αγοράς. Έτσι νομίζω ότι θα έπρεπε να είναι όλη η τέχνη. Ένας συγκινητικός, άμεσος και όμορφος τρόπος για να εκφράσει κανείς την αλήθειά του.
Ποια θεωρείτε πως είναι η μεγαλύτερη διαφορά της Ιταλικής και της Ελληνικής κουλτούρας;
Δυστυχώς, έχω την αίσθηση ότι οι διαφορές μειώνονται όλο και περισσότερο, όχι μόνο ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ιταλία, αλλά γενικώς ανάμεσα σε όλες τις χώρες που συμπεριλαμβάνονται στον «δυτικό κόσμο», και τελευταία μειώνονται δραματικά και οι διαφορές μας με τις υπόλοιπες χώρες του πλανήτη. Όπως και στο περιβάλλον, η «βιοποικιλότητα» αφήνει χώρο στην ομοιομορφία της παγκοσμιοποίησης.
Πέρα από το ρομαντικό «μία φάτσα, μία ράτσα», υπάρχουν σίγουρα ομοιότητες ανάμεσά μας, και κυρίως μεταξύ Ελλάδας και Νοτίου Ιταλίας, αλλά για μένα, και το λέω με συγκίνηση, η μετακόμιση από την Βόρεια Ιταλία στην Ελλάδα αποτέλεσε και ένα αναδρομικό ταξίδι στον χρόνο. Οι χώρες μας είχαν ήδη πάρει τον ίδιο δρόμο, του καταναλωτισμού, της παγκοσμιοποίησης, του ακραίου φιλελευθερισμού, αλλά ήταν σαν η Ελλάδα να βρισκόταν λίγο πιο πίσω από εμάς. Όταν ήρθα, βρήκα ακόμα μερικές αντιστάσεις σε αυτό το μοντέλο, τις οποίες είδαμε ξεκάθαρα πόσο φανατικά η πολιτισμένη Ευρώπη προσπαθεί να πνίξει, για να «εκσυγχρονιστεί» επιτέλους και αυτή η χώρα...
Μετά την αδιαμφισβήτητη επιτυχία της παράστασης Bodyterranean, ποιο σκέφτεστε να είναι το επόμενο επαγγελματικό σας βήμα;
Αρχικά θεωρώ ότι το Bodyterranean έχει ακόμα πολλά να δώσει. Μετά τις δύο σημαντικές παραστάσεις που θα δώσουμε στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, στις 28 και 29 Νοεμβρίου, θέλουμε να ταξιδέψουμε με την παράσταση σε όλη την Ελλάδα, γιατί ακόμα δεν την έχουμε παρουσιάσει εκτός Αθηνών, και να συνεχίσουμε να ταξιδεύουμε και στο εξωτερικό, όπως έχουμε ήδη ξεκινήσει. Πέρασε ένας χρόνος από την πρεμιέρα, αλλά έχουμε ακόμα τον ενθουσιασμό της αρχής και ταυτόχρονα η παράσταση ακόμα εξελίσσεται, η ίδια η ομάδα εξελίσσεται και μεγαλώνει, οπότε δεν νιώθουμε ότι το Bodyterranean έχει κάνει τον κύκλο του, παρά μάλλον ότι είμαστε ακόμα στην αρχή αυτού του ταξιδιού.
Είναι ένα έργο αρκετά απαιτητικό για μας, που χρειάστηκε πολλή δουλειά, από μένα αρχικά αλλά και από όλη την ομάδα στην συνέχεια, και συνεχίζει να ζητάει όλη μου την ενέργεια για να είναι στο επίπεδο που θέλω.
Συνεχίζω να παίζω μουσική και με όργανα, να συνεργάζομαι με άλλους μουσικούς και στο χώρο του θεάτρου και έχω πολλές ιδέες για το μέλλον, αλλά αυτή τη στιγμή είμαι επικεντρωμένος στο Bodyterranean.
Πληροφορίες για την παράσταση: Εδώ
