Το θέατρο είναι η πιο ευπαθής τέχνη.
Υγιαίνει μόνο όταν ο συντονισμός πομπού και δέκτη, ηθοποιού δηλαδή και θεατή, είναι αρμονικά διαρκής. Εδώ, σε αντίθεση με την ποίηση ή τη λογοτεχνία ή οποιαδήποτε άλλη μορφή τέχνης ο δέκτης είναι πάντα μια ομάδα.
Μια ομάδα που συγκροτείται συνήθως τυχαία, γι’ αυτό και η σύστασή
της, ενώ κάθε βράδυ ποικίλλει, στην πραγματικότητα διαμορφώνει ανάλογα και τον βαθμό αλληλεπίδρασης ανάμεσα στα μέλη της.
Πόσες φορές δεν έχουμε διαπιστώσει πάνω στη σκηνή ότι «η ψυχολογία του πλήθους» επηρεάζει συχνά και εκείνη του κοινού της πλατείας ή του εξώστη;
Η αλληλεπίδραση αυτή διαρκεί μια, δυο ή και τρεις ώρες, μέσα στις οποίες χωρίς καμία διακοπή ή επαναφορά της δράσης στο σημείο που θα επιθυμούσαμε αισθανόμαστε την υποσυνείδητη επιρροή της μυσταγωγικής μας τέχνης.
Άλλωστε, το θεατρικό έργο λειτουργεί μόνο σαν σύνολο: τεχνών, που συναντά η μια την άλλη αλλά και δραματουργικών λεπτομερειών, που αφηγούνται από κοινού την ιστορία των θεατρικών προσώπων.
Σήμερα, δεκαπέντε μέρες μετά το αδιαμφισβήτητα ορθό μέτρο της παύσης των θεατρικών παραστάσεων για τη προστασία της δημόσιας υγείας, το θέατρο γιορτάζει αλλά και ταυτόχρονα αργεί πρώτη φορά για τόσο μεγάλο διάστημα, σε παγκόσμιο σχεδόν μάλιστα επίπεδο, στην μακρόχρονη ιστορία του.
Η παύση αυτή μας φέρνει στο νου τη συλλογικότητα που προϋποθέτει
η πανάρχαια αυτή τέχνη όχι μόνο στη διαδικασία των δοκιμών αλλά και κατά τη διάρκεια των παραστάσεων.
Σε μια εποχή όπου είχαμε αναμφίβολα αισθανθεί την απειλή οποιουδήποτε συλλογικού αισθήματος το θέατρο συνέχισε να μεταδίδει την υψηλή συγκίνηση που μόνο τα δημοκρατικά πολιτεύματα, όταν συμβαίνει να λειτουργούν σωστά, μπορούν να εμφυσήσουν στους πολίτες τους.
Τώρα, που ακόμα και το ύστατο αντίο για αρκετούς συμπολίτες μας ανά τον κόσμο δε θεωρείται δεδομένο, καλούμαστε να βρεθούμε ξανά από κοινού όλοι μας στην ίδια – κοινωνικά – συνθήκη μετά από καιρό: στην κατ’ οίκον απομόνωση.
Πιο μαζί και πιο μόνοι από ποτέ, παραμονές ενός ακόμα σκληρού Απρίλη για την Ευρώπη αλλά και για την Ελλάδα.
Σήμερα που γιορτάζει το θέατρο δοκιμαζόμενο όσο ποτέ, σήμερα που δοκιμάζεται η ίδια η ζωή θυμόμαστε ξανά δύο ζωοδότες φωνές, τόσο για τις σημειώσεις τους για το Θέατρο όσο και για το σπουδαίο θεατρικό τους έργο:τον «πατέρα» και τη «μάνα» του νεοελληνικού θεάτρου Ιάκωβο Καμπανέλλη και Λούλα Αναγνωστάκη.
Αν η πνευματική καταγωγή του Καμπανέλλη, όπως την ορίζει ο ίδιος σε συνέντευξή του είναι το στρατόπεδο εννοώντας το Μαντχάουζεν, η πνευματική αφετηρία της Αναγνωστάκη είναι σίγουρα ο εμφύλιος μια και υπάρχει ως ιστορική αναφορά σχεδόν στο σύνολο της δραματουργίας της.
Θεματική των έργων τους η μοναξιά, η ενοχή, τα τραύματα και τα αδιέξοδα του Έλληνα των μεταπολεμικών χρόνων, το νέο αστικό τοπίο, η ανέχεια, οι εθνικές και προσωπικές μας διαψεύσεις αλλά και ο αδιάκοπος αγώνας για τη ζωή, συχνά μέσα στις πιο αντίξοες συνθήκες.
Παρ’ όλο που το έργο και των δύο συγγραφέων εμπνέεται από οικεία δεινά, λόγω της γραφής τους, παραμένει αποκαλυπτικό για οποιονδήποτε έχει ζήσει ακόμη και σε τελείως διαφορετικές γεωγραφικές, ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες.
Γι’ αυτό και το Θέατρο Σταθμός, συνεχίζοντας την πρωτοβουλία εκλεκτών συναδέλφων, προσφέρει αρχικά μέσω της τεχνολογίας τη δυνατότητα στους φίλους του θεάτρου να παρακολουθήσουν στην ιστοσελίδα του stathmostheatro.gr,για επτά ημέρες, χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση τις παραστάσεις «Ο Ουρανός και… το Παντελόνι του» των Λούλα Αναγνωστάκη – Ιάκωβου Καμπανέλλη με τη Νένα Μεντή και το Χρήστο Χατζηπαναγιώτη και « Ο ήχος του όπλου» της Λούλας Αναγνωστάκη με την Πέγκυ Σταθακοπούλου, την Τζένη Σκαρλάτου, τον Σταύρο Μερμήγκη, τη Βασιλική Τρουφάκου, τον Αγησίλαο Μικελάτο και τον Κώστα Νικούλι. Τα σκηνικά και στις δύο παραστάσεις υπογράφει ο Γιάννης Αρβανίτης, τα κοστούμια η Βασιλική Σύρμα, τη μουσική ο Αντώνης Παπακωνσταντίνου και τους φωτισμούς ο Αλέξανδρος Αλεξάνδρου.
Χρόνια πολλά λοιπόν στην ευπαθή μας τέχνη, με την ευχή να βρεθούμε και πάλι σύντομα υγιείς, ασφαλείς και ενωμένοι στις πλατείες των θεάτρων.
Kαλή δύναμη και καλή μας αντάμωση.
Μάνος Καρατζογιάννης
